Mavzu: chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarish tahlili

MAVZU: CHORVACHILIK MAHSULOTLARI ISHLAB CHIQARISH TAHLILI


8.1. Chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarish va uning hajmiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar tahlili
Chorvachilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaliklarida mahsulot ishlab chiqarish rejasining bajarilishi har bir mahsulot turi bo‘yicha butun xo‘jalik kabi, har bir ferma bo‘yicha ham alohida tahlil qilinadi. Shu maqsadda mahsulot ishlab chiqarish bo‘yicha hisobot ma’lumotlari reja ko‘rsatkichlari bilan taqqoslanadi.
Haqiqiy ma’lumotlar yillik hisobotda, reja ko‘rsatkichlari esa xo‘jalikni rivojlantirish bo‘yicha biznes rejada aks ettiriladi. Tezkor tahlil uchun birlamchi va analitik hisob ma’lumotlaridan foydalaniladi. Chorvachilik tarmog‘i bo‘yicha natijalarni yanada aniqroq baholash uchun oxirgi 5 – 10 yil ichidagi mahsulot ishlab chiqarishning o‘sish dinamiksi o‘rganiladi. Tahlil natijalari o‘simlikchilikdagi kabi rasmiylashtiriladi.
100 ga yerga qishloq xo‘jalik yerlariga to‘g‘ri keladigan ishlab chiqarish va uning o‘sish sur’atlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar xuddi shunday ixtisoslikdagi boshqa xo‘jaliklarning ma’lumotlari hamda tuman, viloyatning o‘rtacha ko‘rsatkichlari bilan solishtirilishi mumkin.
So‘ngra tahlil jarayonida olingan mahsulot hajmidagi o‘zgarishlarning sabablarini aniqlash lozim. Ma’lumki, chorvachilik mahsulotlarini ishlab chiqarish hajmi chorva mollarining mahsuldorligi va bosh soniga, ozuqa va joy bilan ta’minlanganligiga, oziqlantirish ratsioniga, zotdorligiga, ularni boqish shart-sharoitlariga bog‘liq. Chorva mollarining bosh soni va mahsuldorligi mahsulot ishlab chiqarish hajmiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi va u bilan funktsional bog‘liqlikda bo‘ladi.
Birinchsi navbatda chorva mollari bosh soni va mahsuldorligining mahsulot ishlab chiqarish hajmiga ta’sirini hisoblab chiqish lozim. Ushbu omillar mahsulot ishlab chiqarish hajmi bilan funktsional bog‘liqlikda (YaM = B x M) bo‘lgani bois, ularning ta’sir darajasini aniqlash uchun determinizatsiya tahlilining har qanday usulidan foydalanish mumkin.
8.1-jadval