Kasbiy pedagogika



Download 7,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/211
Sana26.04.2022
Hajmi7,12 Mb.
#583231
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   211
Bog'liq
Kasbiy pedagogika

S o ‘fiylik t a ’limoti 
VIII asr oxiri va IX asr boshl ari da pay do bo' l i b.
butun m us ul mo n maml akat l ari. shu j u m l a d a n , M o v ar o u n n ah r d a
h a m keng tarqalgan. So' fiylik butun Sharq m a ’naviy hayot ida inson 
kamol ot i xususidagi g ' oy a la r n i n g shakllanishida m u hi m rol o' y n a yd i.
So' fiylik m u s u l mo n sharqi xalqlarining k o ' p asrlik m a ’naviy 
hayot i ni ng g 'o y a vi y asosini belgilab bergan t a ’limot bo' l ib m a y d o n g a
chiqdi. U ilohiy poklik va insoniy go' zal li kni idrok etish yo' l i . haq va 
haqiqatni h i mo ya qilish vositasi b o' li b xi zmat qildi.
XI asrda X o r a z m d a ilm-fan t araqqiy etadi. X o ra zm shohi M a ’mun
II o ‘z sar oyiga zabardast olimlarni t akl i f etadi. U tashkii etgan «Bayt- 
ul -hi kma» - D o n i s h m a n d l a r uyi tarixda « Ma ' mu r i aka demi yas i » 
deb n o m qoldirgan. Bu a k a d e mi y a ni n g rivoj topi shida A b u Rayho n 
Beruniy, A b u Ali ibn Sino, tarixchi Mi s kavayx . riyoziyotchi Ab u 
N a s r ibn Iroq, f a y l a s u f A b u Sahl al-Masixiy, tabib Abu l x ay r X a m m o r
kabi ol i mi ar ilmiy ijod bilan s hug' ul l anganl ar. Leki n toj-taxt uchun 
kurash natijasida bu ilm dargohi o ' z faoliyatini t o' xtatib, ol i mi ar 
t arqab ketadi.
M o v a r o u n n a h r v a X u r o s o n d a l X asrlarga kelib m a ’naviy ko't aril i sh 
Sharq Renessansi - U y g ' o n i s h davrini ng bos hl ani shi ga olib keldi.
M o v a r o u nn ah rd a ilm-fan va m a ’rifat sohasi da o ' z xizmatlari bilan 
d u ny og a m a s h h u r bo ' l g a n f a y l as uf va munaj j im, mat emat i ka, fizika, 
tibbiyot, tarix. til va adabiyot, p eda gog i ka s ohasi da ilmiy merosi bilan 
n om qoldirgan M u h a m m a d M u s o al -Xorazmi y, Abu N a s r Forobiy. 
A h m a d al-Farg'oniy, Abu Rayhon Beruniy, A b u Ali ibn Sino kabi qo- 
rnusiy ol i mi ar faoliyat olib bordilar. Q om us i y ol i mi ar o ’z ilmiy me- 
rosi da t a ’l i miy-axloqiy asarlar yar at i shga h am katta e ’tibor berib, bu 
asarl arda ilgari surilgan g ' o y a l a r i nsonning ha m aqliy, ham axloqiy, 
estetik va j i smo ni y j i ha t da n kamol topishida, p eda gogi k fikr taraqqi- 
votida katta a h a mi ya t ga ega bo'ldi.


VII—XII asrlar d a v o m i d a Ma r ka z i y Os i y o d a madan i ya t , ilm-fan 
beqi vos rivojlana bordi. Ayniqsa, aniq fanlarga qiziqish keski n orta 
boshladi. 0 ‘sha tarixiy davr da al -Xorazmi y, Forobiy, al - F ar g ‘oniy, al- 
Beruniy, ibn Sino, az -Za m a x sh a ri y singari q o m u s i y ol iml ar duny og a 
keldi. Ular bilan y o n m a- y o n duny ov iy ilmlar tug' i l di. O ' s h a ul ug'
mut afakkir lar inson m a ' n a v i y va t afa kkur d unyos i ni boyitishda, 
insoniyat ongini. m a d a n i y - m a ’rifiy qarashlarni o ’stirishda o ‘z davr ida 
va keyi nchal ik ha m asosiy rol o' ynadil ar . inson k a mo l ot ig a doir 
bcqi yos t a ’limotni yaratdilar.
Forobiy t a ’lim tarbi yaga b a g ' i s h l an g a n asarlarida t a ’lim-tar- 
biyani ng muhi ml igi , u nd a ni mal arga e ’tibor berish zarurligi, t a ’lim- 
t arbiya usullari va uslubi haqi da fikr yuritadi. «Fozil o d a m l a r shahri», 
« B a x t saoda t ga erishuv t o' g' r i si d a » . «Ixs o-a l -ul um», «Il ml arni ng 
kelib chiqishi», «Aql i na' nol ar i t o ‘g ‘risida» kabi asarlarida ijtimoiy- 
t arbiyaviy qarashlari o ’z ifodasini topgan. Yuqori da k o ' r i b o' t il gan 
mut afa kki r l a rni ng j ami y a t d a g i t a ’l i m-tarbi ya va k as b- h u n ar egal- 
lashga asos b o ' l g a n bar cha yangi g' oy a l a r i , m a d a n i y a t va fanga 
rivojlanish davridagi kasbiy t a' li m tajribasi hisoblanadi.

Download 7,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   211




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish