Mavzu: chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarish tahlili

Mahsulot ishlab chiqarish hajmining omilli tahlili uchun birlamchi ma’lumotlar

Ko‘rsatkich	Reja	Haqiqatda	Og‘ish
			Absolyut	Nisbiy, %
Sigirlarning o‘rtacha yillik bosh soni, bosh.	1400	1380	-20	-1,4285
O‘rta boquvdagi sigirdan olingan o‘rtacha yillik sog‘ilgan sut, ts	30	32	+2	+6,666
Olingan mahsulot miqdori, ts	42 000	44 160	+2160	+5,143

8.1-jadval ma’lumotlaridan foydalangan holda omillar ta’sirini quyidagi usullar bilan hisoblab chiqamiz:
Zanjirli joylashuv:
YaMr = Br x Mr = 1400 x 30 = 42 000 ts,
YaMsh = Bh x Mr = 1380 x 30 = 41 400ts,
YaMh = Bh x Mh = 1380 x 32 = 44 160 ts,

∆YaMumum = YaMh – YaMr = 44 160 – 42 000 = +2160 ts,

∆YaM_sh = YaMsh - YaMr = 41 400 – 42 000 = -600 ts,
∆YaM_pr = YaMh - YaMsh = 44 160 – 41 400 = +2760 ts;
Absolyut farq:
∆YaM_p = (B_f – Br) x Mr = (1380 – 1400) x 30 = -600 ts,
∆YaM_pr = (Mh – Mr) x Mh = (32 – 30) x 1380 = +2760 ts;
Nisbiy farq:
∆YaM_p = (YaMr · ∆B%) / 100 = ( 42 000 x (-1,4285)) / 100 = -600 ts,
∆YaMr = (YaMr + ∆YaM_p) x ∆M % / 100 =
( 42 000 – 600) x 6,666 /100 = +2760 ts;
Integral usulda:
∆YaM_p = 1 / 2 x ∆B x (∆Mh + Mr) = 1 / 2 x (-20) x (30 + 32) = -620 ts,
∆YaM_pr = 1 / 2 x ∆M x (Bh + Br) = 1 / 2 x 2 x (1400 + 1380) = +2780ts;
Logorifmlash usulida:
∆YaM_p = ∆YaMumum x (lg (Bh / Br) / lg (YaMh / YaMr)) =
= (+2160) x lg (1380/1400) / (lg (44160/42000)) = -620 ts,
∆YaM_pr = ∆YaMumum x (lg (PR_f / PR_pl) / lg (VP_f / VP_pl)) = (+2160) x
( lg (32 / 30) / lg (44 160 / 42 000)) = +2780 ts.
Shunga o‘xshash hisob-kitoblar chorvachilik mahsulotlarining har bir turi bo‘yicha butun xo‘jalik va har bir ferma bo‘yicha amalga oshiriladi. Tahlil natijalari jadval ko‘rinishida beriladi (8.1-jadval).
Hisob-kitob natijalari mahsulot ishlab chiqarish hajmiga qaysi bir omil ijobiy, qaysi biri salbiy ta’sir ko‘rsatishini, qaysi biri asosiy, qaysi biri ikkinchi darajali ekanligini, chuqurroq tahlil o‘tkazishda qaysi biriga ko‘proq e’tibor qaratish kerakligini aniqlash imkonini beradi. Ushbu korxonada sut ishlab chiqarishning o‘sishi intensiv omil (sigirlar mahsuldorligini oshirish) hisobiga erishilgan va buni ijobiy baholash lozim. Mol go‘shti ishlab chiqarish rejasi asosan, yosh qoramollar sonining o‘sishi hamda mahsuldorligining bir muncha o‘sishi hisobiga ortig‘i bilan bajarilgan. Nasl olish bo‘yicha reja sigirlar bosh sonining kamayishi hisobiga hamda qisir sigirlarning rejadan ortiqligi hisobiga to‘liq bajarilmagan.