2-mavzu. Korxonaning asosiy fondlari



Download 151,77 Kb.
bet4/16
Sana31.05.2023
Hajmi151,77 Kb.
#946883
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bog'liq
2 мавзу

O‘rtacha ta’mirlash - texnik mazmuni, murakkabligi, bajariladigan ish hajmi va davriyligiga ko‘ra kapital ta’mirlashdan farq qiladi hamda sarflanuvchi mablag‘, vaqt va kuchni nisbatan kamroq talab qiladi. Bu jarayon korxonaning o‘zida amalga oshiriladi.
Joriy ta’mirlashda, asosan, asbob-uskunalar tozalanadi, moylanadi, tekshiriladi, mayda kamchikliklari bartaraf qilinadi, ya’ni uskunalarning foydalanishga doimiy tayyorligi ta’minlanadi.
Asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanishning ikki guruhi mavjud:
Birinchi guruh - umumlashtiruvchi va qiymat ko‘rsatkichlari bo‘lib, ular asosiy fondlarning turli guruhlarini dinamika va statikada baholash, tahlil qilish, zahiralarni aniqlash va bashorat qilish imkonini beradi. Bunday ko‘rsatkichlarga fond sig‘imi, fond qaytimi, fond rentabelligi va boshqalar kiradi.
Ikkinchi guruh - xususiy va natural ko‘rsatkichlar bo‘lib, ko‘proq, asosiy ishlab chiqarish fondlarining faol qismi - ishchilar, mashina va asbob-uskunalardan foydalanish bilan bog‘liq.
Ko‘rsatkichlarning bu guruhi tarkibiga quyidagilar kiradi:
- asosiy ishlab chiqarish fondlari (mashina va asbob-uskunalar)dan ekstensiv foydalanish koeffitsiyenti, ulardan vaqt bo‘yicha foydalanish darajasi;
- asosiy ishlab chiqarish fondlari (mashina va asbob-uskunalar)dan intensiv foydalanish koeffitsiyenti, ulardan quvvat bo‘yicha foydalanish darajasi;
- asosiy ishlab chiqarish fondlaridan integral foydalanish koeffit­siyenti, barcha ekstensiv va intensiv omillardan birgalikda foydalanish.
Ekstensiv koeffitsiyent-dastgohlarning bir davr ichida (oy, yil) haqi­qiy ishlagan vaqtining rejalashtirilgan vaqtga nisbati bilan aniq­lanadi.

Bu yerda:
thaq – haqiqiy foydalanilgan vaqt; soat
trej – rejaga asosan foydalanish muddati; soat
Asbob-uskunalarning ekstensiv ko‘rsatkichini yaxshilash uchun ular­ning smenali koeffitsiyentini oshirish, smenalar orasida bekor turib qolishlarga barham berish, dastgohlarni tamirlash vaqtini qisqartirish, mehnat intizomini mustahkamlash va boshqa tadbirlarni amalga oshirish zarur.
Uskunalarning smenalik koeffitsiyenti - sutka davomida mashina-smenalarning o‘rnatilgan uskunalar umumiy soni yoki ishchi o‘rinlariga nisbatidir. U quyidagicha aniqlanadi:

Bu yerda:
MS – sutka davomida haqiqiy ishlagan mashina-smenalar yig‘indisi;
A u.s – o‘rnatilgan asbob-uskunalarning umumiy soni.
Uskunalarning smenalilik koeffitsiyentini aniqlashning yana bir yo‘li bo‘lib, unga ko‘ra korxonalarning bir emas, ikki yoki uch smenada ishla­shi va bunda uskunalarning barchasidan ham to‘liq foydalanilmas­ligi ko‘zda tutiladi. Masalan: t sehda 300 dona uskuna o‘rnatilgan bo‘lib, birinchi smenada 270 tasi, ikkinchi smenada esa 220 tasi ishlagan. Uskunalarning smenali koeffitsiyenti 1,63 (270+220) /(300) ni tashkil qiladi.

Download 151,77 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish