Sintaksis haqida umumiy ma'lumot

Ayol hamshira birikmasida ayol izohlovchi, hamshira izohlanmish bo'lsa, hamshira ayol birikmasida hamshira izohlovchi, ayol izohlanmish.
Izohlovchi aniqlovchining bir turi bo'lib, u shaxs yoki narsani boshqacha nom bilan aniqlaydi. Izohlovchilar ko'pincha ot so'zlar bilan ifodalanadi. Ayol hamshira. erkak o'qituvchi, ingliz mu­handis, shaxmatchi Rahmatilla, direktor Ra'no Ahmedova, vazir ^{– I}stam Yunusov, akam Abduqodir, qo'shnim Salimjon, mavlono Jomiy, hazrat Abdulqodir, ustoz Nurmuhammad, professor Tursunov.
Unvon, amal: Kapitan Mansurov so'zladi. Anjumanda direktor Xoliqov ham qatnashdi.
Mashg'ulot, kasb: Oshpaz Shukur, gulchi Nizom va duradgor Vahobjonlar yetib kelishdi.
Yosh, jins, qarindoshlik: O'sha kuni Mavjuda Sobir amaki foydali nasihatlar qildilar.
Laqab: Jalil sovuq va Juman pismiqning so’zlarini eshitdik.
Taxallus: Muso Toshmuhammad o'g'li Oybek nasriy asarlar muallifidir.
Izohlovchi taxallus va o'xshatish ma'nolarini bildirganda izohlovchi bilan izohlanmish o'rtasiga tire qo'yiladi. Erk kuychisi - Abdulhamid Cho’lpon she'rlarini o'qiyman.
Hayotning poyonsiz ummoni ichra Bor shunday odamlar- temirlar hissiz.
Kengaygan aniqlovchi - bitta kengaygan birikma so'zdan iborat bo'lsa ham, u bitta gap bo'lagi bo'lib lekin bir necha so'z birikmalariga bo'linadi.
Sifat: aniqlovchilar ba'zan o'ziga qarashli so'zlar bilan birikmali qo'llanadi. Masalan: Jamilovning egnida oq shohi kitel koverkot shim, oyog'ida kavkazcha etik, boshida chust edi. Yuzida bilinar-bilinmas chechak o'rni qolgan, sochlarini o'ng tomonga silliq taragan jurnalist shoirga qarab qo'ydi.
Aniqlovchi vazifasida kelgan sifatdoshlar birikmali qo'llanib, sifatdosh qurilmani hosil qiladi. Yuqorida keltirilgan so'nggi misolda ikki sifatdosh qurilma bor: yuzida bilinar- bilinmas chechak o'rni qolgan, sochlarini o'ng tomonga taragan.
Kitobda tasvirlangan voqea uni hayajonlantirdi.
Biz sizga hikoya qilib bermoqchi bo'lgan hodisa bu uydirma emas, balki hayotiy haqiqatdir.
Uydan chiqayotgan odam atrofga olazarak bo'lib qaradi.
Buxoroni tomosha qilishga keladigan sayyohlar mehmonxonada yashaydilar.
Daraxtni undiradigan, o'stiradigan va mevasini laze qiladigan quyosh, yer va suv bo'lsa, badiiy mahoratni un­diradigan va o'stiradigan, samarasini jozibali qiladigan xalq hayotidan olingan ilhomdir.
Baqirgandan ko'ra maromi bilan sekinroq qilingan ta'na quloqqa yaxshiroq kiradi, zehnga yaxshiroq o'rnashadi.