Umumiy fizika kursidan masalalar to’plami

DINAMIKA. NYUTON QONUNLARI 
68.
Massasi 
m=1,5 t
boʻlgan avtomobil 
v=72 km/h
tezlik bilan 
R=80 m
radiusli 
qavariq koʻprikdan oʻtyapti. Koʻprik oʻrtasida avtomobil koʻprikni qanday 
kuch bilan bosadi? Agar huddi shunday egrilikdagi botiq koʻprik boʻlganda, 
koʻprik oʻrtasida uni qanday kuch bilan bosadi? 
69.
Tayanch ustida shiftga prujina orqali osilgan yuk yotibdi. Dastlab prujina 
choʻzilmagan. Tayanch 
a
tezlanish bilan pasaya boshladi. Qanday 
t
vaqtdan 
keyin yuk tayanchdan uziladi? Prujinaning bikrligi 
k
, yukning massasi 
m.
70.
Tarozi ustida turgan odam tez oʻtirib turdi. Bunda tarozining koʻrsatkichi 
qanday oʻzgaradi? 
71.
Blok orqali oʻtkazilgan ipning uchlariga 
m
1
=50 g
va 
m
2
=150 g
massali yuklar 
osilgan. Yuklarning tezlanishi, ipning taranglik kuchi va blok osilgan 
dinamometrning koʻrsatkichi topilsin. Ipni choʻzilmas va vaznsiz deb 
hisoblash mumkin; blokning massasi va uning oʻqidagi ishqalanish hisobga 
olinmasin. 
72.
Prizma qirrasiga mahkamlangan vaznsiz blok orqali uchlariga yuklar ilingan 
vaznsiz ip oʻtkazilgan (rasmga qarang). Yuklarning tezlanishi va ipning 
taranglik kuchi topilsin. Ishqalanish hisobga olinmasin. 
73.
Rasmda koʻrsatilgan yuklarning 
a
1
va 
a
2
tezlanishlari hamda choʻzilmas 
ipning 
T
taranglik kuchini aniqlang. Blok va ipning massasini hisobga 
olmang. Ishqalanish yoʻq. 
74.
Bir jinsli 
l
uzunlikdagi sterjenning uchlariga qarama-qarshi yoʻnalgan 
F
1
va 
F
2
kuchlar qoʻyilgan (rasmga qarang). Sterjenning bir uchidan 
x
masofada 
koʻndalang kesimiga qanday tortilish kuchi ta’sir qiladi? 
72-masalaga. 
73-masalaga. 
74-masalaga. 

---

20 
75.
v=72 km/h
tezlik bilan harakatlanayotgan poyezd vagonida 
m=5 kg
massali 
jism prujinali taroziga osildi. Poyezd 
R=200 m
radiusli aylanma yoʻlda 
harakatlanayotgan paytdagi prujinali tarozining koʻrsatkichini aniqlang. 
76.
Agar poygachining massasi 
m=75 kg
, avtomobil tezligi 
v=180 km/h
boʻlib, u 
R=100 m
radiusli aylanma yoʻlda harakatlanayotgan boʻlsa, poygachi 
avtomobil oʻtirgʻichiga qanday P kuch bilan ta’sir etadi? Bu kuch tinch 
holatdagi poygachi ogʻirligidan necha marta farq qiladi? 
77-masalaga.
79-masalaga.
77.
Silliq stolda oʻzaro ip bilan bogʻlangan 
m
1
=200 g
va 
m
2
=300 g
massali ikki 
brusok yotibdi (rasmga qarang). Ulardan biriga gorizontal yoʻnalishda 
F=2 N
kuch qoʻyildi. Agar kuch: a) birinchi brusokka; b) ikkinchi brusokka 
qoʻyilgan boʻlsa, ipning 
T
taranglik kuchini aniqlang. 
78.
Silliq gorizontal tekislikda oʻzaro ip bilan bogʻlangan 
m
1
va 
m
2
massali ikki 
yuk yotibdi. Ip 
T
taranglik kuchiga chidaydi. Har bir yuk bilan tekislik 
orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 
μ
ga teng. Ip uzilib ketmasligi uchun 
birinchi yukni ipga parallel boʻlgan qanday 
F
kuch bilan tortish kerak? 
Boshlangʻich vaqtda ipda taranglik yoʻq. 
79.
Massalari