Sintaksis haqida umumiy ma'lumot



Download 238 Kb.
bet31/50
Sana27.06.2022
Hajmi238 Kb.
#708162
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   50
Bog'liq
ona tili sintaksis

Hammamiz boramiz.


Gapning uyushiq bo’laklari haqida ma’lumot
Gapda ikki va undan ortiq bir xil gap bo’laklari ishlatilishi mumkin.M: Eshilib,to’lg’onib ingranadi kuy gapida eshilib,to’lg’onib so’zlari bir hokim bo’lakka- ingranadi so’ziga tobe bog’lanadi va har ikkisi bir xil so’roqqa javob bo’ladi,har ikkisi bir xil gap bo’lagi vazifasini bajaradi.Bu ikki bir xil bo’lak bir-biri bilan sanash ohangi yordamida bog’lanadi.
ESDA SAQLANG: Bir umumiy bo’lakka tobe bog’lanuvchi,bir xil sintaktik vazifa bajaradigan,o’zaro teng bog’lovchilar va sanash ohangi yordamida bog’langan,ko’pincha bir xil so’roqqa javob bo’luvchi ikki yoki undan ortiq bo’laklarga uyushgan bo’laklar deyiladi. Uyushiq bo’laklar bir-biri bilan pauza orqali ajralib,sanash ohangi bilan aytiladi.Har bir uyushiq bo’lakning o’z ayrim urg’usi bo’ladi.Gapning kesimi va egasi ham,ikkinchi darajali bo’laklari ham,bo’lakning bo’laklari ham uyushib kelishi mumkin.M: Rangi o’chgan,umri kechgan kuz guli…egil.Gapda rangi o’chgan,umri kechgan bo’laklarining har ikkisi qanday? so’rog’iga javob bo’lib,kuz guli bo’lagiga tobe bog’langan.Bu bo’laklar o’zaro sanash ohangi yordamida teng bog’langan eganing aniqlovchilari sifatida bo’lakning uyushgan bo’laklari sanaladi.
Uyushgan bo’laklar ishtirok etgan gaplar uyushiq bo’lakli gaplar sanaladi.
Uyushiq kesim.Gap tarkibida va undan ortiq atov birliklari(so’z,ibora,so’z birikmalari) bilan ifodalangan kesim bo’lib,kesimni shakllantiruvchi vositalar faqat keying kesim tarkibida ifodalanib,barchasiga aloqador bo’lsa,bunday ko’p kesimli gap uyushiq kesimli gap sanaladi.
Esga oling. Shakllangan,ya’ni kesimlik shakllari (tasdiq,inkor,mayl,zamon,shaxs-son ma’nolari)ga ega bo’lgan kesim alohida bir hukmni ifodalaydi,muayyan gap markazini tashkil eta oladi,shuning uchun ikki va undan ortiq shakllangan kesimli gaplar(lekin bunday gaplardagi kesimlar uyushiq bo’laklar tarzida bo’lmasa) qo’shma gaplar sanaladi.
Taqqoslang:

Download 238 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish