Universiteti voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, M. A. Qdirova

1 -bosqich.
H arakat texnikasi, uni ijro etish tartibi haqida ilk 
bor tush un ch a hosil qilish va oTgatiluvchini ruhiy jih atd an m azkur 
harakat texnikasini o ‘zlashtirishga tayyorlash.
2-bosqich.
H arakat texnikasiga oTgatish jarayonida boshlan- 
g ‘ich k o T ik m a m alakalarini hosil qilish, tarbiyalash, o ‘zlashtirishni 
sekin-asta m urakkablashtirish.
3-bosqich.
H arakat texnikasini to l iq va m ukam m al bajarish. 
O rtiqcha harakatlardan xalos bo'lish.
4-bosqich.
H arakat texnikasini barqaror, to ’liq va tez bajarish.
5-bosqich.
H arakat texnikasini turli o'zgaruvchan vaziyatlarda 
maqsadga muvofiq bajarish.
6-bosqich.
«Chuqurlashtirilgan» — m urakkablashtirilgan oT ga­
tish va takom illashtirish jarayoni.
7-bosqich.
0 ‘rgatilgan m alakalartexnikasining mukam m alligini 
ta ’m inlash, saqlash va ularning ijro usullarini kengaytirish, boyitish 
va takom illashtirish.
Texnik tayyorgarlikning maqsad va vazifalarini 
am aliyotga joriy 
etish ixtisoslashtirilgan vositalar (m ashqlar) y o rdam ida am alga 
oshiriladi. Aslida «vositalar» keng m a’noga ega b o lib , ularning 
turlari xilm a-xildir. Asosiylari, tabiiyki, yondashtiruvchi m ashqlar, 
texnikaga oid m ashqlar (yoki asosiy m ashqlar) va ikki tom onlam a 
voleybol o'yin i hisoblanadi. Lekin m asalani m uvaffaqqiyatli va 
sam arali hal etish uchun oTgatish va takom illashtirish jarayonida 
tayyorlov m ashqlari va taktikaga oid m ashqlardan foydalanish 
m aqsadga m uvofiqdir.
B oshqacha qilib aytganda, jism oniy sifatlarni rivojlantiruvchi 
va taktikaga oid m ashqlarni texnikaga oTgatish jarayonida q o ‘llab 
borish, o ‘yin jarayonida voleybolchiga o ’z texnik im koniyatidan 
foydalanish darajasini orttiradi.
D em ak, texnik tayyorgarlik jism oniy va taktik tayyorgarlik 
bilan uzviy va cham barchas b o g iiq d ir.
90

---

Y u q o rid a qayd etilgan v o sita lar m a ’lum u slu b la r asosida 
q o ‘llaniladi. U slublar — bu m urabbiyning o 'rg atish jarayo nida 
(texnik tayyorgarlikda) beradigan m ashqlarni (vositalarni) q o ‘llash 
texnologiyasidir.
U slublar shartli ravishda 3 turga bo'linadi: tushuntirish, k o 'r- 
gazm ali va amaliy.
Texnik tayyorgarlik jarayonida shug‘ullanuvchilarning yoshiga, 
im koniyatlariga, o'rgatish bosqichiga qarab u yoki bu uslublam ing 
ustunligi bo'lishi m um kin.