Kasbiy pedagogika

I m o m Ism oil a l-B u x o r iy n in g
« Al - j o me ' as-sahi h» asari ning bir 
j i l di ga odob-a xl oq masal alari ni yori t uvchi Hadisl ar j a m l a n g a n bo' l sa,
«AI-adab al -mufr ad» ( « A d a b d u r d o n a l a r i » ) nomli asarda ha m ijtimoiy 
t u rm us hd a h am d a i nsonl ar o 'r t a s i da o ' z a r o munos abat lar ni tashkil 
etish c h o g ' i d a amal qilinishi lozim bo' l g an o do b- a xl oq qoidalari 
borasida yana d a batafsil m a ’l umotlar berilgan.
M u h a m m a d ibn Iso a t-T erm iziy 
t o moni da n yozi b qoldirilgan 
asarl arda o ' z ifodasini t opg an Hadisl ar ha m I mo m Ismoil al -Buxori y 
t omoni d a n bayon etilgan hadislari kabi insonni halollik. adolat, 
e' ti qod, diyonat, poklik. mehnat sevarl i k, muruvvatlilik. mehr- shav- 
qat, yoshi kattalar, ot a- on a v a q ar i ndos hl ar ga h u r m at g ' oy al ar i n i ilgari 
surish xususi yat i ga k o ' r a shaxs t a' li mi va tarbiyasini tashkil etishda 
katta aha mi ya t ga ega.
Hadisl ar da i nsonni ng k am o l o t g a erishishi uchun tal ab etiladigan 
insoniy fazilatlar ifoda etilgan bo' l i b, us hbu fazilatlar sirasiga o 'z - 
gal arga me hr- oqi ba t ko' r sat is h, saxiylik, ochiq ko' ngi ll ik, ota- 
ona. kattalar va qar i ndo shl ar ga ni sbat an muruvvatli bo' l i sh. ularga 
g ' a m x o ' r l i k qilish. Vatanga m u ha b ba t , m e h n at va kasb- hunarni
ul ug ' l ash , halollik, poklik, do' st l i k, oliyjanoblik, rahm-shafqatlilik,
kamtarlik. ros tg o' yl ik va vijdonlilik kabi xislatlar kiritiladi. Bu ndan
tashqari. i nsonning o ' z i ni y o m o n illatlardan tiyishi. yaxs hi li k sari
51

---

intilishi kerakligi borasidagi pand-nasi hat l ar ha m o ' z aksini topganki,
bul arning barchasi Q u r ' o n i kar imda qayd etilgan ko' r s a t ma l a r ga 
asoslanilgan va komil insonni shakllantirishda asosiy m e z o n bo' l ib 
xi zmat qiladi.