Buyrak kasalliklaridagi shishlar

Buyrak kasalliklaridagi shishlar.

Buyrak shishlarning quyidagi xillari farqlanadi: nefritik va nefrotik shishlar.

• Nefritik shish oddiy glomerulonefritda kuzatilsa, nefrotik shish turli sabablar natijasida yuzaga chiqqan nefrotik sindromda kuzatiladi. (sur. glomerulonefrit, buyrak amiloidozi, bo’richali nefrit, o’tkir osti glomerulonefrit, o’tkir cho’zilgan glomerulonefrit)

• Surunkali glomerulonefrit – umumiy tushuncha bo’lib, immun mexanizmlar ta’sirida koptokchalar zararlanishi va buyrak faoliyati sustlashib, uning yetishmovchiligi rivojlanishini o’z ichiga oluvchi patologik jarayondir.

Klinik klassifikatsiya:

• Shakli bo’yicha: -Latent
• -gemoturik
• -gipertanik
• -nefrotik
• -aralash
• Fazalar bo’yicha: -remessiya
• -Huruj
• Patogenezi bo’yicha: -birlamchi (idiopatik)
• -Umumiy (tizimli kasalliklar bilan qo’shilib kelgan ikkilamchi surunkali gn.)

Nefrotik shakli:

• Shish lokalizatsiyasi: yuzda, ayniqsa ko’z qovog’ida va ostida, keyinchalik oyoqlarda.
• Shish asosan ertalab paydo bo’ladi.
• Shish xarakteri: rangpar, yumshoq.
• Suyuqlik ko’pincha bo’shliqlarga (plevra, qorin va perikard) yig’iladi.
• Organizmda suyuqlik yig’ilishi hisobiga tana massasi oshishi.

UASH taktikasi:

• Tekshiruv: 3.1. USA – proteinuriya, gematuriya,
• selindruriya.
• UQA – SOE oshishi, gipoxrom animiya.
• 3.2. QBA: mochevina, kreotenin.
• Reberga -Tareyev sinamasi.
• Qonni immunologic tekshiruvi.
• Davolash.
• -Nomedikamentoz. Huruj davrida. – Yotoq rejim.
• Dieta №7 – osh tuzini chegaralash.
• -Medikamentoz prinsiplari. Etiortop
• Immunosupressiv
• Simptomatik

Buyrak amiloidozi

• Buyrak amiloidozi – buyrak to’qimalariga hujayradan tashqari amiloidlarni cho’kib qolish kasalligi bo’lib, u aksariyat hollarda tarqalgan amiloidoz asosida rivojlanadi.

Klassifikatsiyasi:

• Klinik – bioximik: - birlamchi amiloidoz (AL)
• -ikkilamchi amiloidoz (AA)
• -oilaviy (irsiy)
• -dailiz amiloidozi (Ab2 M)
• -lokal amiloidozi
• Davrlar bo’yicha: - yashirin
• -proteinurik
• -nefrotik
• -azotemik.

Nefrotik davri:

• Shishlar sekin asta kuchyadi, ko’p xollarda keng tarqalgan (massiv), diuretiklarga chidamli.
• Arterial gipertenziya
• ECHT yuqori
• UTT – kattalashgan, zichlashgan (“yog’li”) buyraklar.
• Buyrakdan tashqari belgilar.

UASH taktikasi:

• Tekshiruvlar. 3.1. UQA
• USA
• 3.2. QBA: mochevina, kreatinin.
• Radioizotop renografiya
• Metilen ko’ki bilan sinama.
• Shilliq qavatlar biopsiyasi.
• AL – amiloidozda Ig monoklonal yengil zanjirlarni aniqlash.
• Mutaxassis maslahati: Revmatolog
• Pulmonolog
• Gematolog
• Hirurg
• Davolash.
• Ko’p hollarda bemorlar ambulatoriya sharoitida davolanadi. Faqat og’ir hollar bundan mustasno. Unda ular terapiya yoki nefrologiya bo’limiga yotqiziladi.

Nefrotik sindrom.

• Kliniko – laborator simptomokompleks bo’lib, massiv proteinuriya, oqsil va yog’ almashinuvini buzilishi va shishlar bilan xarakterlanadi.
• Klinik variantlari: Epizodik
• Persistirlovchi
• Progressirlovchi

Klinikasi:

• Shish asosan yuzda, tovonda, tizzada keyinchalik tanada, qorinda, anasarka, gidroperikard. Shish xarakteri: rangpar, yumshoq. Teri quruq, tirnoq va sochlar sinuvchan. Sutkalik siydik miqdori kamaygan. Bel sohasida og’riq, ishtaha yo’qolishi, umumiy holsizlik, AB oshishi yoki Norma kuzatiladi.

UASH taktikasi:

• 1. Tekshiruvlar. 3.1. UQA
• USA
• Buyrak UTT si.
• 3.2 Reberga sinamasi.
• Radioizotop renografiyasi
• Buyrak skanerlashi.
• Ko’z tubini tekshirish.
• Davolash.
• Ixtisoslashtirilgan nefrologik bo’limga gospitalizatsiya qilinadi.