X. O. Eshchanov kimyo qo’llanma

III.Nisbiy atom massa. Nisbiy molekulyar massa. Mol.

Atomlar juda kichik bo’lsa ham, o’lchamlarga ega. Ularning o’rtacha diametri 1Å. Masalan xlor atomi diametri 1,8 Å ga teng.

Atomlarning absolyut massasi ham juda kichik bo’lib, vodorod atomining absolyut massasi 1,667•10^-27 kg ga teng.



[m₀=Ar•1,667•10^-24g]

[m₀=Mr•1,667•10^-24g]
m₀—atom yoki molekulaning absolyut massasi.




Mol. Molyar massa.

12 gr uglerodda qancha atom borligini aniqlaymiz. 12 grammni Uglerodning bitta atomi og’irligi 19,93*10^-27 kg ga bo’lamiz.

0,012 kg/ 19,93*10^-27 kg = 6,02*10²³ ta

Aniqlangan 6,02*10²³ soni Avogadro soni deb ataladi va N_A bilan belgilanadi. Har qanday moddaning 1 mol miqdorida 6,02*10²³ ta zarracha bo’ladi.

H₂O- 18 gr =1 mol =6,02*10²³ ta O₂ -32 gr=1 mol= 6,02*10²³ ta
Modda miqdori kimyoviy hisoblashlarni yengillashtiradi.

Modda miqdori quyidagi formula orqali topiladi.

n-modda miqdori m-modda massa M-molyar massa.

Modda miqdori mol bilan ifodalanishdan tashqari gramm-atom va gramm-molekula bilan ham ifodalanadi.