«Мактабгача таълим методикаси ва назарияси» журнали бош муҳаррири «Vunderkind uz» журнали бош муҳаррири

Учинчиси ортиқча 
Мақсад: болаларда мантиқий фикрлаш қобилиятини 
ривожлантириш, уларни мева ва сабзавотни фарқлашга 
ўргатиш. 
Тарбиячи сўзлар айтади, болалар ушбу сўзлардан қайси 
бири ва нима учун ортиқчалигини айтиб беришлари керак. 
Масалан: олма, нок, сабзи. Шолғом, қулупнай, ўрик. 

---

116 
Б у қачон бўлади? 
Мақсад: болаларнинг вақт ҳақидаги билимларини бойитиш, 
хотирасини ривожлантириш. 
Тарбиячи олдиндан тайёрлаб қўйилган эрталаб, тушликда, 
оқшом ва кечқурун сўзларини навбати билан кўрсатади. Болалар 
эса тарбиячи кўрсатган сўзга мос ҳаракатларни айтиб 
беришлари керак. Мисол учун, эрталаб деган ёзувга болалар 
тишимизни ювамиз, нонушта қиламиз, боғчага келамиз каби 
мисолларни айтишлари мумкин. 
Суратдан ўрганамиз 
Мақсад: болаларга мева ва сабзавотларнинг фарқини 
ўргатиш. 
Тарбиячи бўлакларга бўлинган мева ва сабзавот суратларини 
столга аралаштирган ҳолда қўяди. Тарбияланувчи мева ёки 
сабзавотнинг кесилган қисмини ўрнига қўяди ва унинг нима 
эканлигини, ўзига хос хусусиятини айтади. Масалан, бу олма, у 
қизил рангда, унинг мазаси ширин. Бу бодринг у сабзавот, ранги 
яшил, у серсув бўлади. Бу ўйинда эртак қаҳрамонлари ва ёввойи 
ҳайвонлар суратларидан ҳам фойдаланиш мумкин. 
Жуфтини топ 
Мақсад: тарбияланувчиларни мантиқий фикрлашга ўргатиш, 
уларнинг хотирасини мустаҳкамлаш. 
Тарбиячи турли мева, сабзавот, нарса ва буюмларни столга 
шундай жойлаштирадики, ундаги битта нарса ортиқча бўлади. 
Боланинг вазифаси ўша ортиқча нарсанинг нималигини топиш 
ва нима учун ортиқчалигини изоҳлаб беришдан иборат. 
Нарсаларни қуйидаги кетма-кетликда жойлаштириш мумкин. 
Олма, ўрик, ручка. Туфли, китоб, дафтар. Бола эса олма ўрик 
мева эканлиги, ручка буюмлигини, мевалар дарахтда 

---

117 
ўсишини изоҳлаб беради. Ўйинда яна гулли тарелка, стакан 
қошиқ; чизиқчали тарелка, стакан қошиқ; яшил рангдаги 
тарелка, стакан, қошиқнинг суратини қўйиб, уларнинг ўз 
жуфтини тоиишни сўраш мумкин.