Microsoft Word islom hazorasi ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
12
ko‘rdilar. Shunda g‘arblik podshohlar arab va musulmon podshohlarning xalq majmuidan 
o‘zga har qanday tabaqa hukmronligidan ozod ekanligi bilan o‘zlarining Rum 
hukmronligiga tobeliklari va Rumning diniy hokimligiga bo‘ysunishdan bosh tortsalar, 
quvg‘inga uchrash va amaldan mahrum bo‘lish qo‘rqinchini solishtirib ko‘rdilar. 
Keyinchalik bo‘lgan frantsuz inqilobi Islom hazorasi bundan o‘n ikki asr oldin e’lon 
etganidan ortiq printsiplarni e’lon qilolmadi! 
Yana hazora e’lon qilgan (printsip) tamoyillardan urushlardagi ahdnomalarni ehtirom 
qilish, aqidalarga rioya etish, ibodatxonalarni egalariga qoldirish va odamlarning 
hurriyati va hurmatlarini kafolatlash mag‘lub xalqlarda uning hukmiga izzat va hurmat 
ruhini qo‘zg‘adi.
G‘arbliklar o‘rta asrlarda Islom hazorasi bilan Shom mamlakatlari va Andalus orqali 
aloqa qilishgan. Aloqa qilmaslaridan oldin podshohning din boshlig‘iga isyonini, xalqning 
esa podshohga itoatsizligini bilishmasdi. Hokimdan hisobot so‘rash yoki mazlumga 
yordam qo‘lini cho‘zishni o‘z haq-huquqlaridan, deb bilmasdilar. Ba’zilari ba’zilari bilan 
aqida va mazhab borasida kelisholmay qolgan paytda qassob qo‘yni so‘ygandek bir-
birlarini bo‘g‘izlashgandi! Islom olami bilan aloqasi boshlangan vaqtdan ularda 
uyg‘onish, qo‘zg‘olish boshlandi. Shundan so‘ng ular hurriyatga erishdilar.
B
arhayot Islom hazorasini boshqa hazoralardan farqlantirib turgan insoniylik 
xususiyatiga e’tibor bermay iloj yo‘q. Zero, bu xususiyat insoniyatni adovat, nafrat, 
tafriqa va millatchilik muhitidan muhabbat, marhamat, o‘zaro yordam, Alloh va qonun 
oldida barobarlik muhitiga olib chiqdi. Jamiyat vujudini irqni irqqa, toifani toifaga yoki 
millatni millatga afzalligidan biror asar bo‘lmagan tenglik – barobarlikka yo‘lladi. Bu 
o‘ziga xoslik hazoraning asoslarida, qonunlarida va voqeligida yorqin namoyon bo‘ladi. 
Insoniy o‘ziga xoslik asoslarini Islom o‘z paytida shunday e’lon etdi: «