«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

Ҳам ўқиб, ҳам меҳнат қилувчи вояга етмаганларга қандай имтиёзлар берилади?

Жавоб: Ўқишдан бўш вақтларида ишлаётган ўқувчиларнинг иш вақти муддати ўн олти ёшдан ўн саккиз ёшгача бўлган болалар иш вақти энг кўп муддатининг ярмидан ортиб кетиши мумкин эмас. Қолаверса, болалар тунги ишларга, иш вақтидан ташқари ишларга ва дам олиш кун ларидаги ишларга жалб қилинмаслиги лозим. Бундан ташқари, ишни ўқишлари билан бирга олиб бораётган вояга етмаганларга иш берувчилар зарур шарт-шароитларни яратиб бериши керак бўлади.
Шу ўринда, ҳам ўқиб, ҳам меҳнат қилишни хоҳловчи вояга етмаган бола ларга мамлакатимизнинг меҳнат қонунчилигида бир қанчаим ти ёзлар берил ганлигини айтиб ўтиш лозим. Булардан, қўшимча таътилга чи қиш, қис қартирилган иш ҳафтаси кабиларни мисол қилиш мумкин.Агар умумтаълим мактабларида ўқиётган болалар ҳафтасига олти кун ишласалар, уларга ўқув йили давомида камида ўттиз олти иш куни миқдорида таътил берилиши керак бўлади. Ишдан озод қилинган вақт учун ўқувчиларга иш жойида оладиган ўрта ча ойлик иш ҳақининг камида эллик фоизидан кам бўлмаган миқдорда ҳақ тўланади. Ўқувчилар учун иш ҳақи сақланган ҳолда касб-ҳунар коллежларида давлат имтиҳонларини топшириш пайтида йигирма иш кунидан кам бўлмаган таътил берилади.

219. 
     Ўзбекистон Республикасида ратификация қилинган вояга етмаганларни меҳнатга жалб қилиш ва болалар меҳнатидан фойдаланишни тартирга солувчи халқаро-ҳуқуқий ҳужжатларни айтиб беринг?
     

Жавоб: Ўзбекистон Республикаси вояга етмаганларни меҳнатга жалб қилишни тартибга солиш ва болалар меҳнатидан фойдаланишни чеклаш бўйича кўпгина халқаро ҳуқуқий ҳужжатларга қўшилган Ўзбекистон Республикаси, жумладан, 2008 йил 4 апрелдаги ЎРҚ-140-сон Қонуни билан «Ишга қабул қилиш учун энг кичик ёш тўғрисида»ги Конвенцияни (Женева, 1973 йил, 26 июнь), 2008 йил 8 апрелдаги ЎРҚ-144-сон Қонуни билан эса, «Болалар меҳнатининг оғир шаклларини тақиқлаш ва йўқ қилишга доир шошилинч чоралар тўғрисида»ги Конвенцияни (Женева, 1999 йил, 17-июнь) ратификация қилган.

220.