|
NË EMËR TË REPUBLIKËS
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë i përbërë nga:
Ardian Nuni Kryesues
Guxim Zenelaj Anëtar
Mirela Fana Anëtare
në datën 09.10.2014 , mori në shqyrtim në seancën gjyqësore çështjen civile nr.11243-00826-00-2011 Regj. Themeltar, që i përket palëve:
PADITËS: HATIXHE BRAHIMAJ, në mungesë.
ILIRIANA BRAHIMAJ (NELAJ), në mungesë.
ANILA BRAHIMAJ, përfaqësuar nga av. Dhimitraq Prifti.
SHPRESA DUKA, në mungesë.
SADRIE PECMARKAJ, në mungesë.
ZELIHA BIDO, në mungesë
I PADITUR: SAZAN BRAHIMAJ, në mungesë.
OBJEKTI:
Konstatim i pavlefshmërisë absolute të kontratës së dhurimit
nr.4935 Rep., nr.922 Kol., datë 17.03.1994.
Baza Ligjore: Nenet 17/b, 25/3 neni 304/3 i Kodit Civil te vitit 1981,
neni 31, 32/a i K.Pr.C.
Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë me vendim nr.3272, datë 21.04.2010, ka vendosur:
“Pranimin e kërkesë padisë.
Konstatimin absolutisht të pavlefshme të kontratës së dhurimit nr.4935 Rep., nr.922 Kol., datë 17.03.1994 lidhur midis palëve ndërgjyqëse dhe kthimin e palëve në gjendjen e mëparshme.
Shpenzimet gjyqësore në ngarkim të të paditurit.”
Gjykata e Apelit Tiranë me vendimin nr.2453, datë 21.12.2010, ka vendosur:
“Lënien në fuqi të vendimit nr.3272, datë 21.04.2010 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.”
Kundër vendimit nr.2453, datë 21.12.2010, të Gjykatës së Apelit Tiranë ka paraqitur rekurs pala e paditur Sazan Brahimaj, me anë të të cilit kërkon prishjen e vendimit nr.3272 datë 21.04.2010, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, dhe të vendimit nr.2453, datë 21.12.2010, të Gjykatës së Apelit Tiranë, dërgimin e çështjes për rigjykim duke parashtruar këto shkaqe:
-
Të dyja vendimet janë marrë në shkelje të procedurës si dhe të ligjit material gjë që ka sjellë nxjerrjen e konkluzioneve të gabuara dhe mosrespektim apo zbatim të gabuar të ligjit nga ana e gjykatës.
-
Prona objekt dhurimi ka qenë e regjistruar në kadastrën e Delvinës dhe janë djegur në vitin 1997. Dhuruesit e kanë fituar pronësinë mbi sendin objekt dhurimi në vitin1975 kur ka vdekur babai i tyre Veip.
-
Kontrata e dhurimit është mbështetur në vendimin nr.83, datë 21.02.1994 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Sarandë, i cili ka vërtetuar faktin e pronësisë mbi sendin.
-
Dhuruesit e kanë shprehur qartë vullnetin e tyre për ti kaluar pronësinë e sendit, të paditurit Sazan Brahimaj.
-
Nga aktet vërtetohet plotësisht se pronarët e sendit kanë shprehur vullnetin e tyre për dhurimin edhe të bahçes prej 250m2 që ka qenë përpara shtëpisë.
-
Gjykata e Apelit në arsyetimin e saj shprehet se sipas ligjit dhurimi bëhet me kontratë dhe duhet të regjistrohet, dhe duke qenë se nuk është regjistruar dhurimi është i pavlefshëm
(nenet 762b dhe 764/1 i K.C. dhe për rrjedhojë edhe neni 92 i K.C) them se ky arsyetim nuk qëndron.
-
I padituri e ka fituar sendin me parashkrim fitues.
-
Padia është parashkruar në bazë të nenit 114 të K.C.
KOLEGJI CIVIL I GJYKATËS SË LARTË
pasi dëgjoi relacionin e gjyqtares Mirela Fana, përfaqësuesin e palës paditëse av. Dh. Prifti i cili kërkoi lënien në fuqi të vendimit të gjykatës së rrethit gjyqësor dhe vendimin e gjykatës së apelit, në mungesë të palëve të tjera ndërgjyqëse, si diskutoi e analizoi çështjen në tërësi,
V Ë R E N
Rrethanat e Faktit
-
Palët ndërgjyqëse janë në marrëdhënie të posaçme me njëri-tjetrin, paditësit Shpresa Duka, Zeliha Bido e Sadrie Pecmarkaj, trashëgimlënësi i paditëseve Hatixhe Brahimaj, Anila Brahimaj dhe Ilirjana Brahimaj, Nexhmi Brahimaj edhe i padituri Sazan Brahimaj jane trashëgimtare ligjore te te ndjerit Veip Brahimaj.
-
Me kontratën e dhurimit objekt gjykimi nr.4935/922, datë 17.03.1994 rezulton se trashëgimlënësi i paditësve Hatixhe Brahimaj, Anila Brahimaj dhe Ilirjana Brahimaj, Nexhmi Brahimaj ka dhuruar pjesën e tij mbi një banesë dhe bahçen përpara shtëpisë e cila ndodhet në lagjen nr.3 Sarandë, të paditurit Sazan Brahimaj. Pjesa e tij në banesën dhe bahçen përbente 1/7 e gjithë banesës dhe truallit objekt gjykimi. Edhe paditëset Shpresa Duka, Zeliha Bido e Sadrie Pecmarkaj, siç rezulton nga kontrata objekt gjykimi kanë dhuruar pjesën e tyre takuese të banesës dhe bahçes në favor të të paditurit Sazan Brahimaj.
-
Me vendimin e Komisionit të Kthimit dhe Kompensimit të Pronave Sarandë nr.274, datë 08.02.1996, shtëpia objekt dhurimi i është kthyer në pronësi palëve të kontratës objekt gjykimi, më cilësinë e trashëgimtarëve ligjorë të babait të tyre Veip Brahimaj. Ky vendim është saktësuar me vendimin nr.495, datë 29.05.1996, të Gjykatës Rrethit Gjyqësor Sarandë, e cila përveç shtëpisë që kishte kthyer Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit të Pronave Sarandë, ka vendosur edhe kthimin e një sipërfaqeje 250 m2 në favor të trashëgimtarëve të të ndjerit Veip Brahimaj.
-
Paditësat Hatixhe Brahimaj etj., me pretendimin se në kohën e përpilimit të kontratës së dhurimit, dhuruesit nuk ishin pronarë të pronës objekt gjykimi pasi, nga provat e cituara më sipër ata janë bërë pronar shumë kohë më vonë nga përpilimi i kontratës së dhurimit objekt gjykimi i janë drejtuar Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë me kërkesë padi duke kërkuar deklarimin absolutisht të pavlefshëm të kontratës së dhurimit.
-
Gjatë gjykimit, pala e paditur Sazan Brahimaj duke prapësuar ka parashtruar faktin se, paditësit e kanë shprehur vullnetin e tyre të materializuar në kontratën e dhurimit. Dhurimi është kryer në kohën kur prona ka qenë pronë e paditësve dhe kontrata e dhurimit është e rregullt. Për më tepër, pala e paditur ka parashtruar se në bazë të nenit 168 të K.Civil e ka fituar pronësinë me parashkrim fitues dhe e drejta e paditësve për të kërkuar pavlefshmërinë e kontratës së dhurimit është parashkruar brenda tre vjetëve siç parashikohet në nenin 114 të K.Civil ka kërkuar rrëzimin e kërkesë padisë.
-
Në përfundim të hetimit gjyqësor Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë me vendim nr.3272, datë 21.04.2010 ka vendosur: pranimin e kërkesë padisë, konstatimin absolutisht të pavlefshme të kontratës së dhurimit nr.4935 Rep., nr.922 Kol., datë 17.03.1994, lidhur midis palëve ndërgjyqëse dhe kthimin e palëve në gjendjen e mëparshme.
-
Gjykata arsyeton se: “...U provua plotësisht që paditësit në cilësinë e dhuruesit të pasurisë në kohën e përpilimit dhe nënshkrimit të kontratës së dhurimit objekt gjykimi nuk ishin pronar të pasurisë objekt dhurimi. Ky fakt e bën kontratën e dhurimit pa objekt pasi pasuria e paluajtshme e konkretisht banesa së bashku me bahçen është bërë pronë e palëve ndërgjyqëse siç u sqarua më sipër në datën 29.05.1996 kur me vendimin nr.495 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Sarandë është saktësuar vendimi nr.274, datë 08.02.1996 i K.K.K.Pronave ish-pronareve duke u vendosur edhe kthimi i sipërfaqes prej 250 m2 trashëgimtarëve të ish pronarit Vehip Brahimi, ndërkohë që kontrata e dhurimit mban datën 17.03.1994....Pikërisht data në të cilën vendimi i Gjykatës ka marrë formë të prerë është edhe momenti që palët ndërgjyqëse janë njohur pronarë me cilësinë e trashëgimtareve të ish-pronarit Vehip Brahimi.....Pas këtij momenti palët ndërgjyqëse me cilësinë e pronarit mund të shprehnin vullnetin e tyre për tjetërsimin, dhurimin etj.,të pronës objekt të kontratës së dhurimit. Gjykata e vlerëson përpilimin dhe nënshkrimin e kontratës së dhurimit midis palëve ndërgjyqëse të kryer përpara momentit që palët të jenë pronarë një veprim juridik absolutisht të pavlefshëm i cili nuk mund të bëhet i vlefshëm siç pretendoi përfaqësuesja e të paditurit me përpilimin e deklaratave noteriale nga dhuruesit.....Në nenin 304 të K.Civil të vitit 1981, ligj në fuqi në kohën e kryerjes së veprimet juridik parashikohet se: “Me kontratën e dhurimit njëra palë (dhuruesi) i kalon në pronësi pa shpërblim palës tjetër një send të caktuar…”. Nga dispozita e mësipërme rezulton qartë që nuk mund t’i dhurosh tjetrit diçka, pra një send të cilin nuk e ka, siç kanë vepruar në rastin konkret dhuruesit. ....Fakti që në momentin e përpilimit kontratës së dhurimit, palët nuk kanë qenë pronarë të pasurisë objekt dhurimi, e bën kontratën siç e sqaruam më sipër një veprim juridik absolutisht të pavlefshëm i cili nuk mund të sjellë pasoja juridike për palët. ...Në lidhje me afatet e parashkrimit të pretenduara nga përfaqësuesja e të paditurit, Gjykata vlerëson se pretendimi është i pabazuar në ligj pasi pavlefshmëria absolute mund të goditet në çdo kohë pasi veprimi juridik absolutisht i pavlefshëm nuk krijon pasoja juridike për palët....”
