2-mavzu. Korxonaning asosiy fondlari

^{2-MAVZU. KORXONANING ASOSIY FONDLARI}
1. Asosiy fondlar tushunchasi, ahamiyati, tasnifi
2. Asosiy fondlarning emirilishi va amortizatsiyasi
3. Asosiy fondlardan foydalanish samaradorligi
4. Ishlab chiqarish quvvati
Mehnat vositalari  inson mehnat buyumlariga ta’sir qiladigan va ularni o‘zgartiradigan moddiy vositalar majmui. Ishlab chiqarish jarayonida inson moddiy boylik yaratish maqsadida ta’sir qiladigan barcha narsalar mehnat buyumlaridir.
Mehnat vositalari  asosiy fondlarni, mehnat buyumlari esa aylanma fondlarni tashkil etadi.
Asosiy fondlar qiymatini tayyorlanayotgan mahsulotga o‘tkazish jarayoni amortizatsiya deb, ushbu jarayonda to‘plangan mablag‘lar amortizatsiya ajratmalari deb ataladi.
Asosiy ishlab chiqarish fondlari ishlab chiqarishda band bo‘lgan barcha mutaxassis va xodimlar soni bilan birgalikda korxonaning ishlab chiqarish apparati deb ataladi.
Asosiy ishlab chiqarish fondlari ishlab chiqarish jarayonida bajaradigan vazifasiga qarab aktiv va passiv fondlarga bo‘linadi. Sust fondlar ishlab chiqarish jarayonida bevosita ishtirok etmaydi, lekin ishlab chiqarish samaradorligini oshirishda muhim vazifani bajaradi, mehnatkashlarning mehnat qilishlari uchun zarur shart-sharoitlar yaratib beradi (binolar, inshootlar, jihozlar va h.k.).
Noishlab chiqarish asosiy fondlari korxona asosiy fondlarining ishlab chiqarishda bevosita ishtirok etmaydigan qismi bo‘lib, o‘z qiymatini tayyor mahsulotga o‘tkazmaydi. Bularga korxona balansida turuvchi turar joy, oshxona, profilaktoriy, klub, bolalar bog‘chasi va yaslilar, sport-sog‘lomlashtirish markazlari va h.k. kiradi.

Asosiy va aylanma fondlarning sifat ta’rifi quyidagi jadvalda keltirilgan.

Asosiy va aylanma fondlarning sifat ta’rifi
1- jadval

Farqlovchi belgilar