Nr I vendimit Data palët faqe

Gjykatat e faktit kanë anashkaluar në analizën e tyre pjesë nga kontrata e huasë së hartuar nga noteri, në kundërshtim me nenin 253 të K.Pr.C, sipas të cilit:

Aktet zyrtare që përpilohen nga nëpunësi i shtetit ose personi që ushtron veprimtari publike, brenda kufijve të kompetencës së tyre dhe në formën e caktuar, përbëjnë provë të plotë të deklarimeve që janë bërë përpara tyre për faktet që kanë ngjarë në prani të tyre ose për veprimet e kryera prej tyre. Lejohet të provohet e kundërta vetëm kur pretendohet se shkresa është e falsifikuar.

Në këtë kontratë të hartuar nga noteri pranohet dhënia e një pjese të huasë në vlerë monetare, fakt ky i pranuar në momentin e lidhjes së saj nga paditësi Kastriot Leka dhe të ndjerit Feta Sevrani.

Kontrata e huasë, si akt i hartuar nga nëpunësi publik, brenda kompetencave të tij dhe përderisa nuk është goditur për falsitet, përbën provë të plotë për deklarimet që janë bërë para noterit, pra për faktin e marrjes së kësaj shume nga i ndjeri Feta Sevrani.

Po kështu, gjykatat e faktit, kanë arsyetuar se, përsa i përket shumës 9.100 USD, shënimin në fund të faqes së parë të kontratës e kanë konsideruar të parregullt, si i kryer në kundërshtim me aktin e përpiluar në bazë të ligjit nr.7829/1994 “Për noterinë”, të ndryshuar.

Gjykatat nuk kanë pasur parasysh se, në dispozitat e Kodit Civil për kontratën e huasë, nenet 1050 e vijues, kontrata e huasë është një kontratë joformale, ku vullneti i palëve mund të shfaqet në çdo formë, me gojë, me shkrim, me heshtje, apo me veprime konkludente. Këto dispozita nuk kërkojnë në mënyrë të veçantë dhe të shprehur që shprehja e vullnetit për lidhjen e kontratës së huasë të vishet me një formë të caktuar.

Sipas këtyre dispozitave vullneti mund të shfaqet në çdo formë, mjafton që të rezultojë dhe të identifikohet qartë qëllimi i palëve dhe interesi i tyre për lidhjen e kontratës. Në rastin e kontratës së huasë forma kërkohet vetëm për efekt provueshmërie dhe jo për efekt vlefshmërie.

Po kështu, nga gjykatat është anashkaluar vlera e shënimeve të kryera në aktin e kontratës, të cilat provojnë kushtet e shkresës së thjeshtë.

Në bazë të nenit 259 të K.Pr.C:

Shkresa e thjeshtë e nënshkruar nga personi që e ka lëshuar, përbën provë të plotë se deklarimet që përmban janë të atij që e ka nënshkruar, në rast se personi kundër të cilit paraqitet shkresa pranon se është nënshkruar prej tij.

Në bazë të nenit 267 të K.Pr.C:

..Personi ndaj të cilit paraqitet shkresa private është i detyruar të deklarojë menjëherë se e pranon ose jo origjinalitetin e nënshkrimit, ndryshe shkresa konsiderohet si e pranuar.

Në qoftë se njihet, ose vërtetohet origjinaliteti i i nënshkrimit quhet se është vërtetuar origjinaliteti i përmbajtjes, me rezervën e goditjes së tij për falsitet.

Në interpretim të këtyre dispozitave, shënimi i bërë më pas hartimit të kontratës së huasë përbën provë të plotë, si shkresë e thjeshtë. Por se, ndryshe, nga çfarë pretendohet nga pala paditëse, nga aktet e dosjes gjyqësore, rezulton se nënshkrimet e bëra nuk i janë nënshtruar debatit gjyqësor, për të arritur në përfundimin që është nënshkruar nga i ndjeri Feta Sevrani dhe Skënder Koja dhe të ketë efekt provueshmërie në lidhje me shprehjen e vullnetit të palëve ndërgjyqëse.

Në këto kushte, vendimi i gjykatës së apelit, si pasojë e mosrespektimit të ligjit procedural dhe atij material duhet të prishet dhe çështja të dërgohet për rishqyrtim.

Në vlerësim të natyrës juridike të mosmarrëveshjes, shkakut të lindjes së saj, në mbështetje të neneve 465, 486 e 493 të Kodit të Procedurës Civile, gjykata e apelit, duke mbajtur parasysh konkluzionet e Gjykatës së Lartë, qoftë edhe kryesisht, duhet të përsërisë hetimin gjyqësor.

Për këtë gjykata, konform nenit 213 të Kodit të Procedurës Civile në lidhje me nenet 11 e 12 të po këtij Kodi, duhet të përcaktojë me vendim për secilën palë faktet që duhet të provohen prej tyre, provat që lejohen të paraqiten nga secila palë veçmas, vlerën provuese të secilës prove, si dhe barrën e provës për secilën palë.

Në rigjykim, gjykata e apelit, për t’iu dhënë zgjidhje problemeve të mësipërme, në respektim të së drejtave të palëve dhe detyrimeve të tyre që rrjedhin nga procesi gjyqësor civil, “... ka për detyrë që të zhvillojë një proces të rregullt ligjor, nëpërmjet garantimit të zhvillimit të një hetimi të plotë dhe të gjithanshëm, në përputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bërë një “cilësim të saktë të fakteve dhe veprimeve që lidhen me mosmarrëveshjen” ta zgjidhë atë “në përputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera në fuqi” (neni 16).