-
Mbi ankimi të palës paditur Sazan Brahimaj, Gjykata e Apelit Tiranë me vendimin nr.2453, datë 21.12.2010, ka vendosur lënien në fuqi të vendimit nr.3272, datë 21.04.2010, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.
-
Gjykata arsyeton se: “...dhurimi nuk mund të përmbajë veçse pasuritë e atëçastshme të dhuruesit. Objekti i dhurimit, nuk ka qenë prona e paditësve, kur është bërë kontrata në vitin 1993, por në vitin 1996....Praktikisht paditësit kanë dhuruar një pasuri të ardhshme, prandaj vetë dhurimi është i pavlefshëm....Gjithashtu Gjykata Apelit Tiranë çmon se dhurimi i sendeve të paluajtshme, duhet të bëhet me akt publik dhe të regjistrohet....Fakti që objekti i dhurimit nuk është regjistruar, e bën dhurimin të pavlefshëm.....Veprimi juridik objekt kërkimi, vjen në kundërshtim më dispozitat urdhëruese të ligjit, pikërisht me nenet 762 dhe 764/1 K.C. Në këtë gjendje ky veprim juridik, në kuptim të nenit 92/a është i pavlefshëm, dhe si i tillë nuk krijon asnjë pasojë juridike. Palët e këtij veprimi, janë juridikisht në gjendje që kanë qenë para këtij veprimi dhe konstatimi i kësaj gjendjeje, nuk ka lidhje me afatet e parashkrimit të padisë, siç u pretendua nga i padituri.....Duke u përqendruar tek ankimi i të padituri Sazan, Gjykata Apelit Tiranë çmon se dhuruesit e kontratës objekt gjykimi, paditësit, në momentin e dhurimit, nuk ishin pronarë në kuptimin juridik të fjalës. Ata megjithëse i ati kishte vdekur, u njohën pronarë të sendit objekt dhurimi, vetëm në vitin 1996. Ndërsa vërtetimi i faktit juridik të pronësisë i realizuar gjyqësisht, nuk i jep atyre tagrin e gëzimit të pronës, pra as mundësinë e tjetërsimit të saj....”.
-
Kundër vendimit nr.2453, datë 21.12.2010, të Gjykatës së Apelit Tiranë ka paraqitur rekurs pala e paditur Sazan Brahimaj, me anë të të cilit kërkon prishjen e vendimit nr.3272 date 21.04.2010, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, dhe të vendimit nr.2453, datë 21.04.2010, të Gjykatës së Apelit Tiranë, dërgimin e çështjes për rigjykim për shkaqet e parashtruara në pjesën hyrëse të këtij vendimi.
LIGJI I ZBATUESHËM
-
Dispozitat e Kodit të Procedurës Civile
-
Neni 6 parashikon se: “Gjykata që gjykon mosmarrëveshjen duhet të shprehet mbi gjithçka që kërkohet dhe vetëm për atë që kërkohet”.
-
Neni 10 parashikon se: “Gjykata mbështet vendimin e saj vetëm mbi faktet që janë paraqitur gjatë procesit gjyqësor”.
-
Neni 14 parashikon se: “Gjykata ka për detyrë që të zhvillojë një proces të rregullt ligjor, nëpërmjet garantimit të zhvillimit të një hetimi të plotë dhe të gjithanshëm, në përputhje me ligjin”.
-
Neni 16 parashikon se: “Gjykata zgjidh mosmarrëveshjen në përputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera në fuqi, që janë të detyrueshme të zbatohen prej saj. Ajo bën një cilësim të saktë të fakteve dhe veprimeve që lidhen me mosmarrëveshjen, pa u lidhur me përcaktimin që mund të propozojnë palët. Megjithatë, gjykata nuk mund të ndryshojë bazën juridike të padisë pa kërkesën e palës”.
-
Neni 304 i Kodit Civil të 1981 parashikon se: “Me kontratën e dhurimit njëra palë dhuruesi) i kalon në pronësi pa shpërblim palës tjetër një send të caktuar. Kontrata e dhurimit të sendeve të luajtshme quhet e lidhur që nga çasti i dorëzimit të sendit, përveç rastit të parashikuar në nenin 84/11 të këtij Kodi. Kontrata e dhurimit të sendeve të paluajtshme bëhet me akt noterial, përndryshe është e pavlefshme”
KOLEGJI CIVIL I GJYKATËS SË LARTË VLERËSON
-
Se, rekursi i paraqitur nga rekursi i paraqitur nga pala e paditur Sazan Brahimaj përmban shkaqe nga ato të parashikuara në nenin 472 të Kodit të Procedurës Civile që motivojnë cenimin e vendimit nr.2453, datë 21.12.2010, të Gjykatës së Apelit Tiranë.
-
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë çmon se vendimi nr.2453, datë 21.12.2010, i Gjykatës se Apelit Tiranë, me anë të të cilit është lënë në fuqi vendimi nr.3272, datë 21.04.2010, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë është rrjedhojë e zbatimit të gabuar të ligjit material e procedural e për këtë shkak vendimi duhet të prishen duke u kthyer çështja për rigjykim pranë Gjykatës së Apelit Tiranë.
-
Ky Kolegj vlerëson të theksojë fillimisht se në interpretim të nenit 472 të K.Pr.Civile dhe jurisprudencës së konsoliduar të Gjykatës Kushtetuese, në juridiksionin rishikues të Gjykatës së Lartë përfshihen rastet e përcaktuara rigorozisht në nenin 472 të Kodit të Procedurës Civile, që lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar të ligjit, si dhe me shkeljet e rënda të normave procedurale. Ushtrimi i kontrollit rishikues të Gjykatës së Lartë nuk mund të konsistojë në një rivlerësim të provave në të kundërt me atë që kanë bërë gjykatat e faktit, për shkak se një rivlerësim i tillë bie ndesh me vetë natyrën e gjykimit në këtë Gjykatë. (Vendimi nr.32, datë 28.12.2009; Vendimi nr.17, datë 30.04.2007 i Gjykatës Kushtetuese).
-
Kështu siç ka rezultuar e provuar gjatë procesit pranë gjykatës së rrethit gjyqësor, të pranuar nga gjykata e apelit, palët ndërgjyqëse janë në marrëdhënie të posaçme me njëri-tjetrin, paditësit Shpresa Duka, Zeliha Bido e Sadrie Pecmarkaj, trashëgimlënësi i paditëseve Hatixhe Brahimaj, Anila Brahimaj dhe Ilirjana Brahimaj, Nexhmi Brahimaj edhe i padituri Sazan Brahimaj janë trashëgimtarë ligjorë të të ndjerit Veip Brahimaj.
-
Me kontratën e dhurimit objekt gjykimi nr.4935/922, datë 17.03.1994, rezulton se trashëgimlënësi i paditësave Hatixhe Brahimaj, Anila Brahimaj dhe Ilirjana Brahimaj, Nexhmi Brahimaj, si dhe paditëset Shpresa Duka, Zeliha Bido e Sadrie Pecmarkaj kanë dhuruar pjesën e tyre mbi një banesë dhe bahçen përpara shtëpisë e cila ndodhet në lagjen nr.3 Sarandë, të paditurit Sazan Brahimaj.
-
Me vendimin e Komisionit të Kthimit dhe Kompensimit të Pronave Sarandë nr.274, datë 08.02.1996, shtëpia objekt dhurimi i është kthyer në pronësi palëve të kontratës objekt gjykimi, më cilësinë e trashëgimtarëve ligjorë të babait të tyre Veip Brahimaj. Vendim i saktësuar me vendimin nr.495, datë 29.05.1996 të Gjykatës Rrethit Gjyqësor Sarandë, e cila përveç shtëpisë që kishte kthyer Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit të Pronave Sarandë, ka vendosur edhe kthimin e një sipërfaqeje 250 m2 në favor të trashëgimtarëve të të ndjerit Veip Brahimaj.
-
Për sa më sipër, paditësit Anila Brahimaj etj me pretendimin se kontrata e dhurimit nr.4935/922, datë 17.03.1994 në favor të të paditurit Sazan Brahimaj është një veprim juridik absolutisht i pavlefshëm pasi ka disponuar mbi një pasuri të ardhshme të trashëgimlënësit Veip Brahimaj, si dhe nuk është në kundërshtim me dispozitat urdhëruese të ligjit pasi nuk është regjistruar i janë drejtuar gjykatës me kërkesë padinë objekt gjykimi.
-
Gjatë gjykimit, pala e paditur Sazan Brahimaj duke prapësuar ka parashtruar faktin se paditësat kanë shprehur vullnetin e tyre, të materializuar në formën e kërkuar nga ligji, për një pasuri e cila ka qenë e trashëgimlënësit Veip Brahimaj ka kërkuar rrëzimin e kërkesë padisë. Për më tepër, i padituri Sazan Brahimaj ka pretenduar se kërkesë padia është parashkruar, si dhe fitimi i pronësisë mbi sipërfaqen objekt gjykimi është bërë në përputhje me kushtet për parashkrim fitues.
-
Në përfundim të hetimit gjyqësor, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë në pranimin e kërkesë padisë, konstatimin e pavlefshmërisë absolute të kontratës së dhurimit nr.4935/922, datë 17.03.1994, dhe kthimin e palëve në gjendjen e mëparshme ka mbajtur qëndrimin se në momentin e përpilimit të kontratës së dhurimit palët nuk kanë qenë pronarë të pasurisë objekt dhurimi duke qenë në kushtet e një veprimi juridik absolutisht të pavlefshëm.
-
Mbi ankim të palës së paditur Sazan Brahimaj gjykata e apelit duke vendosur lënien në fuqi të vendimit të rrethit gjyqësor ka argumentuar me të njëjtin arsyetim si gjykata e rrethi se dhuruesit e kontratës objekt gjykimi, paditësit, në momentin e dhurimit, nuk ishin pronarë në kuptimin juridik të fjalës, si dhe veprimi juridik për aq sa nuk është regjistruar vjen në kundërshtim më dispozitat urdhëruese të ligjit, pikërisht me nenet 762 dhe 764/1 Kodit Civil.
