Universiteti voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, M. A. Qdirova

0 ‘yin intizom ini
— h a r b ir o ‘y in c h i fa o liy a tin in g ja m o a
faoliyatiga b o ‘ysunishi, b o ‘lajak o 'y in d a rejalashtirilgan taktik 
ko'rsatm alarni am alga oshirish, o ‘yin qoidalari va u m um insoniy 
xislatlarga am al qilish va hokazo.
Birinchi te m p atam asi hujum kom binatsiyasini birinchi bo'lib 
boshlaydigan o 'yinchiga tegishli b o ‘lib, u deyarli «past» va tez 
uzatiladigan to 'p bilan hujum uyushtiradi.
Ikkinchi temp —
kom binatsiyani ikkinchi b o'lib boshlaydigan 
o'y in ch i. Bu o 'y in ch i h ujum ni, asosan, baland uzatiladigan to 'p
asosida tashkil etadi.
Bir tem pd a tashkil etiladigan hujum da bir yo 'la ikki yoki uch 
o 'y in ch i zarba berish uchu n b ir vaqtda sakraydilar.
«To'lqin» kom binatsiyasida ikki hujum chi ishtirok etadi. Birin­
chi h u ju m ch i sakrab yerga tu sh ay o tg an d a, ikkinchi h uju m ch i 
sakrab zarba beradi.
98

---

«Eshelon» kom binatsiyasida ikki hujum chi ketm a-k et sakraydi, 
to 'p hujum chilarning qaysi biriga qulay uzatiladigan b o ‘lsa, shu 
hujum chi zarba beradi.
«Krest» kom binatsiyasida ikki hujum chi bir-birining harakat 
yo'nalishini kesib, muvofiq uzatilgan to 'p d a n muvofiq hujum chi 
zarba beradi. Shu kom binatsiyani turli shaklda ijro etish m um kin 
(qayta «Krest», kichik «Krest», katta «Krest»).
M orita fintini b irinchi b o r 1969-yilda G D R d a o 'tk azilg an
Jah o n K ubogida yapon o'yinchisi M orita qo'llagan.
Bu fint birinchi «yolg'on» sakrashdan so 'n g ikkinchi b o r to 'liq
sakrab zarba berishdan iborat. M aqsadli — to 'siq qo'yuvchi raqib 
o'yinchi pastga tushayotganda sakrab zarba berish, y a ’ni to'siqsiz 
zarba berish bilan ifodalanadi.
B undan tashqari, ushbu kom binatsiyalam ing turli nusxalari 
va shakllari m avjud. Q uyida o 'y in taktikasining tasnifi — tu r- 
kum larga bo'linishi ifodalangan.
Taktikaning yakka, guruh va ja m o a shakllari mavjud. Takti- 
kaning usullari o 'y in tizim laridan va kom binatsiyalardan iborat. 
T ak tik an in g vositalariga esa bu o ’yin m alaka (p riy o m )lari va 
ularning barcha turlari kiradi.