Gjykata t’u bëjë të qartë palëve se është detyrë e secilës prej tyre, që në përputhje me ligjin, të paraqesin dokumentacionin e nevojshëm për të provuar faktet mbi të cilat bazojnë pretendimet për të drejtat që kërkojnë. Në zgjidhjen e drejtë e ligjore të mosmarrëveshjes, ashtu si palët kanë të drejta, ato kanë dhe detyrime “që rrjedhin prej këtij procesi, në format dhe afatet e parashikuara” në Kodin e Procedurës Civile (neni 3).

Gjykata e apelit duhet të urdhërojë edhe kryerjen e një ekspertimi grafik në lidhje me nënshkrimet e bëra në shënimin në fund të faqes së parë të kontratës së huasë, si dhe një ekspertim të ri në lidhje me llogaritjen e dëmit të shkaktuar si rrjedhim i vonesës në ekzekutimin e detyrimit, sipas kërkimeve të paditësit, duke vlerësuar dhe vendosur për më pas për ato shuma, për të cilat ka arritur të provojë ky i fundit, në gjykim.

Kryerja e veprimeve të mësipërme, si dhe e të tjerave që eventualisht mund të dalin gjatë rigjykimit, do ta lejojnë gjykatën e apelit që, në përputhje me kërkesat e ligjit procedural, të mund të arrijë në përfundime të drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e çështjes.

PËR KËTO ARSYE

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë, mbështetur në nenin 485/c të K.Pr.C.

V E N D O S I

Prishjen e vendimit nr.760, datë 22.04.2010 të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe dërgimin e çështjes për rishqyrtim, në po atë gjykatë, me tjetër trup gjykues.

Tiranë, më 09.10.2014

Nr.11117-00483-00-2011 i Regj. Themeltar

Nr.00-2014-3088 i Vendimit (500)

VENDIM

NË EMËR TË REPUBLIKËS

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë i përbërë nga :

Ardian Nuni Kryesues

Mirela Fana Anëtare

Guxim Zenelaj Anëtar

në seancën gjyqësore të datës 09.10.2014 mori ne shqyrtim çështjen civile me palë:

PADITËS: JORGJI GJONI, në mungesë

I PADITUR: SPIRO GJONI, në mungesë

OBJEKTI I PADISË:

Detyrimin e të paditurit të më njohë si ekzekutor të testamentit

të lënë nga testatori Vangjel Gjoni të datës 19.04.1963;

Shkarkimin nga detyra e ekzekutorit te këtij testamenti

të palës së paditur Spiro Gjoni.

Baza Ligjore: Nenet 32-154 të K.Pr.C, nenet 414, 415, 416 të K.C.

Gjykata e Shkallës së Parë Vlorë me vendimin nr.2448, datë 14.10.2009, ka vendosur:

Të pranojë kërkesëpadinë e paditësit Jorgji Gjoni, kundër të paditurit Spiro Gjoni.

Të detyrojë të paditurin Spiro Gjoni (Spero Jones), që ta njohë paditësin Jorgo Gjoni (George Gioni) si ekzekutorë të testamentit të lëshuar nga testatori Vangjel Gjoni (Angelo G. Jones) më datën 19.04.1963.

Gjykata e Apelit Vlorë me vendimin nr.940, datë 09.11.2010, ka vendosur:

Lënien ne fuqi te vendimit nr.2448 date 14.10.2009 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Vlore.
Kundër këtij vendimi ka ushtruar rekurs pala e paditur Spiro Petro Gjoni, i cili kërkon prishjen e tij, duke parashtruar se:

• 
  Përfaqësimi në gjykim është kryer nga një person që nuk ja njeh të drejtën e përfaqësimit me prokurë ligji procedural. Përfaqësimi është bërë në kundërshtim me nenin 96 të K.Pr.C.
  
• 
  Gjykata e shkallës së parë dhe gjykata e apelit kanë vlerësuar në mënyrë të gabuar pretendimet tona si dhe kanë zbatuar keq ligjin, për sa i përket njohjes së cilësisë së ekzekutorit të testamentit.
  
• 
  Në asnjë rast, nuk është pretenduar se, cilësia e ekzekutorit caktohet nga gjykata me lëshimin e dëshmisë së trashëgimisë, por bëhet fjalë për njohjen e kësaj cilësie nëpërmjet vendimit përkatës gjyqësor, ashtu si në rastin e dëshmisë se trashëgimisë ligjore apo testamentare njihet cilësia respektivisht e trashëgimtarit ligjor apo testamentar, megjithëse këtë cilësi trashëgimtarit ia jep ligji apo testamenti.
  
• 
  Në vijim të këtij interpretimi në kushtet e mungesës së përcaktimit të saktë ligjor, vjen edhe neni 414 i K.C, i cili përcakton se, ne qoftë se trashëgimlënësi nuk cakton ekzekutor në të, ndërkohë që sipas përcaktimeve të Kodit Civil, cilësia e këtyre të fundit vërtetohet nëpërmjet dëshmisë së trashëgimisë.
  

KOLEGJI CIVIL I GJYKATËS SË LARTË

pasi dëgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, dhe pasi bisedoi çështjen në tërësi,