-
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se konkluzionet e arritura nga gjykata e apelit janë rrjedhojë e mos hetimit të plotë dhe të gjithanshëm të çështjes në zbatim dhe interpretimin të ligjit material e procedural të zbatueshëm për mosmarrëveshjen objekt gjykimi.
-
Ky Kolegj çmon se gjykata e apelit, ndonëse i ka patur të gjitha mundësitë ligjore të konstatonte të metat e gjykimit në shkallë të parë dhe të ndreqte ato, është mjaftuar vetëm me një përsëritje të arsyetimit të vendimit të gjykatës së shkallës së parë, duke anashkaluar sqarimin plotësisht të rrethanave ligjore që lidhen me pretendimet e parashtruara në ankim nga pala e paditur Sazan Brahimaj mbi momentin e fitimi të së drejtës së pronësisë mbi sendin objekt dhurimi, si dhe kushteve për pavlefshmërinë e kontratës së dhurimit si pasojë e mosregjistrimit.
-
Kolegji Civil vlerëson se gjykata e apelit nuk ka zbatuar në mënyrë të duhur jurisprudencën dhe praktikën gjyqësore të konsoliduar, në rast kolizioni ndërmjet legjislacionit për kthimin e pronave ish pronarëve dhe legjislacionit ne fusha të tjera, ku si rregull, prevalon garantimi i së drejtës themelore të ish pronarëve, të drejtës për mbrojtjen e pronësisë.
-
Në këtë drejtim është mbajtur qëndrimi se, përveç kritereve ligjore se kur një pronë quhet e lire apo e zënë, kur dhe si zbatohet e drejta e parablerjes për ish pronarin etj., vendimtare është edhe koha se kur ish pronari ka paraqitur kërkesën për njohje e kthim të pronës, pavarësisht nga koha se kur është nxjerrë vendimi nga AKKP (ish KKKP). E drejta e ish pronarit për njohje e kthim të pronës nuk mund të cenohet për shkak të vonesës, së justifikuar apo jo, të organit shtetëror të ngarkuar me ligj për dhënien e vendimit. E drejta quhet e fituar (nëse kërkesa pranohet nga KKKP) që nga çasti i paraqitjes së kërkesës për njohjen e kthimin e pronës.
-
Një qëndrim i tillë është përputhje dhe me vendimin unifikues të Kolegjeve të Bashkuara nr.24, datë 13.03.2002 ku është theksuar se: “..Ligji nr.7514, date 30.9.19 “Për pafajësinë, amnistinë dhe rehabilitimin e ish të përndjekurve politike”dhe ligji nr.7698, datë 15.04.1993, “Për Kthimin dhe Kompensimin e Pronave ish Pronarëve”, nuk janë mënyra të reja të fitimit të pronësisë, por korrigjim i padrejtësisë së bërë, dhe për këtë qëllim, shfuqizojnë ipso lege të gjitha aktet e mëparshme ligjore, me të cilat u ishte marrë prona pronarëve padrejtësisht. Ato nuk krijojnë një situatë të re, (nuk kanë efekt konstitutiv), por ristabilizojnë ligjshmërinë dhe drejtësinë...Pronari jo posedues nuk ka humbur për asnjë moment titullin e së drejtës së pronësisë, por vetëm posedimin e sendit. Pikërisht kjo është arsyeja pse ligji e kthen atë në situatën e mëparshme duke i njohur të drejtën e kthimit edhe të frutave të sendit (restitutio in integrum), dhe kur kjo nuk është e mundur, pranon vetëm kthimin e sendit (restitutio in parte)”. (Kolegjet e Bashkuara vendim unifikues nr.24, datë 13.3.2002).
-
Për më tepër, ky Kolegj çmon se gjykata e apelit në mënyrë të gabuar zbaton dispozitat e Kodit Civil, nenet 762 dhe 764/1, të miratuara me ligjin nr.7850, datë 29.07.1994, për aq sa për mosmarrëveshjen objekt gjykimi është i zbatueshëm ligji material në kohën e përpilimit të kontratës së dhurimit, neni 304 i Kodit Civil të 1981 në të cilin parashikohet se kontrata e dhurimit duhet të bëhet me akt noterial me qëllim vlefshmërie.
-
Kolegji Civil thekson se edhe nëse do të ishin të zbatueshme nenet 762 dhe 764/1 të Kodit Civil përsëri arsyetimi i gjykatës së apelit është në kundërshtim me qëndrimin unifikues të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë lidhur me vlefshmërinë e kontratës së dhurimi, ku kontrata e dhurimit si kontratë reale quhet e lidhur në çastin e dorëzimit të sendit të luajtshëm apo të paluajtshëm (Kolegjet e Bashkuara vendim unifikues nr.23, datë 01.04.2002), regjistrimi ose transkriptimi i një veprimi juridik nuk është një element i vlefshmërisë së tij (kontratës). (Kolegjet e Bashkuara vendim unifikues nr.1, datë 06.01.2009).
-
Në analizë të sa më sipër, Kolegji Civil vlerëson se, në zbatim të neneve 465, 486 e 493 të Kodit të Procedurës Civile, në rigjykim gjykata e apelit, qoftë edhe kryesisht, duhet të përsërisë hetimin gjyqësor, ku nëpërmjet garantimit të zhvillimit të një hetimi të plotë dhe të gjithanshëm, në përputhje me ligjin (neni 14 i K.Pr.Civile), cilësimit të saktë të fakteve dhe veprimeve që lidhen me mosmarrëveshjen në përputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera në fuqi (neni 16 i K.Pr.Civile), duhet ti nënshtrojë hetimit gjyqësor pretendimet e paraqitura nga palët ndërgjyqëse mbi përcaktimin e momentin të lindjes së të drejtës së pronësisë së ish-pronarit Veip Brahimaj mbi objektin dhe sipërfaqen e kontratës së dhurimit.
-
Në rigjykim, Gjykata e apelit duhet të hetojë lidhur me momentin e paraqitjes së kërkesë nga trashëgimtarët e ish-pronarit Veip Brahimaj pranë organeve kompetente për njohje dhe kthimin e kompensimin e të drejtë së pronësisë me qëllim përcaktimin e qartë nëse kontrata e dhurimit e përpiluar më datë 17.03.1994 ka pasur si objekt një pasuri të tashme apo të ardhme që eventualisht do të çonte në vlerësimin e kushteve të vlefshmërisë së veprimit juridik.
-
Për më tepër, në rigjykim gjykata e apelit në zbatim të ligjit material të kohës së përpilimit të veprimit juridik, kontratës së dhurimit, duhet të hetojë nëse ky veprim është hartuar në formën e kërkuar nga ligji mbi vlefshmërinë e tij.
-
Kryerja e veprimeve të mësipërme, si dhe e të tjerave që eventualisht mund të dalin gjatë rigjykimit, do ta lejojnë gjykatën e apelit, që në përputhje me kërkesat e ligjit procedural e atij material të mund të arrijë në përfundime të drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e çështjes.
-
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë i gjen të bazuara pretendimet e parashtruara në rekurs nga paditur Sazan Brahimaj lidhur me cenueshmërinë e vendimit nr.2453, datë 21.12.2010, të Gjykatës së Apelit Tiranë.
PËR KËTO ARSYE
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë, mbështetur në Nenin 485/c të K.Pr.Civile,
V E N D O S I
Prishjen e vendimit nr.2453, datë 21.12.2010, të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe dërgimin e çështjes për rishqyrtim në po atë gjykatë, me tjetër trup gjykues.
Tiranë, më 09.10.2014.
Nr.11112-01954-00-2011 i Regj. Themeltar
Nr.00-2014-3550 i Vendimit (503)
VENDIM
NË EMËR TË REPUBLIKËS
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë i përbërë nga:
Ardian Nuni Kryesues
Guxim Zenelaj Anëtar
Mirela Fana Anëtare
në datën 09.10.2014, mori në shqyrtim në seancën gjyqësore çështjen civile nr.11112-01954-00-2011 Regj. Themeltar, që i përket palëve:
PADITËS: ALEKSANDËR KAPO, në mungesë.
ARDITA KAPO, në mungesë.
TË PADITUR: EMA KAPO (ANDREA), në mungesë.
KOSTANDIN KAPO, përfaqësuar av. Oltion Samarxhi.
KLITI KAPO, përfaqësuar nga av. Oltion Samarxhi.
Objekti:
Pjesëtim i sendit të përbashkët.
Baza Ligjore: Nenet 105, 110, 207, 316, 608, 640 të K.Civil,
Nenet 32/a, 369, 370-374 të K.Pr.C.
Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, me vendimin nr.11636/2268 Akti, datë 06.10.2010, ka vendosur:
“Lejimin e pjesëtimit të një bodrumi me sipërfaqe 18.2 m2 të ndodhur në rrugën “V.Pasha”, pall. 2, shk. 2, ap. 8/19 Tiranë midis Kliti Kapo, Kostandin Kapo, Aleksandër Kapo me nga 4/18 pjesë secili, Ema Andrea (Kapo) dhe Ardita Kapo me nga 3/18 pjesë secili...”
Gjykata e Apelit Tiranë, me vendimin nr.158, datë 12.04.2011, ka vendosur:
“Lënien në fuqi të vendimit të fazës së parë të pjesëtimit nr.11636/2268 Akti, datë 06.10.2010 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.”
Kundër vendimit nr.158, datë 12.04.2011 të Gjykatës së Apelit Tiranë kanë ushtruar rekurs të paditurit Kostandin Kapo dhe Kliti Kapo, me të cilin kërkojnë prishjen e vendimit nr.158, datë 12.04.2011 të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe të vendimit nr.11636/2268 Akti, datë 06.10.2010 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe pushimin e gjykimit të çështjes, për këto shkaqe:
- Vendimet e gjykatave janë marrë në zbatim të gabuar të ligjit dhe në shkelje të rënda procedurale.
- Nuk janë plotësuar kërkesat e nenit 370 të K.Pr.Civile. Nuk është individualizuar sendi objekt pjesëtimi dhe nuk janë përcaktuar saktë pjesët takuese të bashkëpronarëve.
