X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

bo'lmaydi, axlat bilan chiqib ketadi va steatoreya ro'y beradi. Biroz
kamroq darajada oqsil hazm bo'lishi buziladi; uning 30—40
foizgacha bo'lgan qismi hazm bo'lmaydi. Oqsilning yetarli darajada
255

---

hazm bo'lmaganligi haqida go'shtli ovqat yeyilganidan so‘ng axlat
tarkibida ko'plab mushak tolalari bo'lishi'dalolat beradi.
Oshqozon osti bezi yemirilganida undagi mavjud fermentlar
atrofdagi to‘qimalaiga o'tishi va ulami nekrozga uchratishi mumkin.
Pankreatin lipaza tomonidan yog' kletchatkasi nekrozining paydo
bo'lishi ayniqsa xarakterlidir. Tarkibida faol proteolitik ferment
saqlovchi pankreatik shiraning qonga o'tishi arterial bosimning kes­
kin pasayishiga olib keladi. Ayrim paytlarda o'lim bilan yakun-
lanuvchi pankreatik kollaps ro'y beradi. Qon va siydik tarkibida
diastaza miqdori ortadi. Agar tajribada hayvonga nofaol (qayna-
tilgan) pankreatik shira yuborilsa, u holda qon bosimi o'zgarmaydi.
JIGAR PATOFIZIOLOGIYASI
Jigar odam va hayvon organizmida gomeostazni saqlashga
qaratilgan ko'p qirrali muhim vazifalarni bajaradi. Jigar modda
almashinuvida markaziy o'rin tutadi. Boshqa organlar foyda-
lanadigan moddalarni sintezlaydi (qon plazmasi oqsillari, qon
ivish va ivishga qarshi sistemasiga kiruvchi oqsillar, glukoza,
yog'lar, keton tanachalari va boshqalar); oqsil almashinuvining
oxirgi mahsuloti — siydikchilni hosil qiladi; ovqat hazm bo'lishida
muhim ahamiyatga ega bo'lgan o't ishlab chiqaradi; organizmda
hosil bo'lgan yoki tashqaridan qabul qilingan zaharli yot m od­
dalarni zararsizlantiradi. Shu bilan birga ajratuvchilik vazifasini
bajaradi, ya’ni m etabolizm ning ba’zi mahsulotlarini, o't va