“O’zbekiston tarixi” fanidan ma’ruzalar kursi

«Dunyodagi barcha qishloqlar jam bo’lib, 
Xorazmning birgina ZAMAXSHAR qishlog’iga fido bo’lsa arziydi, 
chunki aynan shu qishloq ming yillarda bir marta kelishi mumkin 
bo’lgan az­Zamaxshariydek buyuk allomani yaratgan»
, degan 
bahosini alohida ta’kidlagan edilar. Mavridi kelganda aytish joizki, 
buyuk vatandoshimizning, ayniqsa, arab tili, uning nahvi sarfi 
(grammatikasi) 
va 
lug’atshunosligi ravnaqiga qo’shgan hissasi 
beqiyosdir. SHu boisdan ham arab olimlaridan biri «agar shu xorazmlik 
cho’loq va ko’sa az-Zamaxshariy bo’lmaganda arablar o’z tilini bilmas 
edilar», deb e’tirof etganligini. 
Mustaqilligimiz sharofati bilan ko’plab allomalarimizning hayoti va 
meroslari chuqur o’rganilib, ularning tavallud sanalari — yubileylari 
o’tkazilayotir va tabarruk nomlari tiklanayotir. Yurtboshimizning 
«Biz 
bu mutafakkirlarimizning qutlug’ merosidan butun xalqimiz, 
jumladan yoshlarimizning ham bahramand bo’lishiga, ularning mana 
shunday ma’naviy muhitda kamol topishiga islom dinining 
insonparvarlik falsafasi, buyuk g’oyalari yosh avlod yuragidan ham 
joy olishiga sharoit yaratmoqdamiz. Boshqacha aytganda, biz 
farzandlarimizni dunyoviy bilimlar bilan bir qatorda Imom al-
Buxoriy to’plagan hadislar, Naqshbandiy ta’limoti, at­Termiziy 
o’gitlari, Yassaviy hikmatlari asosida tarbiya qilmoqdamiz»,
degan 
fikrlari hozirgi davrda bu yo’nalishda qilinadigan ishlar uchun 
dasturulamal bo’lib xizmat qiladi. 
Biz 
yuqorida 
jahon 
tamadduniga 
ulkan 
hissa 
qo’shgan 
allomalarimizdan ayrimlari haqida ba’zi ma’lumotlarni keltirdik. Komil 
ishonch bilan aytish mumkinki, bu zoti shariflarning har qaysinisi ham 
mislsiz ta’limotlariyu noyob kashfiyotlari bilan bashariyat tarixidagi eng 

---

67 
buyuk siymolar safida turadi. Mana
shu ulug’ maqomga sazovor bo’lgan 
ko’plab allomalarning O’zbekiston deb atalmish tabarruk zamindan 
yetishib chiqishini tasodifiy hol deb bo’lmaydi. Garchand mana shu 
holning o’zi ham bir necha ming yillik tarixga ega bo’lgan bu betakror 
yurtda ilm-fan va madaniyatning ildizi benihoya chuqurligidan, bu 
barakatli zaminda azal­azaldan an’anaviy yuksak madaniy­maьnaviy 
muhit mavjud bo’lganligidan, eng muhimi, bu yurt ahli insoniyat va 
jamiyat manfaatlari yo’lida har qanday ilmni ham
 
tez va teran ilg’ab, 
yuksak pog’onalarga ko’tarish salohiyatiga qodir ekanligidan dalolat 
beradi. Ikkinchi tomondan bunday ulkan muvaffaqiyatlarga buyuk 
aljodlarimiz uzoq yillap davomidagi mashaqqatli mehnat, tinimsiz 
izlanishlar va sa’y­harakatlar, o’z ona yurti dovrug’i va nufuzini dunyo 
miqyosida tarqatish maqsadida erishganligini ham alohida taьkidlash 
lozim. 
Buyuk ajdodlarimizning asrlar qa’rida qolib ketgan tabarruk nomlari 
bugun, Mustaqillik tufayli, davlatimiz rahbarining sobit qadamlik bilan 
olib borayotgan xalqchil va dono siyosati tufayli, dunyo buylab mag’rur 
va o’ktam kezib yuribdi va kurrai zaminda O’zbekiston degan buyuk 
hamda qudratli o’lka borligini fidoyi farzand sifatida katta mamnuniyat 
bilan tarqatmoqda.