- Provat e sjella nga pala paditëse nuk individualizojnë dhe as identifikojnë bodrumin objekt pjesëtimi. Hartës treguese dhe kartelës së pronësisë i mungojnë kufizimet dhe nuk detajohet pozicionimi i kësaj pasurie. Këto janë dy elemente të domosdoshëm për të individualizuar sendin objekt pjesëtimi.
- Dokumentacioni i paraqitur është fotokopje. Në to nuk pasqyrohet origjina dhe kronologjia e transferimit të pronësisë mbi këtë send.
- Gjykatat kanë lejuar pjesëtimin e një pasurie në bazë të një dokumentacioni të paplotë dhe që nuk pasqyron realitetin e pjesëve të bashkëpronarëve. Nuk është përcaktuar qartë pjesët që palët përfitojnë nga trashëgimia e të ndjerit Minella Kapo.
- Për shkak të disponimit testamentar me titull universal nga i ndjeri Minella Kapo, në pjesën e paditësit Aleksandër Kapo nuk duhet të ishte përfshirë pjesa e trashëguar prej tij prej 1/18 pjesë; duke u rritur kështu artificialisht pjesa e paditësit nga 3/18 në 4/18 pjesë.
- Edhe në aplikim të trashëgimisë ligjore pjesët janë përcaktuar gabim. Kështu Ardita dhe Ema Kapo kanë përfituar më tepër se sa iu takon, konkretisht ato kanë nga 1/7 pjesë, por me vendim gjyqësor iu njihet nga 3/18 pjesë ose 1/6). Për këtë ndryshim pjesësh nuk është sjellë asnjë dokument që të përligj përfitimin nga ana e tyre të shtesës në pjesën takuese.
- Gjatë gjykimit kërkuam pezullimin e gjykimit dhe më pas pushimin e tij për shkak se është duke u zhvilluar midis palëve një gjykim tjetër me padi dhe kundër padi në lidhje me trashëgiminë nga prindërit tanë, por gjykata nuk e pranoi këtë kërkesë.
KOLEGJI CIVIL I GJYKATËS SË LARTË
pasi dëgjoi relacionin e gjyqtares Mirela Fana, përfaqësuesin e palës së paditur av.O.Samarxhi i cili kërkoi ndryshimin e vendimit të gjykatës së apelit dhe vendimin e gjykatës së rrethit gjyqësor, në mungesë të palës paditëse, si diskutoi e analizoi çështjen në tërësi,
V Ë R E N
Rrethanat e Faktit
-
Paditësat Aleksandër Kapo dhe Ardita Kapo me të paditurit Kliti Kapo, Kostandin Kapo e Ema Kapo (Andrea) janë bashkëpronarë të një dyqani, ish bodrum i familjes Kapo, me sipërfaqe prej 18.2 m2, i ndodhur në qytetin e Tiranës, zona kadastrale 8270, nr.pasurie 2/109+2-8/1b (sipas kartelës së pasurisë lëshuar nga Z.V.R.P.P).
-
Palëve ndërgjyqëse bashkëpronësi ju rrjedhë nga kontrata e privatizimit datë 14.11.1994 në emër të Minella Kapo, ku kanë përfituar Minella, Marika, Kliti, Ema, Kostandin, Ardita dhe Aleksandër Kapo, secili nga 1/7 pjesë.
-
Paditësat Aleksandër Kapo dhe Ardita Kapo me qëllim përfundimin e marrëdhënies së bashkëpronësisë i janë drejtuar gjykatës së rrethit gjyqësor me kërkesë padi në të cilën kanë kërkuar prishjen e bashkëpronësisë duke i takuar secilit sipas pjesëve takuese të pasqyruara në Kartelën e Pasurisë.
-
Gjatë gjykimit, pala e paditur Kliti Kapo, etj., duke prapësuar kanë parashtruar faktin se pjesët takuese mbi dyqanin në bashkëpronësi nuk mund të përcaktohen mbi bazën e kartelës së pasurisë. Palët ndërgjyqëse janë në konflikt gjyqësor mbi testamentin e lëshuar nga Minella Kapo në të cilin ka disponuar në favor të djemve të tij Kostandin Kapo dhe Kliti Kapo, duke i emëruar ata si trashëgimtarë të përgjithshëm, dhe për këtë shkak gjykata duhet vendosë pushimin e gjykimit.
-
Në përfundimi të hetimit gjyqësor, në fazë të parë të pjesëtimit të sendit në bashkëpronësi, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, me vendimin nr.11636/2268 Akti, datë 06.10.2010, ka vendosur lejimin e pjesëtimit të një bodrumi me sipërfaqe 18.2 m2 të ndodhur në Rrugën “V.Pasha”, pall. 2, shk. 2, ap. 8/19 Tiranë midis Kliti Kapo, Kostandin Kapo, Aleksandër Kapo me nga 4/18 pjesë secili, Ema Andrea (Kapo) dhe Ardita Kapo me nga 3/18 pjesë secili.
-
Gjykata arsyeton: - “...rezultoi se paditësat dhe të paditurit janë bashkëpronar të një bodrumi me sip. 18.2 m2 të ndodhur në rrugën Vaso Pasha pall. 2 shk. 2 ap. 8/19 gjë që provohet nga kartela e pasurisë së regjistruar në Zyrën e regjistrimit të pasurive të paluajtshme nr.pasurie 2/109+2-8/9”; - “...objekti i pjesëtimit është i përcaktuar dhe i regjistruar në regjistrat e pasurisë si dhe është përcaktuar rrethi i bashkëpronarëve dhe pjesët takuese të secilit bashkëpronar”.
-
Mbi ankim të palëve të paditura Kliti Kapo etj, Gjykata e Apelit Tiranë, me vendimin nr.158, datë 12.04.2011, ka vendosur, lënien në fuqi të vendimit të fazës së parë të pjesëtimit nr.11636/2268 Akti, datë 06.10.2010, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.
-
Gjykata arsyeton se: “...gjykata drejt ka argumentuar se në bazë të nenit 370 të K.Pr.Civile duhet lejuar pjesëtimi i pasurisë objekt gjykimi pasi objekti i pjesëtimit është i përcaktuar dhe i regjistruar në regjistrat e pasurisë si dhe është përcaktuar rrethi i bashkëpronarëve dhe pjesët takuese të secilit bashkëpronarë...”.
-
Kundër vendimit nr.158, datë 12.04.2011, të Gjykatës së Apelit Tiranë kanë ushtruar rekurs të paditurit Kostandin Kapo dhe Kliti Kapo, me të cilin kërkon prishjen e vendimit nr.158, datë 12.04.2011 të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe të vendimit nr.11636/2268 Akti, datë 06.10.2010 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë për shkaqet e parashtruara në pjesën hyrëse të këtij vendimi.
LIGJI I ZBATUESHËM
-
Dispozitat e Kodit të Procedurës Civile
-
Neni 6 parashikon se: “Gjykata që gjykon mosmarrëveshjen duhet të shprehet mbi gjithçka që kërkohet dhe vetëm për atë që kërkohet”.
-
Neni 10 parashikon se: “Gjykata mbështet vendimin e saj vetëm mbi faktet që janë paraqitur gjatë procesit gjyqësor”.
-
Neni 14 parashikon se: “Gjykata ka për detyrë që të zhvillojë një proces të rregullt ligjor, nëpërmjet garantimit të zhvillimit të një hetimi të plotë dhe të gjithanshëm, në përputhje me ligjin”.
-
Neni 16 parashikon se: “Gjykata zgjidh mosmarrëveshjen në përputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera në fuqi, që janë të detyrueshme të zbatohen prej saj. Ajo bën një cilësim të saktë të fakteve dhe veprimeve që lidhen me mosmarrëveshjen, pa u lidhur me përcaktimin që mund të propozojnë palët. Megjithatë, gjykata nuk mund të ndryshojë bazën juridike të padisë pa kërkesën e palës”.
-
Neni 29 parashikon se: “Gjykata mbështet vendimin në provat e paraqitura nga palët ose nga prokurori, të marra në seancë gjyqësore. Gjykata çmon provat që ndodhen në aktet, në bazë të bindjes së saj të brendshme, të formuar nga shqyrtimi në tërësinë e tyre i rrethanave të çështjes”.
-
Neni 370 parashikon se: “Gjykimi për pjesëtimin e sendeve në bashkëpronësi dhe në trashëgim, në fazën e parë të tij, ka për qëllim të hetojë e të përcaktojë të drejtën e bashkëpronësisë së ndërgjyqësave, pjesët takuese të tyre, si dhe sendet që do të pjesëtohen. Pasi të ketë marrë provat e nevojshme, gjykata, me vendim të ndërmjetëm, lejon pjesëtimin dhe përcakton rrethin e bashkëpjesëtarëve, sendet që do të pjesëtohen, si dhe pjesët takuese të secilit prej tyre”.
KOLEGJI CIVIL I GJYKATËS SË LARTË VLERËSON
-
Se, rekursi i paraqitur nga pala e paditur Kliti Kapo, etj., përmban shkaqe nga ato të parashikuara në nenin 472 të Kodit të Procedurës Civile që motivojnë cenimin e vendimit nr.158, datë 12.04.2011 të Gjykatës së Apelit Tiranë me anë të të cilit është lënë në fuqi vendimi nr.11636/2268 Akti, datë 06.10.2010 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.
-
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë çmon se vendimi nr.158, datë 12.04.2011 të Gjykatës së Apelit Tiranë është rrjedhojë e zbatimit të keq të ligjit material e procedural dhe për këtë shkak duhet të prishen dhe çështja të kthehet për rigjykim pranë Gjykatës së Apelit Tiranë.
-
Ky Kolegj vlerëson të theksojë fillimisht se në interpretim të nenit 472 të K.Pr.Civile dhe jurisprudencës së konsoliduar të Gjykatës Kushtetuese, në juridiksionin rishikues të Gjykatës së Lartë përfshihen rastet e përcaktuara rigorozisht në nenin 472 të Kodit të Procedurës Civile, që lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar të ligjit, si dhe me shkeljet e rënda të normave procedurale. Ushtrimi i kontrollit rishikues të Gjykatës së Lartë nuk mund të konsistojë në një rivlerësim të provave në të kundërt me atë që kanë bërë gjykatat e faktit, për shkak se një rivlerësim i tillë bie ndesh me vetë natyrën e gjykimit në këtë Gjykatë. (Vendimi nr.32, datë 28.12.2009; Vendimi nr.17, datë 30.04.2007 i Gjykatës Kushtetuese).
