Sintaksis haqida umumiy ma'lumot

1.Siz a’lochi va jamoatchisiz.|| Siz a’lochisiz va jamoatchisiz.
2.Biz harbiy uchuvchi va vatan posbonlari bo’lamiz.||Biz harbiy uchuvchi bo’lamiz va vatan posbonlari bo’lamiz.
3.Biz voqea sodir bo’lgan joyga borishimiz,hammasini o’z ko’zimiz bilan ko’rishimiz va ishonch hosil qilishimiz kerak.||Biz voqea sodir bo’lgan joyga borishimiz kerak,hammasini o’z ko’zimiz bilan ko’rishimiz kerak va ishonch hosil qilishimiz kerak.
Uyushiq ega. Bir sodda gap tarkibida birdan ortiq ega qator kelishi mumkin.Sodda gap kesimiga bir xil munosabatda bo’lib,sanash ohangi bilan aytiluvchi birdan ortiq eganing ketma-ket kelishi uyushiq ega hisoblanadi.
Uyushiq egalar bir-biri bilan sanash ohangi yoki bog’lovchilar orqali bog’lanadi.M: Bu yerning ob-havosi,iqlimi va sharoiti yaxshi edi. Siz bilan biz bu oddiy haqiqatni tushunmagan ekanmiz.
Uyushiq hol. Bir xil mazmun-munosabatni (yo tarz, yo o’rin, yo payt va boshqa munosabatlarni) bildirgan bir necha holning o’zaro sanash ohangi bilan va teng bog’lanib kelishi uyushiq holni hosil qiladi: Tomlardan,ivigan devorlardan bug’ ko’tarila boshladi. Daryo goh shovqin solib, goh tinch oqar edi. U dam hazil bilan, dam jiddiy so’rardi.
Bir sodda gap tarkibida yonma-yon,qator kelgan bir necha payt holi hamma vaqt uyushiq bo’lavermaydi.M: U kecha ertalab biznikiga kelib ketdi gapida ikkita payt holi (kecha,ertalab) bor.Lekin ular uyushiq emas: bundagi ertalab holi kecha holi ma’nosidagi paytni chegaralab, aniqlashtirib beradi.
Uyushiq to’ldiruvchi. Gapdagi ikki va undan ortiq to’ldiruvchi bir xil ma’noni (shaxs yoki narsani) bildirib,bir xil shaklda (kelishik shaklida yoki ko’makchi bilan) kelsa a sanash ohangiga ega bo’lsa,bular uyushiq to’ldiruvchilardir.M: Taram-taram olmalarni,asl nashvatilarni, po’sti yupqa luchchak shaftolilarni, quymoqqa o’xshash anjirlarni aytmaysizmi?
Har xil ma’noni bildirgan,turli shakllarda kelgan to’ldiruvchilar uyushiq hisoblanavermaydi.M: Bu daftarni senga oldim gapidagi daftarni va senga to’ldiruvchilari uyushmagan,chunki ularning biri (daftarni) narsa-buyum ma’nosini, ikkinchisi (senga) atalganlik ma’nosini ifodalaydi.
Bilib oling. Narsa-buyumlarning bir turdagi belgilarini (yo rang-tusi, yo maza-ta’mini, yo son-miqdori va hokazo) bildirgan birdan ortiq aniqlovchilar uyushiq aniqlovchilar hisoblanadi.M: Bog’imizda oq,qizil,pushti gullar qiyg’os ochilib yotibdi.