Норасмий иқтисодиёт сектори



Download 110,34 Kb.
bet1/6
Sana21.02.2022
Hajmi110,34 Kb.
#72083
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1-маъруза

Норасмий иқтисодиёт назарияси

И.ф.д..проф. Абулқосимов Ҳ.П.

режа

  • 1. Ривожланган ва ривожланаётган мамлакатларда «норасмийлик»
  • 2. Ривожланган мамлакатларда “норасмийлик”.
  • 3. “Норасмийлик”ни таҳлил қилишга неоинституционал ёндашувлар.
  • 4.Ўзбекистонда норасмий иқтисодий сектор
  • Норасмий иқтисодиётни тадқиқ этиш тарихини шартли равишда икки босқичга ажратиб ўрганиш мумкин:
  • I босқич (1970-1980 й.): эмпирик тадқиқотлар, бирламчи ахборотни тўплаш.
  • II босқич (1980-1990 й.): чуқур иқтисодий-назарий таҳлил, тўпланган ахборотни англаб етиш.

Ривожланаётган мамлакатларда “норасмийлик”.

  • Янги илмий йўналишнинг “отаси” деб инглиз социологи Кейт Харт тан олинган. У 1960 йиллар охирида Африканинг энг қолоқ мамлакатларидан бири Гана пойтахти Аккра шаҳри харобаларида олиб борган тадқиқотлар натижасида норасмий бандликни мавжудлигини кашф этди.
  • Қолоқ мамлакатларнинг шаҳар иқтисодиёти ҳеч қандай расмий рўйхатдан ўтмасдан, ҳукуматнинг бизнесга бўлган солиқ бўйича ва бошқа талабларини писанд қилмасдан шаҳар аҳолисини оддий, кундалик товарлар (озиқ-овқат, кийим-кечак, транспорт хизматлари ва бошқ.) билан таъминлайдиган кичик ва майда устахоналар, дўкончалар ва бошқа “микрофирмалар”нинг баҳайбат тўдаси сифатида намоён бўлди.
  • Норасмийликни тавсифини шакллантираётиб К.Харт “даромаднинг расмийлиги ва норасмийлиги ўртасидаги фарқ меҳнат ҳақи учун ишлаш ва ўзини-ўзи банд қилиш ўртасидаги фарққа асосланади”- деб қайд қилган эди. Унинг фикрича, асосий мезон бўлиб меҳнатни рационализацияси даражаси, унинг доимийлиги ва мунтазамлиги, белгиланган мукофотлашнинг мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги хизмат қилади.
  • Ўша ерда. P. 68.

Норасмий секторда “расмий - норасмий” ва “қонуний - ноқонуний”ни қарама-қарши қўйилишига таянган ҳолда К.Харт шаҳар аҳолиси даромадларини уч гуруҳга ажратди:

  • а) расмий даромадлар – давлат ва хусусий сектордаги иш ҳақи, трансферт тўловлари (пенсиялар, ишсизлик нафақалари);
  • б) қонуний норасмий даромадлар –
  • бирламчи (қишлоқ хўжалиги),
  • иккиламчи (шартнома асосида ёки мустақил фаолият юритувчи ҳунармандлар, этикдўзлар, тикувчилар, пиво ишлаб чиқарувчилар ва ҳоказо)
  • ва уччиламчи (қурилиш, транспорт, йирик ва майда савдо) секторларида бандликдан, хизматлар ишлаб чиқаришдан (мусиқачилар, сартарошлар меҳнати; медицина ва маросим хизматлари) ва хусусий трансферт тўловларидан (совғалар, заёмлар) олинган даромад;
  • в) ноқонуний норасмий даромадлар – хизматлардан (нолегал судхўрлар, ўғирлик молларни сотиб олувчилар, наркотик сотувчилар, фоҳишалар, даюслар, контрабандачилар, рэкетирлар ва бошқалар меҳнатидан) ва трансфертлардан (ўғирлик, камомад)

Download 110,34 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish