3
KIRISH
Iqtisodiyotda barqaror o‘sish sur’atlarini ta’minlash, investitsiya
va biznes
muhitini yanada yaxshilash, milliy manfaatlarimiz uchun
eng qulay tarzda jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashish, iqtisodiy
faollik darajasini oshirish kabi vazifalar davlat tomonidan amalga
oshiriladigan makroiqtisodiy siyosat samaradorligiga, uning ilmiy
asoslanganligi hamda real voqelikni hisobga olib o‘tkazilayotgan–
ligiga bog‘liq.
Inflatsiya sur’atlarining jilovlanishi, davlat
budjeti taqchilligini
tan olingan me’yorlarlardan ham past darajada bo‘lishini ta’min–
lanishi respublikamizda olib borilayotgan makroiqtisodiy siyosat
samaradorligidan dalolat beribgina qolmasdan, iqtisodiyotimizga
kiritiladigan investitsiyalar ko‘lamining oshishi, tovarlar va
xizmatlar ishlab chiqarishni kengaytirish hamda aholi real
daromadlarini o‘stirishning muhim sharti hamdir. Shu boisdan
Davlatimiz rahbari iqtisodiyot sohasida
oldimizda turgan vazifalar
haqida gapirganda, “Birinchidan, biz makroiqtisodiy barqarorlikni va
yuqori iqtisodiy oʻsish surʼatlarini taʼminlashimiz shart. Avvalo,
inflatsiyani jilovlamasdan turib, makroiqtisodiy barqarorlikka
erishish mumkin emas. Jahon tajribasini puxta oʻrganib, xalqaro
ekspertlarni jalb etgan holda, monetar siyosatni takomillashtirish va
narx-navo barqarorligini taʼminlash konsepsiyasini ishlab chiqishimiz
zarur.Oʻtish davrida iqtisodiyot sohasida statistik hisobotlarni toʻgʻri
yuritish va davlatning iqtisodiy salohiyatini aniq baholash juda
muhimdir. Shu orqali yalpi ichki mahsulotni xolisona baholashga
erishish mumkin. Shu maqsadda Birlashgan Millatlar Tashkiloti va
Xalqaro valuta fondining Milliy hisoblar
tizimini respublikamizda
2020-yil 1-yanvardan boshlab toʻliq joriy etishimiz lozim.
Iqtisodiyotning barqaror oʻsishi, birinchi navbatda, yetakchi
sohalar rivojiga bevosita bogʻliqdir. Qaysi sohada yuqori qiymatga
ega mahsulot yaratilsa, biz ana shu sohani birinchi navbatda qoʻllab-
quvvatlaymiz. Shuning uchun iqtisodiyot rivojiga jiddiy turtki
beradigan sohalarni rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqish va
amalga oshirishimiz lozim”– deb ta’kidladilar.
Bugun
jahon
bozori
kon’yunkturasi
keskin
o‘zgarib,
4
globallashuv sharoitida raqobat tobora kuchayib bormoqda. Ana
shunday murakkab vaziyat davlatimizni yanada barqaror va jadal
sur’atlar bilan rivojlantirish uchun
mutlaqo yangicha yondashuv
hamda tamoyillarni ishlab chiqib, amalga oshirishni taqozo etayotir.
O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar
strategiyasi
6
da
milliy
iqtisodiyotni
jadal
rivojlantirish
va
liberallashtirishda eng dolzarb masalalar yechimi yuzasidan aniq
vazifalarning belgilab berilgani bu borada hal qiluvchi ahamiyatga
ega. Bunda asosiy maqsad – mamlakatimizda makroiqtisodiy
barqarorlikni yanada mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o‘sish
sur’atlarini saqlab qolish, tarkibiy o‘zgartirishlarni chuqurlashtirish,
milliy iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini modernizatsiya va
diversifikatsiya
qilish
hisobiga
uning
raqobatbardoshligini
oshirishga erishishdan iborat. Qishloq xo‘jaligini modernizatsiya
qilish va jadal rivojlantirish yo‘lidagi islohotlar xalqimiz farovonligi
yanada yuksalishiga, bu tarmoqdagi mahsulotlar
eksporti oshishiga
ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish, xususiy mulk
huquqini himoya qilish va uning ustuvor mavqeyini yanada
kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini
rag‘batlantirishga qaratilgan institutsional va tarkibiy islohotlar
izchil va tizimli davom ettiriladi. Viloyat, tuman va shaharlarni
kompleks va mutanosib ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirish, ularning
mavjud salohiyatidan samarali va optimal foydalanish borasida keng
qamrovli islohotlar aniq mexanizmlar bilan qat’iy amalga oshiriladi.
Bugun davlatimiz va xalqimizni o‘ylantirayotgan eng muhim
masalalardan biri – milliy valutamiz va ichki bozordagi narxlar
barqarorligini ta’minlash. Bu borada, Harakatlar strategiyasida
belgilanganidek, endi har chorakda mas’ul tashkilotlarning
makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar, ayniqsa, valuta
bozori holati ustidan
tizimli monitoringni amalga oshirish, zaruriyat tug‘ilganda, milliy
valuta va ichki bozordagi narxlar barqarorligini oshirish,
makroiqtisodiy muvozanatni saqlash va yuqori iqtisodiy o‘sish
1
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish
bo‘yicha harakatlar strategiyasi to‘g‘risida» gi №PF-4947 sonli Farmoni. //Xalq so‘zi. 2017-
yil 8-fevral
5
sur’atlarini ta’minlashga yo‘naltirilgan tahliliy ma’lumotlari
tayyorlab boriladi. Inflatsiya darajasini aniqlashda tovar va
xizmatlarning iste’mol narxlari (tariflari) o‘zgarishini kuzatish
metodikasini takomillashtirish ham ko‘zda tutilmoqda. Naqd pulsiz
ko‘rinishda tovar va xizmatlar sotishda sun’iy yuqori narxlar
o‘rnatganlik uchun javobgarlikning oshirilishi
ichki bozorda narx
shakllanish tartibini boshqarishda bozor mexanizmlarini joriy qilish
imkonini beradi. Bunda mahsulotlar, ishlar va xizmatlarga narxlarni
deklaratsiya
qilish
tartibini
bosqichma-bosqich
qisqartirish,
keyinchalik 2020-yilda uni bekor qilish rejalashtirilgan.
Ko‘rinib turibdiki, zamonaviy taraqqiyot jarayonlari iqtisodchi
kadrlardan
makroiqtisodiy
nazariya
va
eng
zamonaviy
makroiqtisodiy konsepsiyalar bilan yaxshi tanish bo‘lishni,
makroiqtisodiy tahlil malakasiga, nazariy bilimlarni amaliyot bilan
bog‘lash ko‘nikmalariga ega bo‘lishni talab etadi. Shu sababli ham
makroiqtisodiy jarayonlarning
kechishi qonuniyatlarini, makro-
iqtisodiy muammolarni, makroiqtisodiy siyosat yuritgan holda ularni
yechish yo‘llarini turli modellar vositasida mantiqiy izchillikka amal
qilgan holda o‘rganish dolzarb vazifadir.
“Makroiqtisodiyot” fani bo‘yicha taqdim etilayotgan ushbu
darslik yuqoridagi vazifalarni hal etishda ilmiy-uslubiy manba bo‘lib
xizmat qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
