Asosiy vosiтalar hisobi

2. Asosiy vositalar sotilishi sababli chiqib ketishini qayd
qilish.
Asosiy vositalarni pulga sotishni aks ettiruvchi buxgalteriya
o’tkazmalarida yukoridagiga o’xshash uning boshlang’ich qiymati va
jamlangan eskirishso’mmasi ko’rsatiladi va shu bilan birga uni sotish
natijasida olingan pul mablag’i ham aks ettiriladi. Misolimizdagi
dastgohni sotilishini bir nechta holatlarni ko’rib chiqaylik:
Birinchi holat - 
sotish bahosi 200.000 so’mni tashkil qiladi, bu
qoldiq qiymatiga teng va shunday qilib foyda yoki zarar mavjud emas.

---

Dt
Pul mablag’lari
200.000
Dt
Jamlangan amortizatsiya
350.000
Kt
Dastgoh
550.000
Ikkinchi holat -
asosiy vosita 150.000 so’mga, ya’ni balans
qiymatidan kam qiymatda sotildi. Bu holda zarar 50.000 so’mni tashkil
qiladi.
Dt
Pul mablag’lari
150.000
Dt
Jamlangan amortizatsiya
350.000
Dt
Hisobdan chiqarishdan zarar
50.000
Kt
Dastgoh
550.000
Uchinchi holat
- asosiy vosita 280.000 so’mga, ya’ni balans
qiymatidan ko’proq narxda sotildi. Bu holatda asosiy vositalarni
sotishdan olingan q
o’
shimcha 80.000 so’m foyda sifatida aks ettiriladi.
Dt
Pul mablag’lari
280.000
Dt
Jamlangan amortizatsiya
350.000
Kt 
Asosiy vositani sotishdan olingan foyda
66.667
Kt
Ko’shilgan qiymat solig’i 13.333
Kt
Dastgoh
550.000

---

3 a). Asosiy vositalarni pulsiz asosida almashtirish.
Buxgalteriya hisobi-ning xalqaro standartlari (BHХS)da
 
asosiy
vositalar ba’zi holda boshqa asosiy vositalarga yoki ko’rsatilayotgan
xizmatlarga ayriboshlash inobatga olinadi. Bun-day ayriboshlash harid
qilish maqsadida ham, asosiy vositalarni hisobdan chiqa-rish
maqsadida ham amalga oshiriladi.