T arbi yad a pedagogik texnologiyalar

Bilish. 
Bu daraja o ‘quv materiallarining asosiy unsurlarini 
eslash, tushunib yetish va qayta tiklashga yo‘naltirilgan o ‘quv 
maqsadlarini ishlab chiqishni ko‘zda tutadi. Bu darajadagi maqsadga 
uch toifadagi bilimlarni shakilantirishni kiritish mumkin:
35

---

- xususiyatli bilimlar (masalan, muddatlar, dalillar, sonlar, 
atamalar, nomlar);
- mulohazali bilimlar (masalan, yo‘nalishlar, mezonlar, sinflar, 
toifalar);
- abstrakt bilimlar (masalan, prinsiplar, aksiomalar, teoremalar, 
umumlashmalar, nazariyalar, tuzilmalar).
- anglash. Bu daraja o ‘zida uch toifadagi o ‘quv maqsadlarini 
mujassamlashtiradi:
Ko'chirish
(yangi vaziyatlarni o ‘rganishda bilimlarni qo‘llash 
ko‘nikmasi);
interpretatsiya
(masalan, hisoblashda qo‘lga kiritilgan natijani 
og‘zaki tushuntirib berish);
ekstropolyatsiya
(masalan, 
egallangan bilimlarni o ‘xshash 
vaziyatlarga ko‘chirish ko‘nikmasi).
Q o‘llash. 
Bu daraja, asosan, talabada amaliy ko‘nikmalarni 
shakllantirishini nazarda tutadi (bilimlarni amaliyotga qo‘llash 
qobiliyati):
- tushunchalarni qo‘llash;
- algoritmlarni qo‘llash;
- nazariyalarni qo‘llash va hokazo.
Tahlil. 
Bu daraja o ‘quv maqsadlarini quyidagi toifalar bo‘yicha 
aniqlashtiradi:
- unsurlar tahlili (butunni qismlarga bo‘lish, ajratish);
- munosabatlar 
tahlili 
(unsurlar 
o ‘rtasidagi 
aloqalarni 
o ‘rnatish);
- tamoyillar tahlili (unsurlarni tizimlashtirish).
Sintezlash. 
Bu daraja “alohida qismlardan yaxlitini tuzish” 
ko‘nikmasini shakllantirish bo‘yicha o ‘quv maqsadlarini belgilaydi:
g'oyalar sintezi
(masalan, muammo yechimi bo‘yicha bildirilgan 
g ‘oyalarning umumlashishi);
mulohazalar sintezi
(masalan, shaxs sifatlarining shakllanganlik 
darajalari, mezonlarini ishlab chiqish);
tuzilma sintezi
(masalan, ob’yekt ko‘rinishi chizmasi, koordinata 
yordamida funksiyani ifodalash).