X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

massalarining o'n ikki barmoqli ichakka o'tishining qiyinlashi-
shi tufayli peristaltika awal kuchayadi. Keyinchalik esa, oshqozon
devorining cho'zilib ketishi va atrofiyasi tufayli uning tonusi
keskin pasayadi va peristaltikasi susayadi.
Yuqorida keltirilgan m a’lumotlardan ayonki, ko'pincha osh­
qozon harakat funksiyasining nuqsonlari uning sekretor faoliyati
buzilishlari bilan birgalikda ro'y beradi. Harakat funksiyasining
buzilishlari jig 'ild o n qaynashi, kekirish, hiq ichoq, tutishi,
ko'ngil aynishi va qayt qilish kabi belgilar bilan namoyon boMadi.
Oshqozon so‘ruvchi funksiyalarining buzilishlari. 
M e’yorda bu
funksiya unchalik katta ahamiyatga ega emas, oshqozon xas-
taliklarida esa u anchagina kuchayishi mumkin. Jumladan, osh­
qozonda ovqat massalari turib qolganida uning devori orqali
polipeptidlar so'rilishi mumkin, bu esa organizmning intoksika-
tsiyasiga olib keladi. Oshqozonning so'ruvchi funksiyasi undagi
253

---

yallig'lanish jarayonlari (gastritlar) da kuchayishi mumkin. Bunda
oshqozon shilliq qavati toksinlar va ayrim hazm mahsulotlarini
oson o ‘tkazuvchan bo'lib qoladi.
Oshqozon sekretor (ajratuvchi) funksiyasining buzilishlari.
Oshqozon sekretor funksiyasining holati haqida venaga yuborilgan
neytral qizil bo'yoqning oshqozon shirasi tarkibida paydo bo'lish
tezligiga qarab fikr yuritiladi (m e’yorda 12—15 minut). Oshqozon
sekretor funksiyasining yetishm ovchiligida bo‘yoqning ajralib
chiqishi kechikadi, kislotalilik yuqori bo'lganida esa bir oz tezla­
shadi.
INGICHKA ICHAKDA OVQAT HAZM 
BO‘LISHINING BUZILISHLARI
0 4 ajralishining buzilishlari.