1."Илмий-тадқиқот методологияси" фанининг предмети, методи ва вазифаларини изохлаб беринг. «Илмий тадқиқот методологияси»

15. Илмий назария ва унинг белгилари. Илмийназариядебназарийбилимларниташкилқилишнингэнгюқоришаклигаайтилади. Умаълумбирсоҳадагиасосийғоявагипотезаларниягонабиртизимгабирлаштиради.
Илмийназариянингасосийбелгиларигақуйидагиларкиради:

• 
  Илмийназария-маълумбир предметёкижудааниқваорганиктарздабир-биригабоғланган ходисалар гурухи ҳақидагибилимлардир;
  
• 
  Назариянингасосийбелгисисифатидадалилларнингмаълумйиғиндисинитушунтириш, униоддийтарздатасвирлашэмас,балки ундагиқонуниятларнингкечишиваривожланишиниочибберишхисобланади;
  
• 
  Назариябашоратқилишкучигаэгабўлиши, жараёнларнингкечишиниолдинданайтибберишикерак;
  
• 
  Ривожланганназариядаунингбарча бош қонуниятлариягонабирмуқаддимагабирлаштирилиши, ягонаасосгаэгабўлишикерак.
  

16. Методология тушунчасини изоҳланг.
Методология тушунчаси— фаолиятда қўлланиладиган маълум усуллар тизими (фанда, сиѐсатда, санъатда ва ҳ.к) ва тизим ҳақидаги таълимот ѐки метод назарияси. Методология фақат методларни эмас, балки тадқиқотни таъминловчи бошқа воситаларни ҳам ўрганади.
Ихтиёрийфаннингасосиметодологиядир. Методологиятерминиорқалифаолиятнингметодлари, структураси,мантиқийшаклланишивавоситалариниўргатувчитаълимот
тушунилади


17. “Илмий муаммо” тушунчасини изоҳланг.
Илмий муаммо – билишнинг ривожланиш жараѐнида объектив тарзда юзага келадиган, ечимини топиш муҳим амалий ѐки назарий аҳамиятга эга бўлган масала ѐки масалалар мажмуидир. Шунингдек илмий муаммо, ҳал қилишни талаб этувчи назарий ѐки амалий масала; фанда – бирон-бир ҳодисалар, объектлар, жараѐнларни тушунтиришда қарама-қарши ѐндашувлар кўринишида амал қилувчи ва уни ечиш учун мувофиқ назарияни талаб этувчи зиддиятли ҳолатдир.
Муаммодеб, тадқиқотэтишниталабэтадиганмураккабилмиймасалагаайтилади. Муаммо эски билимларбиланэмперикваназарийтадқиқотларасосидатопилганянгибилимларорасидазиддиятпайдобўлгандавужудгакелади,яъни у муаммовийвазиятнингнатижасидир.
Муаммони тўғри қўйиш уни муваффақиятли ечишнинг муҳим шарти, илмий билиш жараѐнининг дастлабки босқичидир. Тўғри қўйилмаган муаммо ѐки сохта муаммо ҳақиқий муаммоларни ечишдан чалғитади. Муаммони қўйишда, аввало, айрим ҳолатни масала сифатида англаб етиш, қолаверса, муаммонинг мазмунини аниқ тушуниш, маълум ва номаълум нарсаларни ажратган ҳолда уни таърифлаш лозим. Масалан, бакалавр, магистр, докторант мавзу танлашда энг аввало бу мавзунинг ишланганлик даражаси ҳақида тўлиқ маълумотга эга бўлиши, унинг амалий аҳамиятини прогноз қилиши лозим. Муаллиф мавзуни ҳис қилса, муаммони яхлит кўради ва унинг ечимини топади.