Bilimlendiriw ministirligi

3. Reflekslerdin’ klassifikatsisı. Shartli reflekslerdin shartsiz reflekslerden ayırmashılıg’ı.
İ.P.Pavlov organizmde otetugın barlıq reflektorlıq reaktsiyalardı eki gruppag’a bo’lip, birinshisin shartsiz, al ekinshisin shartli refleksler dep ataydı.
Shartsiz refleksler - bular tuwma yamasa organizm menen birge tuwısıp, onın’ omirinin’ akırına shekem saklanadı ha’m nasilden-nasilge beriledi. Bul refleksler juda az ozgeredi. Sonlıqtan shartsiz reflekslersiz xar kanday organizm belgili jasaw ortalıg’ına yamasa ortalıqtın’ ozgermeli faktorlarına xesh kanday juwap bere almaydı.

Shartsiz yamasa tuwma reflekslerge:

1. Organizmnin’ awkatlıq zatlarga bolgan talabın
kanaatlandırıw refleksi.
2. Korganısh refleksi.
3. Jınısıy refleks.
4. Bag’darlaw refleksi.
5. Lokomotorlıq refleksler kiredi. Denenin’ ten
salmaklılıg’ın saklaw refleksi.
Bul refleksler tiykarında organizmnin’ jeke tirishilik iskerligi ushın zarurli bolgan shartli refleksler payda boladı.
Shartli refleksler - tirishilik zarurliginen kelip shıgatugın bolganlıqtan olardın’ payda bolıwında qatnasatugın arnawlı nerv shenberleri jok. Olardın’ payda bolıwında en baslı jag’daydı ulken miy yarım sharlarının’ kabıq bo’limleri jatadı. Shartli refleksler tez ozgeredi ha’m juda jenil jok boladı. Bul jonin’de İ.P.Pavlovtın’ iytlerde otkergen tajriybeleri tolıq mısal boladı.
4. Shartli reflekslerdin’ payda bolıu ozgesheligi.
Shartli refleksler payda bolıwında en axmiyetli orındı shartsiz refleksler tutadı ha’m onın’ payda bolıwı ushın belgili bir jag’day zarurli boladı. Shartli reflekstin payda bolıwı ushın bir waqıt ishinde eki titirkendirgishtin tendey tasir etiui zarurli.
1. İndiferentlik (bezrazlichnıy) ta’sir qılmaytug’ın titirkendirgish.
2. Shartsiz yamasa tuwma refleks.
Shartli refleks payda etiude, shartli titirkendirgish yamasa signal bir neshe ret kaytalanıwı tiyis. Shartli refleks payda etiude, shartsiz refleks yamasa shartli refleks payda etiuge qatnasıushı shartsiz refleks biologiyalıq jaktan juda kushli bolıp, al shartli titirkendirgish yamasa signal onan bir kansha xalsiz bolıwı kerek.
Shartli refleksler payda etiude belgili jag’day duziu juda zarurli ha’m bul waqıtta kosımsha baska titirkendirgishler yamasa signallar tasirin isletiu yamasa putkilley jok etiu kerek.
Shartli refleks payda etiude birinshi jag’day bag’darlaw refleksi kushin jok etiuden baslanadı, kay waqıtta sırtqı tasirge bolgan yamasa shartli tasirge bolgan bag’darlaw refleksi tolıq jok bolsa, ol shartsiz refleks tiykarında organizmge tez kabıllanadı.