-
Kështu, siç ka rezultuar e provuar gjatë procesit pranë gjykatës së rrethit gjyqësor, të pranuar nga gjykata e apelit, palët ndërgjyqëse paditësat Aleksandër Kapo dhe Ardita Kapo me të paditurit Kliti Kapo, Kostandin Kapo e Ema Kapo (Andrea) janë bashkëpronarë të një dyqani, ish bodrum i familjes Kapo, me sipërfaqe prej 18.2 m2, i ndodhur në qytetin e Tiranë, zona kadastrale 8270, nr.pasurie 2/109+2-8/1b (sipas kartelës së pasurisë lëshuar nga Z.V.R.P.P).
-
Paditësat Aleksandër Kapo, etj., me anë të kërkesë padisë drejtuar gjykatës së rrethit gjyqësor kanë kërkuar lejimin e pjestimit të dyqanit në bashkëpronësi, duke u përcaktuar si pjesë takuese pjesën e përshkruara në kartelën e pasurisë, në të cilën rezulton se Kliti Kapo, Kostandin Kapo, Aleksandër Kapo, zotërojnë 4/18 pjesë, ndërsa Ema dhe Afërdita Kapo 3/18 pjesë.
-
Gjatë gjykimit, pala e paditur Kliti Kapo etj duke prapësuar kanë parashtruar pretendimin se lejimi i pjesëtimit nuk mund të bëhet në bazë të pjesëve të përcaktuar nga Kartela e pasurisë, për aq sa palët janë në konflikt gjyqësore lidhur me testamentin e lëshuar nga Minella Kapo në të cilin ka disponuar në favor të Kostandin Kapo dhe Kliti Kapo, duke i emëruar ata si trashëgimtarë universal të pasurisë së tij. Për më tepër, pala e paditur Klit Kapo, etj., kanë pretenduar se provat e paraqitura nga pala paditëse nuk individualizojnë dhe as identifikojnë bodrumin objekt pjesëtimi. Hartës treguese dhe kartelës së pronësisë i mungojnë kufizimet dhe nuk detajohet pozicionimi i kësaj pasurie si elemente të domosdoshëm për të individualizuar sendin objekt pjesëtimi.
-
Në përfundim të hetimit, gjykata e rrethit gjyqësor ka vendosur lejimin e pjesëtimit të një bodrumi me sipërfaqe 18.2 m2 të ndodhur në Rrugën “V.Pasha”, pall. 2, shk. 2, ap. 8/19 Tiranë midis Kliti Kapo, Kostandin Kapo, Aleksandër Kapo me nga 4/18 pjesë secili, Ema Andrea (Kapo) dhe Ardita Kapo me nga 3/18 pjesë secili, duke argumentuar se bazuar në kartelën e pasurisë së regjistruar në Zyrën e regjistrimit të pasurive të paluajtshme nr.pasurie 2/109+2-8/9 është përcaktuar rrethi i bashkëpronarëve dhe pjesët takuese të secilit bashkëpronar.
-
Mbi ankim të palës së paditur Kliti Kapo etj, gjykata e apelit duke vendosur lënien në fuqi të vendimit të rrethit gjyqësor ka argumentuar me të njëjtin arsyetim si gjykata e rrethi se në kartelën e pasurisë së regjistruar në Zyrën e regjistrimit të pasurive të paluajtshme nr.pasurie 2/109+2-8/9 është përcaktuar rrethi i bashkëpronarëve dhe pjesët takuese të secilit bashkëpronar.
-
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se konkluzionet e arritura nga gjykata e apelit janë rrjedhojë e mos hetimit të plotë dhe të gjithanshëm të çështjes në zbatim dhe interpretimin të ligjit material e procedural të zbatueshëm për mosmarrëveshjen objekt gjykimi.
-
Ky Kolegj çmon se gjykata e apelit, ndonëse i ka patur të gjitha mundësitë ligjore të konstatonte të metat e gjykimit në shkallë të parë dhe të ndreqte ato, është mjaftuar vetëm me një përsëritje të arsyetimit të vendimit të gjykatës së shkallës së parë, duke anashkaluar sqarimin plotësisht të rrethanave ligjore që lidhen me pretendimet e parashtruara në ankim nga pala e paditur Kliti Kapo, etj., mbi individualizmin e sendit që do ti nënshtrohet pjesëtimit, si dhe përcaktimin e pjesëve takuese të palëve ndërgjyqëse mbi sendin objekt gjykim.
-
Kolegji Civil çmon të theksoj se, në interpretim të nenit 199 të Kodit Civil dhe nenit 370 të K.Pr.Civile, në kushtet kur bashkëpronësia është një gjendje në të cilën pronësia ose të drejtat reale mbi një send u takojnë së bashku shumë personave, në gjykime me objekt pjesëtimin e sendit në bashkëpronësi, titulli i pronësisë i bashkëpronareve mbi sendin prezumohet së është i përcaktuar qartë. Ai që kërkon pjesëtimin e sendit (pra që është me cilësinë e paditësit në gjykim), është pa dyshim bashkëpronar i ligjshëm mbi këtë send.
-
Megjithatë në këto lloj gjykimesh, kur ka pretendime nga palët në proces në lidhje me (i) titullin e pronësisë mbi sendin objekt pjesëtimi, qenien pronar/ose bashkëpronar mbi të, (ii) si dhe në lidhje me pjesët që i takojnë secilit bashkëpronar mbi sendin (duke patur parasysh në këtë të fundit dhe kontributin e secilit në rast se pretendohet), gjykata është e detyruar të hetojë mbi këto pretendime në mënyrë që të përcaktojë saktë dhe qartë rrethin e bashkëpronarëve, mënyrën si është fituar kjo pronësi/ose bashkëpronësi dhe në rast se palët e gëzojnë cilësinë e bashkëpronarit mbi sendin objekt pjesëtimi, gjykata përcakton saktë dhe qartë pjesën takuese të secilit bashkëpronar mbi sendin objekt pjesëtimi. Këto gjykata i arrin vetëm pas një hetimi të plotë dhe të gjithanshëm, dhe pasi i janë nënshtruar debatit dhe hetimit gjyqësor të gjitha pretendimet e palëve, si dhe provat e paraqitura prej tyre.
-
Kolegji Civil konstaton se, si gjykata e rrethit gjyqësor, ashtu dhe gjykata e apelit, vendimin e bazojnë vetëm një provë shkresore kartelën e pasurisë lëshuar nga ZVRPP Tiranë datë 30.06.2010, paraqitur nga paditësat, duke mos bërë asnjë hetim në lidhje me rrethin e bashkëpronarëve dhe pjesët takuese të secilit prej tyre në sendin objekt pjesëtimi. Në vendimet e gjykatave të rrethit nuk gjendet asnjë arsyetim në lidhje me pretendimet e anës së paditur si mbi mosmarrëveshjen në gjykim mbi testamentin e lëshuar nga Minella Kapo, si dhe momentin më të debatuar të këtij gjykimi, se sa është kontributi i anës së paditur mbi sendin objekt pjesëtimi.
-
Në analizë të sa më sipër, Kolegji Civil vlerëson se në zbatim të neneve 465, 486 e 493 të Kodit të Procedurës Civile, në rigjykim gjykata e apelit, qoftë edhe kryesisht, duhet të përsërisë hetimin gjyqësor, ku nëpërmjet garantimit të zhvillimit të një hetimi të plotë dhe të gjithanshëm, në përputhje me ligjin (neni 14 i K.Pr.Civile), cilësimit të saktë të fakteve dhe veprimeve që lidhen me mosmarrëveshjen në përputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera në fuqi (neni 16 i K.Pr.Civile), duhet ti nënshtrojë hetimit gjyqësor provat mbi individualizimin e sendit objekt gjykimi, bashkëpronësinë pas kalimit të pjesëve nëpërmjet trashëgimisë, si dhe pjesët takuese të bashkëpronarëve.
-
Në rigjykim, gjykata duhet të ndjekë dhe të kërkojë zbatimin e parimit të kontradiktorialitetit, duke realizuar një gjykim të drejtë, në përfundim të së cilit të çmojë provat në respektim të kritereve materiale e procedurale që përmbajnë dispozitat ligjore e që lidhen me mosmarrëveshjen në gjykim, sipas bindjes së saj të brendshme, të formuar nga shqyrtimi i të gjitha rrethanave të çështjes në tërësinë e tyre.
-
Kryerja e veprimeve të mësipërme, si dhe e të tjerave që eventualisht mund të dalin gjatë rigjykimit do ta lejojnë gjykatën, që në përputhje me kërkesat e ligjit procedural e atij material, të mund të arrijë në përfundime të drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e çështjes.
-
Përsa arsyetohet më sipër, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë çmon se vendimi nr.158, datë 12.04.2011, të Gjykatës së Apelit Tiranë është rrjedhojë e zbatimit të keq të ligjit material e procedural dhe për këtë shkak duhet të prishen dhe çështja të kthehet për rigjykim pranë Gjykatës së Apelit Tiranë.
PËR KËTO ARSYE
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë, mbështetur në Nenin 485/c të K.Pr.Civile,
V E N D O S I
Prishjen e vendimit nr.158, datë 12.04.2011, të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe dërgimin e çështjes për rishqyrtim në po atë gjykatë, me tjetër trup gjykues. Tiranë, më 09.10.2014
Nr.11115-01962-00-2011 i Regj. Themeltar
Nr.00-2014-3548 i Vendimit (504)
VENDIM
NË EMËR TË REPUBLIKËS
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë i përbërë nga:
Ardian Nuni Kryesues
Guxim Zenelaj Anëtar
Mirela Fana Anëtare
në datën 09.10.2014, mori në shqyrtim në seancën gjyqësore çështjen civile nr.11115-01962-00-2011 Regj. Themeltar, që i përket palëve:
PADITËS: THEODHORAQ MILE, në mungesë.
E PADITUR: SHOQËRIA “OPERATORI I SHPËRNDARJES SË ENERGJISË ELEKTRIKE” (ish “ÇEZ SHPËRNDARJE” SH.A) DEGA KORÇË, përfaqësuar nga juristja Alma Kondi.
PERSON I TRETË: MINISTRIA E ENERGJITIKËS, TREGTISË DHE EKONOMISË, përfaqësuar në gjykim nga Avokati i Shtetit Abaz Dede.
ZYRA VENDORE E REGJISTRIMIT TË PASURIVE TË PALUAJTSHME KORÇË, në mungesë.
