Sugʻurta xizmatlari bozori sugʻurta xizmatlari oldisotdisi bilan bogʻliq iktisodiy munosabatlar majmui. Sugʻurtalovchilar, qayta sugʻurtalovchilar, sugʻurta brokerlari va agentlari Sugʻurta xizmatlari bozorib

Sugʻurta xizmatlari bozori - sugʻurta xizmatlari oldisotdisi bilan bogʻliq iktisodiy munosabatlar majmui. Sugʻurtalovchilar, qayta sugʻurtalovchilar, sugʻurta brokerlari va agentlari Sugʻurta xizmatlari bozorib. ning professional ishtirokchilari hisoblanadi. Oʻzbekiston Respublikasida amalga oshiriladigan keng kamrovli islohotlar va sugʻurta sohasida davlat monopoliyasining bekor kilinishi Sugʻurta xizmatlari bozorib. ning shakllanishi uchun shartsharoitlar yaratdi. Sugʻurta xizmatlari bozorib. hududiy jihatdan xalqaro, mintaqaviy va milliy Sugʻurta xizmatlari bozorib.ga boʻlinadi. Xal qaro Sugʻurta xizmatlari bozorib. nisbatan taraqkiy etgan baʼzi davlatlar sugʻurta tashkilotlarining xalqaro miqyosda koʻrsatayotgan sugʻurta xizmatlarini qamraydi. Chunonchi, AQShning "AIG" (Ameriken Interneyshnl Grupp) sugʻurta kompaniyasi jahonning 100 dan ziyod mamlakatlarida, shu jumladan, Oʻzbekiston Respublikasida ham sugʻurta faoliyatini amalga oshiradi. Mintaqaviy Sugʻurta xizmatlari bozorib. hududiy, savdoiqtisodiy, madaniy jihatdan birbiriga yaqin boʻlgan mamlakatlarning Sugʻurta xizmatlari bozorib. dir. Bunga Yevropa Ittifoqi mintaqaviy Sugʻurta xizmatlari bozorib. ni misol qilib keltirish mumkin. Alohida davlatlar qududi doirasida faoliyat koʻrsatuvchi Sugʻurta xizmatlari bozorib. bozori — milliy Sugʻurta xizmatlari bozorib. hisoblanadi. Keyingi yillarda milliy, mintaqaviy Sugʻurta xizmatlari bozorib. ning xalqaro Sugʻurta xizmatlari bozorib. ga integratsiyalashuv jarayonining kuchayotganligi kuzatilmoqda.

Sugʻurta xizmatlari bozorib. sugʻurtaning u yoki bu sohasida ixtisoslashganligiga qarab hayot sugʻurtasi bilan bogʻliq Sugʻurta xizmatlari bozorib.; qayot sugʻurtasidan tashqari umumiy sugʻurta xizmatlari bozoriga boʻlinadi. Mac, AQSH, Yaponiya va Yevropa Ittifoqining ayrim davlatlarida gʻayotni sugʻurtalash bilan bogʻliq sugʻurta xizmatlari bozori ancha rivojlangan.Respublika bo‘yicha sug‘urta summasi jami 690 462,7 mlrd. so‘mni tashkil etgan bo‘lib, 2018 yilga nisbatan 15,6 foizga yoki 93 012,4 mlrd. so‘mga ko‘paydi.

Foto: Shutterstock

2019 yil yakuni bo‘yicha hisobot ma'lumotlariga ko‘ra, 40 ta sug‘urta kompaniyasi tomonidan 7 401 287 ta shartnoma tuzilgan yoki 2018 yilning shu davriga nisbatan solishtirilganda 112,0 foizni tashkil etdi.

Davstatqo‘m xabariga ko‘ra, respublika bo‘yicha sug‘urta summasi jami 690 462,7 mlrd. so‘mni tashkil etgan bo‘lib, 2018 yilga nisbatan 15,6 foizga yoki 93 012,4 mlrd. so‘mga ko‘paydi. Ixtiyoriy sug‘urtaning ulushi 68,0 foiz (469 250,7 mlrd. so‘m) bo‘lsa, 32,0 foizi (221 212,0 mlrd. so‘m) majburiy sug‘urtaga to‘g‘ri keladi.

2019 yilda sug‘urta mukofotlari tushumi 2138,8 mlrd. so‘mni tashkil etdi. Shundan ixtiyoriy sug‘urta 1832,1 mlrd. so‘m (85,7 foiz umumiy summadan), majburiy sug‘urta 306,7 mlrd. so‘m (14,3 foiz). 2019 yilda jami sug‘urta to‘lovlari hajmi 808,6 mlrd. so‘mni tashkil etdi. Ushbu ko‘rsatkich 2018 yilning shu davrida 442,8 mlrd. so‘mni tashkil etgan.

Sug‘urta fuqaro yoki yuridik shaxs (sug‘urta qildiruvchi) sug‘urta tashkiloti (sug‘urtalovchi) bilan tuzadigan mulkiy yoki shaxsiy sug‘urta shartnomalari asosida amalga oshiriladi.