|
Masala 5.
Istalgan
ABC
uchburchak uchun
2
2
2
1
1
1
1
sin
2
2
2
2
2
2
a
b
a
b
S
ab
C
ab
munosabatlar o’rinli bo’ladi. Bundan
2
2
2
1
1
8
4
S
a
b
a
b
tengsizlik kelib
chiqadi. Ushbu tengsizlikdagi tenglik ishoralari uchburchak teng yonli to’g’ri
burchakli uchburchak bo’lganda o’rinli bo’ladi.
Masala 6.
Istalgan uchburchakda
1
cos
cos
cos
8
A
B
C
tengsizlik o’rinli
ekanligini isbotlang.
Аниқ фанларни ўқитишни модернизациялаш: инновацион таълимнинг янги моделлари ва амалиёти, 2020 йил 17 апрель
352
Isbot. Agar barcha kosinuslar musbat bo’lsa, (2) tengsizlikning ikknchisiga
asosan
3
1
cos
cos
cos
cos
cos
cos
3
A
B
C
A
B
C
munosabat
o’rinli
bo’ladi.
3
cos
cos
cos
2
A
B
C
tengsizlikda tranzitivlik xossasidan
3
1
cos
cos
cos
2
A
B
C
yoki
1
cos
cos
cos
8
A
B
C
ekanligi kelib chiqadi. Agar kosinuslardan birortasi manfiy
bo’lsa, uchburchak o’tmas burchakli uchburchak bo’ladi. U holda tengsizlik doimo
o’rinli bo’ladi.
UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABLARI 5-SINF O’QUVCHILARI
MATEMATIK SAVODXONLIGINI ANIQLASH UCHUN TEST
TOPSHIRIQLARI TUZISH
Turganbayeva O.B.
Toshkent shahar 285-umumiy o’rta ta’lim maktabi o’qituvchisi
Ushbu maqola umumiy o’rta ta’lim maktablari 5 sinf o’quvchilari matematik
savodxonligini aniqlash uchun test topshiriqlarini tuzishga bag’ishlangan.
"Matematik savodxonlik – bu odam yashayotgan dunyoda matematikaning
rolini aniqlash va tushunish, asoslangan matematik mulohazalarni ifoda etish va
matematikadan konstruktiv, qiziquvchan va fikrlaydigan fuqaroga xos bo'lgan
hozirgi va kelajak ehtiyojlarini qondiradigan tarzda ishlatish qobiliyatidir".
Matematik savodxonlik deganda o’quvchilarning quyidagi qobiliyatlari
tushuniladi.
Atrofdagi voqelikda paydo bo'ladigan va matematik vositalar yordamida hal
qilinishi mumkin bo'lgan muammolarni aniqlab olish;
ushbu muammolarni matematika tilida shakllantirish;
matematik faktlar va usullardan foydalangan holda ushbu
muammolarni yechish;
ishlatilgan echim usullarini tahlil qilish;
Аниқ фанларни ўқитишни модернизациялаш: инновацион таълимнинг янги моделлари ва амалиёти, 2020 йил 17 апрель
353
muammo berilgan natijalarni sharhlash;
chiqarilgan qarorning natijalarini shakllantirish va qayd etish.
Ushbu taklif etilayotgan test sinovlari quyidagilarga mo'ljallangan:
to'plangan bilimlarni hayotiy vaziyatlarda qo'llash qobiliyatini
baholash;
tahliliy va tanqidiy fikrlash qobiliyatini aniqlash;
matematikadan o’quvchilarning keyingi bilimlarni ozlashtirih
potentsialni aniqlash;
matematik blokda arifmetika, algebra va geometriya bo'yicha maktab
o'quv rejasi, konseptual tushuncha, protsessual bilimlar, matematik bilimlardan
foydalangan holda muammolarni echish uchun savollar berilgan.
Og'zaki-mantiqiy blok matematik tarkibga ega bo'lgan matnlarni o'z ichiga
oladi, ular jumlalar, so'zlar, matematik ma'lumotlar darajasida o'qilishi va
tushunilishi kerak. Keyin, hisoblangan ma'lumotlarga asoslanib, turli darajadagi
qiyinchiliklarga javob berish mumkin bo’ladi.
Test variant namunasi
1. Beshta yer qazuvchi 5 soat ichida 5 metrlik xandaq qazadi. 100 soat ichida
qancha yer qazuvchi 100 metrlik xandaq qazishadi?