OBJEKTI:
Detyrimi i palës së paditur ÇEZ të paguajë vlerën e përdorimit
të truallit të zënë nga kabina elektrike me sipërfaqe 83.2 m2
për periudhën 01.01.2007 deri në përfundim të gjykimit
të vendimit të formës së prerë dhe të ekzekutimit të tij.
Baza ligjore: Neni 297 K.Civil.
Gjykata e Rrethit Gjyqësor Korçë, me vendimin nr.2709, datë 27.10.2008, ka vendosur:
“Pranimin e kërkesë padisë me palë paditëse Theodhoraq Mile, palë e paditur Kesh Zona e Shpërndarjes Korçë, person i tretë Z.Rr.P.P.Korçë, me objekt të sipërcituar.
Detyrimin e palës së paditur të paguajë në favor të paditësit vlerën 508.051 (pesëqind e tetë mijë e pesëdhjetë e një) lekë për periudhën 3 (tre) vjeçare të përdorimit të truallit nga data 23/05/2005 deri datë 09/07/2008, si dhe vlerën në shumën 40.719 (dyzet mijë e shtatëqind e nëntëmbëdhjetë) lekë, deri në përfundim të gjykimit të shkallës së parë, që përkon me periudhën : datë 09/07/2008 deri datë 21/10/2008, që në vlerë totale është 548.770 (pesëqind e dyzet e tetë mijë e shtatëqind e shtatëdhjetë) lekë.-Detyrimin e të paditurit të paguajë në favor të paditësit për çdo muaj vlerën e përdorimit të truallit në shumën 13.573 (trembëdhjetë mijë e pesëqind e shtatëdhjetë e tre) lekë.”
Gjykata e Apelit Korçë, me vendimin nr.231 datës 14.07.2009, ka vendosur:
“Prishjen e vendimit nr.2709, datë 27.10.2008, të Gjykatës së Shkallës së Parë Korçë që i përket paditësit Theodhoraq Mile me objekt detyrim pagim vlere përdorimi dhe kthimin e çështjes për rigjykim në atë gjykatë me tjetër trup gjykues.”
Gjykata e Rrethit Gjyqësor Korçë, me vendimin nr.886 datë 08.04.2010 ka vendosur:
“Pranimin e kërkesë padisë që i përket palëve, paditës Theodhoraq Mile, e paditur O.S.Sh. Zona e Shpërndarjes Korçë, person i tretë Z.R.P.P. Korçë, me objekt Detyrimi i të paditurit për pagimin e vlerës së përdorimit të truallit të zënë me kabinën elektrike me sipërfaqe 55.8 m2, për periudhën 01.01.2007 deri në përfundim të gjykimit. Detyrimin e palës së paditur të paguajë në favor të paditësit vlerën e përdorimit të truallit për periudhën sipas objektit të padisë, prej 540.850 (pesëqind e dyzet mijë e tetëqind e pesëdhjetë mijë) lekë. -Detyrimin e palës së paditur të paguajë për paditësin shpenzimet procedurale në shumën 90.000 (nëntëdhjetë mijë) lekë e ndarë në 40.000 (dyzet mijë) lekë pagesë përfaqësimi me avokat dhe 50.000 (pesëdhjetë mijë) lekë pagesë për kryerjen e ekspertimit.”
Gjykata e Apelit Korçë, me vendimin e ndërmjetëm të datës 21.09.2010 ka vendosur:
“Prishjen e vendimit nr.886 (1453), datë 08.04.2010, të Gjykatës së Shkallës së Parë Korçë dhe vazhdimin e gjykimit nga kjo gjykatë me të njëjtin trup gjykues si gjykimi në shkallë të parë”.
Gjykatën e Apelit Korçë, me vendimin nr.18 datë 14.01.2011 ka vendosur:
“Pranimin e kërkesë padisë. Detyrimin e palës së paditur ÇEZ Shpërndarje sh.a., ti paguajë paditësit vlerën e përdorimit të truallit të zënë nga gabina elektrike, sipërfaqe 55.86 m2, me nr.pasurie 1/85 në shumën 805.963. lekë për periudhën 01.01.2007 deri në 11.11.2010, si dhe vlerën ditore prej 535 lekë nga data 12.11.2010 deri në ekzekutim të vendimit (vlera mujore 16.600 lekë). Detyrimin e palës së paditur ÇEZ Shpërndarje sh.a., t’i paguajë paditësit shpenzimet gjyqësore.”
Kundër vendimin nr.18, datë 14.01.2011, të Gjykatës së Apelit Korçë ka ushtruar rekurs, pala e paditur Shoqëria “Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike” (ish- “ÇEZ Shpërndarje” sh.a), cila kërkon prishjen e vendimit nr.18, datë 14.01.2011, të Gjykatës së Apelit Korçë për këto shkaqe:
- Nga ana jonë u kërkua thirrja e Avokatit të Shtetit bazuar në nenin 79/a të K.Pr.Civile, për shkak se 24% të aksioneve janë pronë shtetërore, kërkesë e cila nuk u pranua nga gjykata.
- Nuk kemi qenë dakord me aktin e ekspertimit pasi eksperti ka marrë parasysh vetëm dokumentacionin e paraqitur nga pala paditëse. Llogaritjet janë bërë për sipërfaqen 55.86 m2 në një kohë sipas çertifikatës së pronësisë datë 10.04.2008 sipërfaqja e kabinës është 53.2 m2.
- Gjykata nuk mori parasysh provat e paraqitura nga ana e jonë si çertifikatën e pronësisë datë 10.04.2008, fletën nga regjistri i Fiks -Aseteve të Drejtorisë Zonale Korçë, e cila provon regjistrimin në këtë regjistër të tokës mbi të cilën ndodhet kabina elektrike me vendndodhje Azili. Gjykata nuk e përmend fare në vendim këtë provë dhe jo më ta marrë në konsideratë.
Avokatura e Shtetit, e cila kërkoi prishjen e vendimit nr.18 datë 14.01.2011 të Gjykatës së Apelit Korçë dhe të vendimin nr.886, datë 08.04.2010, të Gjykatës së Rrethit Korçë dhe kthimin e çështjes për rigjykim pranë gjykatës së rrethit gjyqësor për këto shkaqe:
-
Vendimet e gjykatave janë marrë në shkelje të rëndë të normave procedurale pasi aktet nuk i janë komunikuar Avokaturës së Shtetit në kushtet kur si person i tretë ka qenë METE.
KOLEGJI CIVIL I GJYKATËS SË LARTË
pasi dëgjoi relacionin e gjyqtares Mirela Fana, Avokaten e Shtetit A. Deda i cila kërkoi prishjen e vendimit të gjykatës së apelit dhe të vendimit të gjykatës së rrethit gjyqësor dhe kthimin e çështjes për rigjykim, përfaqësuesen e palës së paditur juristen A. Kondi e cila kërkoi prishjen e vendimit të gjykatës së apelit dhe gjykatës së rrethit gjyqësor, në mungesë të palës paditëse dhe palës së paditur ZVRPP, si diskutoi e analizoi çështjen në tërësi,
V Ë R E N
Rrethanat e Faktit
-
Paditësi Theodhoraq Mile është pronar i pasurisë me nr.1/85 ndodhur në zonën kadastrale nr 8563 në qytetin e Korçës Rr.“Vaskë Pendavinji”, me kufizime të përcaktuara: V-pasuria nr 1/73, 1/72, L-pasuria me nr 1/86, J-pasuria me nr 1/337. 1/64. Këtë titull pronësie paditësi e ka fituar me vendim nr 146 datë 05.08.1963 të Komisionit Ekzekutiv të K.P.Qyteti Korçë me anë të së cilës i është dhënë pasuria e mësipërme ku është bërë dhe regjistrimi i saj me nr.686/25 datë 02.10.1963, në radhorët e pronësisë që disponon Z.R.P.P. Korçë.
-
Pala e paditur OSHEE- Dega Korçë mbi sipërfaqen objekt gjykim ka ndërtuar kabinë elektrike të cilën e kanë në përdorim.
-
Pala paditëse Theodhoraq Mile me pretendimin se kabina elektrike është vendosur në pronën e tij, pa autorizim, i është drejtuar gjykatës me kërkesë padi duke kërkuar lirimin dhe dorëzimin e sipërfaqes, si dhe shpërblimin e vlerës së përdorimi të truallit që nga viti 2007.
-
Gjatë gjykimit, pala e paditur OSHEE-Dega Korçë duke prapësuar ka parashtruar faktin se sipërfaqen objekt gjykim e mban në bazë të çertifikatës së pronësisë nr.1/411 me sip. 53.2 m2, të regjistruar si aset fikse të kompanisë, duke kërkuar rrëzimin e kërkesë padisë.
-
Në përfundim të hetimit gjyqësor, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Korçë, me vendimin nr.2709, datë 27.10.2008, ka vendosur pranimin e kërkesë padisë me palë paditëse Theodhoraq Mile, palë e paditur Kesh Zona e Shpërndarjes Korçë, person i tretë Z.R.P.P.Korçë, me objekt të sipërcituar. Detyrimin e palës së paditur të paguajë në favor të paditësit vlerën 508.051 (pesëqind e tetë mijë e pesëdhjetë e një) lekë për periudhën 3 (tre) vjeçare të përdorimit të truallit nga data 23.05.2005 deri datë 09.07.2008, si dhe vlerën në shumën 40.719 (dyzet mijë e shtatëqind e nëntëmbëdhjetë) lekë, deri në përfundim të gjykimit të shkallës së parë, që përkon me periudhën: datë 09.07.2008 deri datë 21.10.2008, që në vlerë totale është 548.770 (pesëqind e dyzet e tetë mijë e shtatëqind e shtatëdhjetë) lekë. Detyrimin e të paditurit të paguajë në favor të paditësit për çdo muaj vlerën e përdorimit të truallit në shumën 13.573 (trembëdhjetë mijë e pesëqind e shtatëdhjetë e tre) lekë.”
-
Mbi ankim të palës së paditur OSHEE-Dega Korçë, Gjykata e Apelit Korçë, me vendimin nr.231, datës 14.07.2009, ka vendosur prishjen e vendimit nr.2709 datë 27.10.2008 të Gjykatës së Shkallës së Parë Korçë që i përket paditësit Theodhoraq Mile me objekt detyrim pagim vlere përdorimi dhe kthimin e çështjes për rigjykim në atë gjykatë me tjetër trup gjykues.
