Asosiy vosiтalar hisobi

4. Asosiy vositalarni qaytarib olmaslik sharti bilan berish yo’li
orqali chiqib ketishi.
Korxonalar ba’zan o’zlarining asosiy
vositalarini boshqa tashki-lotlarga hadya qiladilar. Asosiy vositalarni
bunday hadya qilish keyingi yillarda tez-tez uchrab turibdi. Jumladan,
yirik, iqtisodiy jihatdan baquvvat korxonalar institut va
universitetlarning o’quv xonalari va laboratoriyalarini jihozlash uchun
berayotgan uskunalari, shifoxonalar, maktablar va qariyalar uyiga
hadya sifatida berilayotgan jihozlarni misol keltirish mumkin.
Bulardan tashqari bir korxona ikkinchi korxonaga ana shunday qaytib
olmaslik sharti bilan berilayotgan asosiy vositalarni iqtisodiy ko’mak
sifatida ham hadya qilmoqda.
Aktivlarni bergan korxona bu holda berilgan aktivlarning bozor
qiy-matiga teng bo’lgan xarajatlarni hisoblaydilar. Bozor qiymati berib
yuborilgan aktivlarning balans qiymatiga emas, balki to’g’rirog’i,
donorning olinmagan iqtisodiy samaradan yo’qotishlariga tengdir.

---

Balans va bozor qiymatining ayirmasiga teng bo’lgan foyda yoki
zarar qaytarmaslik sharti bilan (tekinga) berib yuborilgan sifatida
hisobga olinadi. Fakatgina qaytarmaslik sharti bilan berilishi bo’yicha
so’zsiz majburiyat bo’lgandagina xarajatlar moddasi bo’yicha
hisoblash amalga oshiriladi.
Xulosa
Ushbu mustaqil ishni bajarish davomida men asosiy vositalar, 
asosiy vositalarning mohiyati va turlari, asosiy vositalarning baholash 
tartibi va ularning chiqib ketishini hisobga olish haqida asosiy 
bilimlarni egalladim va buxgalteriya sohasida asosiy vositalarning 
alohida o`ringa ega ekanligi haqida xulosa chiqardim.
Foydalanilgan adabiyotlar
-
-
Internet ma`nbalar
https://lex.uz/asosiy_vositalar
https://wikipedia.org/asosiy_vositalar_mohiyati
https://library.ziyonet.uz/asosiy_vositalarning_chiqib_ketish
_hisobi

---

---

Document Outline

• Asosiy vositalarni baholash tartibi.
  • Asosiy vositani ayirboshlash jarayonida agar ayriboshlanayotgan dastgoh uchun beriladigan chegirma uning qoldiq summasidan ortiq bo’lsa, u holda chegirma ayirboshlashdan foyda olish mumkin. Bunda ayirboshlanayotgan asosiy vositaning qoldiq qiymatidan unga kilinaetgan chegirma summasi ko’p bo’lishi kerak. Buni ifodalash uchun o’sha misoldan foydalanamiz. Faraz qilaylik, uskunani almash-tirish sharti quyidagicha, so’m hisobida: