Фаол инвестиция сиёсати шароитида инвестициялар ҳисоби ва таҳлили: зарурат, мақсад ва вазифалар

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №2, апрель, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
7 
ва тавсифининг бугунги кун талаблари ва амалдаги меъёрий-ҳуқуқий 
ҳужжатлар билан мос эмаслиги; 
- 
инвестициялар тўғрисида ахборотларни уларнинг турлари, 
объектлари, мақсади ва молиялаштириш манбалари бўйича олиш 
имкониятининг мавжуд эмаслиги; 
- инвестициялар ҳисобини тартибга солувчи норматив-ҳужжатларнинг 
ўзаро номувофиқлиги ҳамда уларни халқаро тажрибалар асосида янгилаш 
заруратининг мавжудлиги; 
- инвестициялар тўғрисида ахборотларни бошланғич ҳужжатлар ва 
бухгалтерия ҳисоби регистрларида акс эттириш бўйича ахборот 
таъминотининг етарли эмаслиги; 
- инвестициялар, инвестиция активларини баҳолаш, бунда инфляция 
даражаси таъсирини ҳисобга олиш услубиётининг норматив-ҳужжатлар 
билан тартибга солинмаганлиги ва бошқа шу каби муаммолар. 
Олиб борилган тадқиқотлар натижасида инвестициялар ҳисоби 
муаммоларини қуйидагича тизимлаштирган ҳолда акс эттиришга ҳаракат 
қилдик (1-жадвал). 
1-жадвал 
Инвестициялар ҳисоби муаммолари ва уларнинг тавсифи
2
 
№ 
Муаммо таснифи 
Муаммо тавсифи 
1. 
Инвестициялар ҳисобини 
тартибга солувчи ҳуқуқий 
муаммолар 
Инвестициялар 
ҳисоби 
тўғрисидаги 
норматив 
ҳужжатлардаги 
ўзаро 
номувофиқликларнинг 
мавжудлиги, миллий ва халқаро стандартлардаги 
тафовутлар, инвестициялар ҳисобини ташкил этиш 
тартибини белгиловчи низом (йўриқнома)ларнинг 
етишмаслиги. 
2. 
Инвестициялар ҳисобининг 
назарий муаммолари 
Инвестицияларни 
бухгалтерия 
ҳисоби 
объекти 
сифатида тан олиш масалаларининг етарлича очиб 
берилмаганлиги, инвестицияларни бухгалтерия ҳисоби 
нуқтайи назардан таснифлаш муаммолари, жумладан, 
корхонага киритлган инвестициялар тўғрисида ҳисоб 
маълумотларини олишнинг мураккаб ва чалкашлиги, 
криптовалюталар ва инсон капиталига киритилган 
инвестициялар 
ҳисоби 
масалалари 
тадқиқ 
этилмаганлиги. 
3. 
Инвестициялар ҳисобининг 
услубий муаммолари 
Инвестициялар билан боғлиқ хўжалик жараёнларини 
бухгалтерия ҳисоби счётларида акс эттириш, айниқса, 
моддий ва номоддий активлар билан киритилган 
инвестициялар 
ва 
ушбу 
жараёнларни 
солиққа 
тортилиши нуқтайи назаридан бухгалтерия ҳисоби 
ёзувларини ҳамда реинвестициялаш жараёнларининг 
бухгалтерия ҳисобида акс эттирилишида ягона услубий 
кўрсатмаларнинг мавжуд эмаслиги. 
4. 
Инвестициялар ҳисобининг 
амалий муаммолари 
Инвестицияларга оид жараёнларни ҳужжатлаштириш, 
ҳужжатлар 
айланувини 
ташкил 
этиш, 
инвестицияларнинг аналитик ҳисобини ташкил этиш, 
инвестициялардан олинадиган даромадларни тан олиш 
ва улар тўғрисидаги ахборотларни молиявий ҳисоботда 
акс эттиришда ноаниқликларнинг мавжудлиги.
2
Тадқиқотлар асосда муаллифлар томонидан ишлаб чиқилган. 

---