Universiteti voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, M. A. Qdirova

0 ‘yin faoliyatida sardorning ahamiyati. 
V oleybol o 'y in id a
barcha sport o'yinlari turlaridagidek m urabbiy o 'z shogirdlari bilan 
faqat o 'y in o ld id a n , partiy alar orasid a, tanaffus v aqtida qisqa 
m uddatli m uloqotda bo'lishi m um kin. M asalaning m azkur tartibda 
am alga oshirilishi m usobaqa qoidasi bilan beigilangan. Shuning 
uchun o 'y in davom ida o 'y in ch ilar faoliyatini boshqarish funksiyasi 
jam o a sardoriga yuklatiladi.
Sardor m urabbiyning o'yinga bergan ko'rsatm asini. taktik va 
strategik rejasini m uayyan o 'y in davom ida am alga tatbiq qilishi 
kerak b o ‘ladi. Ayrim vaqtlarda vaziyatga qarab, o 'y in n in g taktik 
y o 'n alishini boshqarish yana sardorga yuklatiladi. Bunda sardor 
m urabbiyning m u ntazam beriladigan (m um kin b o'lgan vaqtda)
102

---

q o ‘sh im c h a k o 'rs a tm a va y o 'riq la rig a asoslanad i. S ard o rn in g
o 'y in ch ilar bilan bo'ladigan aloqasi, ko'rsatm asi so 'z, im o-ishora 
va boshqa belgilar vositasida am alga oshiriladi.
Bundan k o'rin ib turibdiki, sardorlik funksiyasining sifatii va 
sam arali ijro etilishi ham yaxshi natija berishi aksariyat sardorning 
nafaqat insoniy obro'siga, balki uning o 'y in m ahoratiga bog'liqdir. 
U yuqori m alakaga, m ahoratga ega bo'lishidan tashqari, o 'tk ir 
z e h n li, z u k k o , v aziy atn i o ld in d a n p ay q o v ch i, tez va to 'g 'r i 
fikrlovchi bo 'lishi lozim . S ardorda oliy insoniy sifatlar m ujas- 
samlashgan bo'lishi, tashkilotchilik qobiliyati, yo'lboshchilik san’ati 
m usobaqa jarayonida alohida o 'rin egailaydi.
J a m o a sardorlari aksariyat jam o ad o sh larig a nisbatan yoshi 
nuqtayi nazaridan kattaroq, tajribaliroq bo'lishi m uhim aham iyatga 
ega.
7~andaza
103

---

Sardorlik «lavozimi» voleybolning am aliyoti va nazariyasida 
ilmiy tornondan puxta o ‘rganilmagan bo'lib, ilmiy m uam rno sifatida 
o ‘z yechim ining tadqiqot asosida hal etilishini kutm oqda. M azkur 
iavozim » m ohiyati va m a z m u n in i shak iian tirish yoki yuqori 
m ahoratli sardorni tarbiyalash m urabbiy-m utaxassislarga to ‘gTi- 
d a n -to 'g 'ri bog'liqdir.