X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

ortiqcha xolesterinni ichakka chiqaradi, gem parchalanish mahsu­
lotlari va jigarda zararsizlanish natijasida hosil bo'ladigan ko'pdan-
ko'p moddalar ham o't tarkibida chiqariladi. Jigardagi Kupfer
hujayralari kuchli fagositoz qilish qobiliyatiga ega bo'lib, immun-
himoya jarayonlarida ishtirok etadi. Temir, siankobalamin zaxira-
larini saqlashi bilan jigar eritropoezga ta’sir etadi, embrional
davrda esa unda qon shakliy elementlari hosil bo'ladi.
Jigarni tajriba usullari bilan tekshirish fiziologik va patologik
sharoitlarda uning yuqorida keltirilgan barcha vazifalarini
o'rganishga imkon berdi.
256

---

Jigar vazifalari buzilishining etiologiyasi va asosiy turlari.
Zararli ta ’sir ko‘« e tu v c h i om illar jigarga turli yo'llar btfan
kirishi mumkin:
Oshqozon-ichak y o ‘llari va taloqdan modda almashinuvi
natijasida hosil bo'luvchi zararli moddalar, infeksiya qo'zg'a-
tuvchilar, ularning toksinlari, giyohvandlar, alkogol, indol, ska-
tol, fenol va boshqa zararli moddalar darvoza venasi sistemasi,
jigar arteriyasi va o ‘t yo'llari orqali o'tadi. Infeksiya ko'tariluvchi
yo'l bilan o't yo'llarining jigar ichidagi tarmoqlari orqali tarqaladi
va natijada yallig'lanish jarayonlari (xolangitlar), jigar hujayra-
larida distrofik hodisalar vujudga kelishi mumkin.
Jigar kasalliklari kechishiga qarab 2 ga bo'linadi:
a) 
o'tk ir kechuvchi kasalliklar; b) surunkali kechuvchi
kasalliklar.
Xarakteriga qarab: a) distrofik; b) yallig'lanish; d) aralash
bo'lishi mumkin. Jigar shikastlanishlarining oqibati sifatida yuzaga
keluvchi sirroz alohida o ‘rin tutadi.
O'tkir kechuvchi jarayonlar orasida goh distrofik, goh yallig'­