M. T. Asqarova, G‘. E. Zaxidov, L. F. Amirov

Daromad, iste’mol va jamg‘arish ko‘rsatkichlari 
 
Yillar 
Tasarrufdagi 
Daromad (Yd) 
Iste’mol (C) 
Jamg‘arish (S) 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
370 
390 
410 
430 
450 
470 
490 
375 
390 
405 
420 
435 
450 
465 
-5 
0 
5 
10 
15 
20 
25 
 
Tasarrufidagi daromad hajmi 370 shartli birlikka (sh.k.) teng 
bo‘lganda uy xo‘jaliklari iste’moli 375 sh.b.ka teng, ya’ni tasarrufidagi 
daromaddan 5 sh.b.ka ko‘p bo‘ladi. Ya’ni uy xo‘jaliklari 5 sh.b.ka
teng miqdorda qarz hisobiga yoki o‘tgan yillarda to‘plangan 
jamg‘armalar hisobiga iste’mol xarajatlari qiladilar. 
6.1-rasm. Iste’mol grafigi 

---

77 
Uy xo‘jaliklari tasarrufidagi daromadlar 390 sh.b.ka teng 
bo‘lganda, uning miqdori iste’mol miqdori bilan tenglashadi. Bu 
miqdor bo‘sag‘aviy daromad deb yuritiladi. 6.1-jadval ma’lumotlari 
asosida iste’mol grafigini chizamiz. 
Iste’mol grafigi ikki to‘g‘ri chiziq ko‘rinishida berilgan. 
Bissektrisa ko‘rinishidagi Yd =C to‘g‘ri chizig‘ining har bir nuqtasida 
iste’mol va tasarrufidagi daromad hajmlari teng bo‘ladi. Haqiqiy 
iste’mol (C) grafigi haqiqiy iste’mol va daromad teng bo‘lgan nuqtada 
(α) bissektrisa bilan kesishadi. Bo‘sag‘aviy nuqtadan quyida haqiqiy 
iste’mol daromaddan oshiq. Bu vaziyat insonlarning qarz hisobiga 
hayot kechirishini bildiradi. α – nuqtada yuqorida haqiqiy iste’mol 
daromaddan kam hamda ular o‘rtasidagi farq jamg‘arishni tashkil 
etadi. Haqiqiy iste’mol to‘g‘ri chizig‘i iste’mol hajmini belgilovchi 
vertikal o‘qni 
a 
nuqtada kesib o‘tadi. Bu hol uy xo‘jaliklari umuman 
daromad olmaganlarida ham ma’lum miqdorda iste’mol qilishlarini 
anglatadi.