-
Në rigjykim, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Korçë, me vendimin nr.886 datë 08.04.2010 ka vendosur pranimin e kërkesë padisë që i përket palëve, paditës Theodhoraq Mile, e paditur O.S.Sh. Zona e Shpërndarjes Korçë, person i tretë Z.R.P.P. Korçë, me objekt detyrimi i të paditurit për pagimin e vlerës së përdorimit të truallit të zënë me kabinën elektrike me sipërfaqe 55.8 m2, për periudhën 01.01.2007 deri në përfundim të gjykimit. Detyrimin e palës së paditur të paguajë në favor të paditësit vlerën e përdorimit të truallit për periudhën sipas objektit të padisë, prej 540.850 (pesëqind e dyzet mijë e tetëqind e pesëdhjetë mijë) lekë. Detyrimin e palës së paditur të paguajë për paditësin shpenzimet procedurale në shumën 90.000 (nëntëdhjetë mijë) lekë e ndarë në 40.000 (dyzet mijë) lekë pagesë përfaqësimi me avokat dhe 50.000 (pesëdhjetë mijë) lekë pagesë për kryerjen e ekspertimit.
-
Gjykata arsyeton se: “....sipas përcaktimeve në çertifikatat për vërtetim pronësie të dy palëve ndërgjyqëse të përshkruara më sipër, rezulton fakti se pala e paditur O.S.Sh. Drejtoria Korçë është pronare mbi një ndërtesë me sipërfaqe 53,2 m2 e cila është e vendosur mbi truallin pronë e paditësit Theodhoraq Mile, i cili është pronar i ligjshëm i sipërfaqes prej 176 m2 truall.....Duke marrë për bazë kriteret e nenit 297 të K.Civil, e cila është dhe bazë ligjore ku paditësi mbështet pretendimet e tij , rezulton se i padituri O.S.Sh. Drejtoria Korçë është poseduese e paligjshme sipërfaqes trualli prej 53,2 m2 (mbi të cilën është ndërtuar kabina elektrike) pronë e palës paditëse Theodhoraq Mile. Kjo sipërfaqe trualli posedohet prej palës së paditur që prej vitit 1967, fakt i cili provohet me vërtetim datë 23.05.2005.....Gjatë gjykimit pala e paditur nuk mundi të provojë faktin se është pronare ose poseduese e ligjshme mbi sipërfaqen e truallit prej 53,2 m2 okupuar prej saj për ndërtimin e kabinës elektrike. ....Në rrethanat e sipërpërmendura , gjykata e gjen të bazuar kërkesën e palës paditëse lidhur me kërkimin e shpërblimit për përdorimin e sipërfaqes truall prej 53,2 m2 e cila mbahet dhe përdoret prej O.S.Sh. Drejtoria Korçë pa disponuar asnjë dokument pronësie për të, duke qenë në dijeni të këtij fakti që në momentin e ndërtimit të saj dhe në vazhdim....Për sa i takon periudhës që kërkohet shpërblimi i përdorimit të sendit është e drejta e paditësit për ta përcaktuar atë, në rastin konkret nga data 01.01.2007 deri në përfundim të gjykimit. Gjykata ka detyrimin të shprehet për gjithçka që kërkohet dhe vetëm për atë që kërkohet, bazuar kjo në nenin 6 të K.Pr.Civile....Lidhur me përcaktimin e vlerës së përdorimit të truallit për periudhën që kërkohet prej paditësit, gjykata çmoi të nevojshme kryerjen e aktit të ekspertimit vlerësues. Për këto arsye u thirr eksperti vlerësues i pasurive të paluajtshme Vasil Xoga i cili pasi mori detyrat e tij përkatëse në konkluzionet përfundimtare në raportin teknik dhe vlerësues konkludoi “shumat totale të qirasë që prej datë 01.01.2007 deri datë 01.02.2010 është 527.000 lekë...”
-
Mbi ankim të palës së paditur OSHEE-Dega Korçë, Gjykata e Apelit Korçë, me vendimin e ndërmjetëm të datës 21.09.2010 ka vendosur: Prishjen e vendimit nr.886 (1453), datë 08.04.2010 të Gjykatës së Shkallës së Parë Korçë dhe vazhdimin e gjykimit nga kjo gjykatë me të njëjtin trup gjykues si gjykim në shkallë të parë. Në vazhdim të gjykimit të çështjes në gjykatën e apelit por si gjykatë e shkallës së parë, në përfundim të shqyrtimit gjyqësor me vendimin nr.18 datë 14.01.2011 ka vendosur pranimin e kërkesë padisë. Detyrimin e palës së paditur ÇEZ Shpërndarje sh.a., t’i paguajë paditësit vlerën e përdorimit të truallit të zënë nga gabina elektrike, sipërfaqe 55.86 m2, me nr.pasurie 1/85 në shumën 805.963. lekë për periudhën 01.01.2007 deri në 11.11.2010, si dhe vlerën ditore prej 535 lekë nga data 12.11.2010 deri në ekzekutim të vendimit ( vlera mujore 16.600 lekë). Detyrimin e palës së paditur ÇEZ Shpërndarje sh.a., t’i paguajë paditësit shpenzimet gjyqësore..
-
Gjykata arsyeton se: “... palët e tjera ndërgjyqëse, megjithëse morën dijeni të rregullt me fletëthirrje nuk u paraqitën në gjykim, prandaj gjykimi vazhdon në mungesë, me këtë arsyetim është rrëzuar edhe pretendimi i palës së paditur.. për thirrjen në gjykim përsëri të METE RSH kur kjo palë ka marrë dijeni për gjykimin.. pala e paditur disponon një gabinë elektrike për të cilën nuk zotëron asnjë dokument pronësie trualli...”.
-
Kundër vendimin nr.18 datë 14.01.2011 të Gjykatës së Apelit Korçë ka ushtruar rekurs, pala e paditur Shoqëria “Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike” (ish- “ÇEZ Shpërndarje” sh.a), cila kërkon prishjen e vendimit nr.18 datë 14.01.2011 të Gjykatës së Apelit Korçë për shkaqet e përmendura në pjesën hyrëse të këtij vendimi.
-
Për më tepër, në seancën e datës 09.10.2014 është paraqitur Avokati i Shtetit i cili kërkoi prishjen e vendimit nr.18, datë 14.01.2011, të Gjykatës së Apelit Korçë dhe të vendimin nr.886, datë 08.04.2010, të Gjykatës së Rrethit Korçë dhe kthimin e çështjes për rigjykim pranë gjykatës së rrethit gjyqësor për shkaqet e përmendura në pjesën hyrëse të këtij vendimi.
LIGJI I ZBATUESHËM
-
Dispozitat e Kodit të Procedurës Civile
-
Neni 79/a parashikon se: “Avokatura e Shtetit ushtron përfaqësimin në rastet e parashikuara me ligj. Gjykata, që shqyrton çështje për të cilat me ligj përfaqësimi dhe mbrojtja kryhet nga Avokatura e Shtetit, urdhëron njoftimin e akteve kësaj të fundit, me qëllim që ajo të ketë mundësi të marrë pjesë në gjykim.
-
Neni 10 parashikon se: “Gjykata mbështet vendimin e saj vetëm mbi faktet që janë paraqitur gjatë procesit gjyqësor”.
-
Neni 14 parashikon se: “Gjykata ka për detyrë që të zhvillojë një proces të rregullt ligjor, nëpërmjet garantimit të zhvillimit të një hetimi të plotë dhe të gjithanshëm, në përputhje me ligjin”.
-
Neni 16 parashikon se: “Gjykata zgjidh mosmarrëveshjen në përputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera në fuqi, që janë të detyrueshme të zbatohen prej saj. Ajo bën një cilësim të saktë të fakteve dhe veprimeve që lidhen me mosmarrëveshjen, pa u lidhur me përcaktimin që mund të propozojnë palët”.
-
Neni 29 parashikon se: “Gjykata mbështet vendimin në provat e paraqitura nga palët ose nga prokurori, të marra në seancë gjyqësore. Gjykata çmon provat që ndodhen në aktet, në bazë të bindjes së saj të brendshme, të formuar nga shqyrtimi në tërësinë e tyre i rrethanave të çështjes.
-
Neni 467/a parashikon se: “Gjykata e apelit kur prish vendimin nuk mund ta kthejë çështjen për rigjykim për të dytën herë por e shqyrton vetë si gjykatë e shkallës së pare”.
-
Nenin 1 i Ligjin nr.8551, datë 18.11.1999 "Për Avokaturën e Shtetit", në të cilin parashikohet se: "Përfaqësimi dhe mbrojtja në gjyq e shtetit", përcaktohet se: 1. Avokatura e Shtetit është person juridik dhe përfaqëson e mbron Republikën e Shqipërisë. a) Në çështjet gjyqësore, ku një organ qendror ose vendor i administratës publike është palë, kundrejt një personi privat...:Avokatura përfaqëson dhe mbron në gjyq interesat pasurore të shtetit për investimet e tij në subjektet publike ose private ...",
KOLEGJI CIVIL I GJYKATËS SË LARTË VLERËSON
-
Se, në seancën gjyqësore të datës 09.10.2014 përfaqësuesja e palës së paditur OSHEE (Ish-ÇEZ Shpërndarje sh.a), në bazë të vendimit nr.36, datë 17.07.2014, të Bordit të Komisionarëve të ERE, ka parashtruar si kërkesë paraprake saktësimin e emrit të shoqërisë ÇEZ-Shpërndarje në Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike (OSHEE).
-
Kolegji Civil i konsultuar në vend ka vendosur të pranojë kërkesën e palës së paditur duke bërë kalimin procedural nga Shoqëria ÇEZ Shpërndarje sh.a, në Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike (OSHEE).
-
Në lidhje me gjykimin e çështjes nga gjykatat e faktit, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë konstaton se, pretendimet e parashtruara nga pala e paditur OSHEE dhe Avokatura e Shtetit përmbajnë shkaqe nga ato të parashikuara në nenin 472 të Kodit të Procedurës Civile që motivojnë cenimin e vendimit nr.18, datë 14.01.2011, të Gjykatës së Apelit Korçë.
-
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë çmon se vendimi nr.18, datë 14.01.2011, të Gjykatës së Apelit Korçë është rrjedhojë e shkeljes së rëndë të normave procedural, e për këtë shkak duhet të prishen dhe çështja të kthehet për rigjykim pranë kësaj gjykate.
