X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

kuzatilishi mumkin. Bunday proteinuriyalaming sabablari bartaraf
etilsa, ular o'z-o'zidan yo'qolib ketadi.
276

---

Qaytmas, yoki organik proteinuriyalar o'zining turg'unligi va
anchagma yuqori darajada bo'lishi bilan ajralib toradi. Bu pro­
teinuriyalar o'tkir va surunkali glomerulonefritlarda, nefrotik
sindromlarda va buyrakning boshqa kasalliklarida uchrab, ularda
siydikdagi oqsil miqdori 15—120 g/1 bo'lishi mumkin. Shuningdek,
bu proteinuriyalarda siydikda qon plazmasining yuqori molekular
og'irlikka ega bo'lgan oqsillar guruhi aniqlanadi.
Filtrlovchi to'siq o'tkazuvchanligining buzilishi, ayniqsa,
kapillarlar devorining shikastlanishi, eritrositlarning nefron nay-
chalariga o'tishi va ularning siydikda paydo bo'lishiga olib keladi.
Bu holat buyrak tanachalariga bog'liq bo'lgan gematuriya deb
atalib, ko'pincha eritrositlar gem olizga uchragan «eritrositlar
soyasi» shaklida siydikda uchraydi. Gematuriyaning bu turi
o 'c h o q li 
n e fr it, o 'tk ir va su ru nk ali g lo m e r u lo n e fr it
kasalliklarining asosiy belgilaridan biri hisoblanadi.
Buyrak tanachalarining o'tkazuvchanligi oshishi tufayli ro'y
beradigan gematuriyani buyrakdan tashqari 
vutjudga keladigan 
gematuriyadan farqlash darkordir. Buyrakdan tashqari kechadigan
gematuriya siydik yo'llarining turli xil shikastlanishlarida va
yallig'lanishlarda uchraydi. Odatda, bunday hollarda siydik tarkibida
gemolizga uchramagan, o'z tuzilishini deyarli o'zgartirmagan
eritrositlar mavjud bo'lib, siydikdagi oqsil miqdori uncha ortmagan
bo'ladi.
Buyrak tanachalari ekskretor faoliyatining buzilishi. 
Buyrak