А) 5 В) 10 С) 50 D) 100 E) 25
2. Uchta do'st - Anvar, Shuxrat va Botir-skameykada ketma-ket o'tirishdi. Ular
buni necha usulda qilishlari mumkin?
А) 3 В)9 С) 1 D) 6 E) 2
3. Har kuni peshin vaqtida Transport kompaniyasining kemasi Italiyadan
Atlantik okeani orqali Nyu-Yorkka jo'naydi va shu bilan birga o'sha kompaniyaning
boshqa kemasi Nyu-Yorkdan Italiyaga jo'naydi. Ikkala yo'nalishda ham
harakatlanish aniq yetti kun davom etadi. Italiyadan Nyu-Yorkka ketayotib, uning
kompaniyasining qarama-qarshi yo'nalishda qancha kemalari uchrashadi?
А) 10 В) 9 С) 15 D) 6 E) 14
Аниқ фанларни ўқитишни модернизациялаш: инновацион таълимнинг янги моделлари ва амалиёти, 2020 йил 17 апрель
354
4. Bola 6 daqiqada 600 gramm murabbo iste'mol qilishi mumkin, Karim esa -
2 baravar tezroq. Qachongacha ular bu murabbo bilan birga ovqatlanishadi?
A) 1 daqiqada C) 4 daqiqada C) 2 daqiqada D) 3 minutda E) 6 minutda
5. Xaridor yomg'ir pal’tosi, do’ppi va kalish sotib oldi va barchasi uchun 140
so’mni to'ladi. Yomg'ir pal’tosi do’ppidan 90 so’m, do’ppi va yomg'ir pal’tosi esa
kalishlardan 120 so’m ko'proq turadi. Kalish, do’ppi va yomg'ir pal’tosi alohida
qanchadan turishini toping?
А) Kalish 20 so’m, do’ppi 30 so’m, yomg'ir pal’tosi 90 so’m
В) Kalish 10 so’m, do’ppi 20 so’m, yomg'ir pal’tosi 110 so’m
С) Kalish 15 so’m, do’ppi 25 so’m, yomg'ir pal’tosi 100 so’m
D) Kalish 10 so’m, do’ppi 30 so’m, yomg'ir pal’tosi 100 so’m
E) Kalish 30 so’m, do’ppi 20 so’m, yomg'ir pal’tosi 90 so’m
6. 1 soat ichida sayyoh 6 km yuradi. 1 soniyada necha santimetr yuradi?
А) 16 см В) 6 см С) 10 см D) 12 см E) 17см
7. Olti duradgorlar brigadasi va quruvchilardan iborat ishchilar jamoasi ba'zi
ishlarni o'z zimmalariga olishdi. Har bir duradgor 20000 so’m, quruvchi esa ishchilar
jamoasining ettita a'zosining barchasining o'rtacha ish haqidan 3000 so’mga ko'proq
pul ishlagan. quruvchi qancha pul olgan?
А) 23000 so’m В)23100 so’m С) 24000 so’m D) 23500 so’m E) 21000 so’m
8. Ikkitata oshpaz 400 kartoshka tozalagan: birinchi oshpaz bir daqiqada uchta
kartoshka, ikkinchi oshpaz esa ikkita kartoshka tozalagan. Ikkinchi oshpaz
birinchisidan 25 daqiqa ko'proq ishladi. Ikkinchi oshpaz nechhi daqiqa ishlagan?
А) 75 мин В)60 мин С) 70 мин D) 120 мин E) 90 мин
9. Ushbu ko’payta qaysi raqam bilan tugaydi: 13 * 14 * 15 * 16 * 17?
А) 8 В)6 С) 0 D) 2 E) 5.
10. Oilada uchta bola bor – ikkita o'g'il va bitta qiz. Ularning ismlari A, B va
C harflari bilan boshlanadi, A va B harflari bilan boshlanadigan ismlar orasida bitta
o'g'ilning ismi bor. B va C harflari bilan boshlanadigan ismlar orasida bitta o'g'ilning
ismi ham bor. Qizning ismi qaysi harf bilan boshlanadi?
Аниқ фанларни ўқитишни модернизациялаш: инновацион таълимнинг янги моделлари ва амалиёти, 2020 йил 17 апрель
355
А) А harfidan В) ixtiyoriy harfdan С) В yoki C harfidan
D) В harfidan E) C harfidan
Do'stlaringiz bilan baham: |