-
Ky Kolegj konstaton se, Gjykata e Apelit Korçë, ka rimarrë çështjen në gjykim në shkallë të dytë, pas përfundim të rigjykimit nga gjykata e rrethit gjyqësor, duke konstatuar shkelje lidhur me ndërgjyqësinë, me vendim të ndërmjet të datës 21.09.2010 ka vendosur prishjen e vendimit nr.886 (1453) datë 08.04.2010 të Gjykatës së Shkallës së Parë Korçë, në zbatim të nenit 467/a të K.Pr.Civile, vazhdimin e gjykimit nga kjo gjykatë me të njëjtin trup gjykues si gjykim në shkallë të parë.
-
Për sa më sipër, Gjykata e Apelit Korçë ka vendosur të rregullojë ndërgjyqësisë duke thirrur me cilësinë e personi të tretë Ministrinë e Energjitikës, Tregtisë dhe Ekonomisë duke i komunikuar aktet për zhvillimin e seancës së ardhshme më datë 12.10.2010.
-
Kolegji Civil konstaton se Gjykata e Apelit Korçë, duke gjykuar tashmë çështjes si gjykatë e shkallës së parë, jo vetëm që nuk ka marrë masa për t’i komunikuar aktet Avokaturës së Shtetit, Zyrës Vendore me qëllim garantimin e mbrojtjes së interesave të personit të tretë në gjykim, por në seancën e datës 12.01.2011 nuk ka marrë në shqyrtim dhe nuk i ka dhënë përgjigje pretendimit të palës së paditur OSHEE (ish-ÇEZ Shpërndarje Sh.a) lidhur me thirrjen e Avokaturës së Shtetit.
-
Gjykata e Apelit në seancën e datës 12.01.2011, në kundërshtim me nenin 14 të K.Pr.Civile ka vendosur ti japë fund hetimit gjyqësor dhe të vendosë shpalljen e vendimit më datë 14.01.2011.
-
Për sa më sipër, Kolegji Civil çmon se vendimi i Gjykatës së Apelit Korçë është marrë në shkelje të nenit 79/a të Kodit të Procedurës Civile, në të cilin parashikohet se: Avokatura e Shtetit ushtron përfaqësimin në rastet e parashikuara me ligj. Gjykata që shqyrton çështje, të cilat me ligj përfaqësimi dhe mbrojtja kryhet nga Avokatura e Shtetit, urdhëron njoftimin e akteve kësaj të fundit, me qellim që ajo të ketë mundësi të marrë pjesë në gjykim" dhe nenin 1 të ligjin nr.8551, datë 18.11.1999 "Për Avokaturën e Shtetit "lidhur me detyrimin e gjykatës për të njoftuar avokaturën e shtetit për gjykimet në të cilat një organ qendror ose vendor i administratës publike është palë, kundrejt një personi privat.
-
Gjykata e apelit në zbatim të nenit 79/a të K.Pr.Civile, në kushtet kur si palë në proces paraqitet me cilësinë e personit të tretë organe të pushtetit qendror ose vendor, kishin detyrimin që t’i njoftonin aktet me qëllim krijimin e mundësisë reale për Avokaturën e Shtetit për të marrë pjesë në gjyq për të përfaqësuar dhe mbrojtur interesat e shtetit, në rastet e parashikuara me ligj (Vendimin nr.13, datë 24.03.2004, Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë).
-
Në analizë të sa më sipër, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë, vlerëson se në rigjykim gjykata e apelit, të marrë masa për t’i njoftuar aktet Avokaturës së Shteti Zyrës Vendore, duke i nënshtruar hetimit gjyqësor pretendimet e parashtruara lidhur me natyrën juridike të mosmarrëveshjes objekt gjykimi.
-
Kryerja e veprimeve të mësipërme, si dhe e të tjerave që eventualisht mund të dalin gjatë rigjykimit në zbatim të neneve 189 e vijues të Kodit të Procedurës Civile mbi zhvillimi e gjykimit në shkallë të parë, do ta lejojnë gjykatën e apelit që në përputhje me kërkesat e ligjit procedural e atij material të mund të arrijë në përfundime të drejta dhe objektive, lidhur me përcaktimin e drejtë të pretendimeve të palëve pjesëmarrëse në gjykim.
-
Për sa më sipër, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë i gjen të bazuara pretendimet e parashtruara në rekurs nga Avokatura e Shtetit dhe Shoqëria “Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike” (ish “ÇEZ Shpërndarje” sh.a) lidhur me cënueshmërinë e vendimit nr.18, datë 14.01.2011, të Gjykatës së Apelit Korçë.
PËR KËTO ARSYE
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë mbështetur në Nenin 485/c të K.Pr.Civile,
V E N D O S I
Prishjen e vendimit nr.18, datë 14.01.2011, të Gjykatës së Apelit Korçë dhe dërgimin e çështjes për rishqyrtim në po atë gjykatë me tjetër trup gjykues.
Tiranë, më 09.10.2014
Nr.11118-00413-00-2011 i Regj. Themeltar
Nr.00-2014-3429 i Vendimit (505)
VENDIM
NË EMËR TË REPUBLIKËS
Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë i përbërë nga:
Majlinda Andrea Kryesuese
Admir Thanza Anëtar
Artan Broci Anëtar
Në seancën gjyqësore të datës 09.10.2014, mori në shqyrtim çështjen civile që u përket palëve:
PADITËS: JANI KOVAÇI
I PADITUR: SHOQËRIA “INSIG” SH.A
SHOQËRIA “INTERSIG” SH.A
OBJEKTI:
Shpërblim dëmi për mjetin autoveturë “Benz CLK 200”, me targë TR 8200 D,
në pronësi të paditësit, në vlerën 2.000.000 lekë.
Baza Ligjore: Neni 32/a dhe neni 154 i Kodit të Procedurës Civile.
Neni 640 i Kodit Civil.
Dekreti nr.295, datë 15.09.1992, i Presidentit të Republikës
“Për sigurimin e detyrueshëm të mbajtësve të mjeteve motorike
për përgjegjësinë ndaj personave të tretë”, i miratuar me ndryshime
me ligjin nr.7641, datë 01.12.1992.
Ligji nr.1071, datë 20.04.1995 “Për miratimin pa ndryshime
të dekretit nr.1071, datë 20.04.1995
"Për disa ndryshime në dekretin nr.295, datë 15.09.1992
"Për sigurimin e detyrueshëm të mbajtësve të mjeteve motorike
për përgjegjësinë ndaj palëve të treta".
Gjykata e Rrethit Gjyqësor Korçë, me vendimin nr.41-2010-1528 (942), datë 13.04.2010, ka vendosur:
Pranimin e kërkesë padisë me palë paditëse Jani Kovaçi, të paditur shoqëria “INSIG” Sh.a duke u detyruar pala e paditur “INSIG” Sh.a të dëmshpërblejë paditësin Jani Kovaçi në masën 2.000.000 (dy milion) lekë të reja, si vlerë e sigurimit KASKO.
Rrëzimin e kërkesë padisë në lidhje me detyrimin e palës të paditur shoqëria “INTERSIG” Sh.a të shpërblimit të dëmit në vlerën 2.000.000 (dy milion) lekë të reja si dëm të shkaktuar mjetit të paditësit Jani Kovaçi.
Gjykata e Apelit Korçë, me vendimin nr.524, datë 16.12.2010, ka vendosur:
Ndryshimin e vendimit nr.942, datë 13.04.2010, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Korçë si më poshtë:
Detyrimin e palës së paditur “INTERSIG” Sh.a të dëmshpërblejë paditësin Jani Kovaçi në masën 2.000.000 (dy milion) lekë të reja.
Rrëzimin e padisë në lidhje me detyrimin e palës së paditur Shoqëria “INSIG” Sh.a si e pabazuar në prova e ligj.
Kundër vendimit nr.524, datë 16.12.2010, të Gjykatës së Apelit Korçë, në bazë të nenit 472 të Kodit të Procedurës Civile, ka ushtruar rekurs pala e paditur, Shoqëria “INTERSIG’ Sh.a, e cila kërkon prishjen e vendimit nr.524, datë 16.12.2010, të Gjykatës së Apelit Korçë, si dhe lënien në fuqi të vendimit nr.41-2010-1528 (942), datë 13.04.2010, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Korçë, duke parashtruar ndër të tjera se:
-
Vendimi i Gjykatës së Apelit Korçë është marrë në zbatim të gabuar të ligjit.
-
Megjithëse gjykata e shkallës së parë ka gabuar kur ka thirrur në këtë gjykim Shoqërinë “INTERSIG” Sh.a, por në përfundim të gjykimit ka zgjidhur drejt çështjen.
-
Midis paditësit dhe Shoqërisë “INSIG” Sh.a ka qenë lidhur kontrata e sigurimit KASKO e cila ka fuqinë e ligjit për këto palë. Me anë të kësaj kontrate siguruesi ka marrë përsipër deri në shpërblimin e plotë të vlerës së mjetit për dëmet që mund t’i vinin.
-
Nëse paditësi do të kishte kërkuar pranë nesh shpërblimin e dëmit të shkaktuar, bazuar në Dekretin 295/1992 dhe në ligjin nr.7641/1992, ai do të përfitonte vetëm vlerën e dëmit të ardhur, por jo vlerën e plotë të mjetit të dëmtuar.
-
Paditësit nga ana jonë nuk mund t’i paguhej as kjo vlerë, pasi sigurimi është bërë në emër të Dhimitraq Çifligut, dhe jo në emër të drejtuesit të mjetit për rastin që ka qenë Elton Pulaha.
-
Gjykata e Apelit Korçë gabon dhe zbaton gabim ligjin kur na ngarkon ne si palë me shpërblimin e dëmit, pasi për rastin konkret dëmi është kontraktor dhe jo jashtë kontraktor.
-
Ne jemi thirrur me cilësinë e të padituri në gjykim më datë 16.02.2009, kohë në të cilën paditësit i ka qenë parashkruar e drejta e padisë, në kuptim të nenit 115/c të K.Civil, pasi padinë e ka ngritur më datë 23.10.2008, ndërsa dëmi i pretenduar i ka ardhur më datën 06.08.2006. Padia është parashkruar edhe ndaj shoqërisë “INSIG” Sh.a.
Do'stlaringiz bilan baham: |
