Toshkent moliya instituti "statistika" kafedrasi



Download 3,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet174/197
Sana11.06.2022
Hajmi3,23 Mb.
#653472
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   197
Bog'liq
STATISTIKA FANINING PREDMETI VA USLUBI

n
P
S
Demak, pulni egasi 120 foizdan emas, 96,8 foizdan daromad olgan.
Bu ko’rsatkichni quyidagicha ham hisoblash mumkin. Bahoni qo’shimcha 
o’sish sur’ati (a) asosan inflyatsiyani qo’shimcha o’sishiga to’g’ri kelsa, u paytda 
yillik baho indeksi 1+a miqdorni tashkil qiladi. O’rtacha yillik inflyatsiya sur’ati 
saqlanib qolingan taqdirda, n yil uchun baho indeksi (1+a)
n
miqdorga teng bo’ladi.
Inflyatsiya natijasida qadrsizlanishi hisob olingan n yilda oshgan qiymat 
quyidagi formula bilan hisoblaniladi:


265 
S
inf
=P(1+i)
n

n
n
a
i
P
a
]
1
1
[
)
1
(
1




Oldingi 
misol 
ma’lumotlari 
bilan 
bu 
formulani 
qo’llanishini 
ko’rsatmoqchimiz:
S
inf
=4(
581
,
0
1
2
,
1
1


)
2
=7,744 mln. so’m 
(
a
i


1
1
)

miqdor asosan bank stavkasini va inflyatsiya sur’ati o’zgarishga 
bog’liq. Agar bu ikkalasi teng bo’lsa (hayotda eng kam uchraydigan voqea)oshgan 
qiymat (S
inf
) va boshlang’ich summaning (R) xarid qobiliyati teng bo’ladi. Bu 
paytda mijoz deryali hech narsa yo’qotmaydi (yutmaydi ham).
Agarda a>i bo’lsa, oshgan qiymatni xarid qobiliyati inflyatsiya natijasida 
yo’qotilgan summani qoplay olmaydi, agarda amoliya statistikasida a>i bo’lsa bank stavkasi salbiy, aMoliyaviy amaliyotda inflyatsiya ta’sirini pasaytirishni yoki uning natijasida 
ko’rilgan zararni qoplashning bir qancha metodlari ishlab chiqilgan. Shulardan biri 
- foiz stavkalarini indeksatsiya qilishdir. Bu metodni mohiyati va mazmuni – foiz 
stavkalarini inflyatsiya sur’atlariga muvofiqlashtirishdan iborat. Muvofiqlashtirish 
miqdori, albatta, shartnomada ko’zda tutilgan bo’lishi kerak. Muvofiqlashtirilgan 
foiz stavkasi, shartli ravishda brutto-stavkasi deb ataladi. Bu ko’rsatkich i
a
bilan 
belgilanib qo’yidagi formula bilan hisoblaniladi:
i
a
=
n
J
in
и
1
)
1
(


Misol
. Bank 8 oyga 10 mln. so’mlik kredit berdi. Kutiladigan oylik 
inflyatsiya darajasi 2%. Daromad stavkasi 12%. Shu ma’lumotlar asosida 
inflyatsiya darajasini hisobga olgan holda foiz stakasini, oshgan qiymat summasini 
va foiz to’lovi miqdorini aniqlang:
1. Inflyatsiya indeksi:
J
u
=(1+0,02)
8
=1,1717 
2. Brutto stavka: 
%)
40
(
4
,
0
66
,
0
264
,
0
66
,
0
1
1717
,
1
)
12
,
0
66
,
0
1
(







i
3. Oshgan qiymat summasi: 
S
a
=10(1+0,66

0,4)=12,64 mln. so’m. 
4.
Foiz to’lovi miqdori:

=12,64-10,0=2,64 mln. so’m. 


266 
Uzoq muddatli kreditlar berilishida, yillik inflyatsiya darajasi (a) mavjudligi 
sharoitda shu operatsiyaning samaradorligini (i) ta’minlaydigan murakkab foiz 
stavkasi quyidagi formula bilan hisoblaniladi: i
a
=i+a+ia 
Agar hisoblangan inflyatsiya indeksi butun kredit muddatiga qo’llanilsa, 
inflyatsiyani hisobga oluvchi foiz stavkasi quyidagi formula bilan hisoblaniladi: 
i
a
=(1+i)
n
и
J
1



Download 3,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   197




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish