Topografik anatomiya o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi N. H. Shomirzayev

BO‘YIN SOHALARI
Til osti suyagi usti sohasi, regio suprahyoidea
Soha yuqorida pastki jag‘ning pastki qirrasi va uning so‘rg‘ichsimon o‘siq
cho‘qqisiga shartli ravishda davom ettirilishi, pastda – til osti suyagi tanasi va
shoxlari bo‘ylab o‘tkazilgan chiziq, yon tomonlardan to‘sh-o‘mrov-so‘rg‘ichsimon
muskullarining oldingi qirrasi bilan chegaralanadi. Soha uch bo‘limdan iborat:
toq o‘rta bo‘lim engak osti; u ikki qorinchali muskullarning oldingi qorinchalari
va til osti suyagi tanasi bilan chegaralanadi; uning yon tomonlarida – juft jag‘ osti
bo‘limi (trigonum submandibulare) bo‘lib, u jag‘ osti so‘lak bezining joylashgan
o‘rniga to‘g‘ri keladi.
94-rasm. Jag‘ osti bezi va
uning kapsulasi.
1–
gl
.
submandibularis
;
2, 6–
nodi
l y m p h a t i c i
submandibulares
;
3–
m
. 
masseter
;
4–
f a s c i a
p a r o t i d e o -
masseterica
;
5–
a
., 
v
. 
facialis
;
7–
v
. 
submentalis
;
8–pastki jag‘ suyagi;
9–
m
. 
platysma
;
10–
m
. 
platysma
-ga qin
hosil qiluvchi bo‘yinning
birinchi fassiyasi;
11–
m
. 
mylohyoideus
; 12–ikki qorinchali muskulning oldingi qorinchasi;
13–
v
. 
jugularis
anterior
; 14–til osti suyagining katta shoxi;
15–
m
. 
hyoglossus
; 16–
a
. 
lingualis
; 17–
v
. 
lingualis
; 18–
n
. 
hypoglossus
;
19–
a
. 
facialis
; 20–ikki qorinchali muskulning orqa qorinchasi;
21–jag‘ osti bezining kapsulasini hosil qiluvchi ikkinchi bo‘yin fassiyasi;
22–
m
. 
stylohyoideus
.

---

138
Terisi harakatchan va cho‘ziluvchan. Birinchi fassiya teri osti muskuli
(m.platysma) uchun g‘ilof hosil qiladi, muskulning tolalari pastdan yuqoriga va
tashqaridan ichkariga yo‘nalgan. Teri osti muskuli g‘ilofining orqa devori bilan
ikkinchi fassiya orasida, pastki jag‘ning qirg‘og‘i ostida bitta yoki bir nechta jag‘
osti limfa tugunlari joylashadi. Shu qatlamning o‘zida yuz nervining bo‘yin shoxi
va n.cutaneus collining shoxlari o‘tadi. Oxirgilar teri osti muskulini teshib o‘tadi
va teri osti yog‘ qatlamida mayda tarmoqlarga bo‘linadi.
Ikkinchi fassiya jag‘ osti beziga g‘ilof hosil qiladi. Pastki jag‘ning burchagi
bilan to‘sh-o‘mrov-so‘rg‘ichsimon muskulining oldingi qirrasi orasida fassiya
qalinlashadi va chuqurga jag‘ osti bezining o‘rindig‘ini quloq oldi bezi o‘rindig‘idan
ajratib turuvchi qalin to‘siq beradi (92-rasm).
Fassiya o‘rta chiziqqa yo‘nalib ikki qorinchali muskulning oldingi qorin-
cha-sini va jag‘-til osti muskulini qoplaydi.
Toq engak osti bo‘limida ikkinchi fassiya ostida bir nechta (ko‘p hollarda
bitta) engak osti limfa tugunlari joylashadi. Ikkinchi fassiya ostida joylashgan
muskullar bu yerda bir necha qatlam bo‘lib yotadi. Eng yuza qatlamda
m.digastricus-larning oldingi qorinchalari yotadi. Chuqurda mm.mylohyoidei joy-
lashadi. Og‘iz bo‘shlig‘i tubiga yaqinroq mm.geniohyoidei, undan chuqurda esa
mm.genioglossi, ulardan so‘ng esa kletchatka va og‘iz bo‘shlig‘i tubining shilliq
pardasi keladi.
Jag‘ osti uchburchagi sohasida, ikkinchi fassiya ostida jag‘ osti bezi, limfa
tugunlari, muskullar, nervlar va tomirlar joylashadi.