Umumiy fizika kursidan masalalar to’plami

MASALA QANDAY YECHILADI? 
Fizikani oʻrganishning eng oddiy usuli bu fizik masalalarni yechishdir. 
Masala yechish – noma’lum fizik kattalikni masala shartida berilgan kattaliklar 
orqali ishchi formulani keltirib chiqarib, masala shartida berilgan kattaliklarning 
son qiymatlarini oʻrniga qoʻyib hisoblashdan iboratdir. Masalani yechishdan oldin 
tavsiya etilgan darslik yoki qoʻllanmalardan tegishli boʻlimlarini oʻqish, asosiy 
qonun-qoida va formulalarni oʻrganish shart. 
Talab etilgan nazariy va amaliy bilimni olgach, kitoblarda izohli yechimi 
keltirilgan masalalarni oʻrganib chiqish lozim. Shundan soʻng mustaqil yechishga 
tavsiya etilgan masalalarni yechishga kirishiladi. 
Masalalarni Xalqaro birliklar sistemasi “SI” da yechish tavsiya etiladi. Masala 
toʻgʻri yechilgan holda uning javobi va birligi kelib chiqadi. Aks holda masala 
notoʻgʻri yechilgan hisoblanadi. 
Masalalar quyidagi tartibda yechiladi: 
1. Masala bir necha marta oʻqib chiqiladi va u fizikaning qaysi boʻlimiga 
tegishli ekanligi aniqlanadi. 
2. Masalaning mazmunini tushungan holda unda berilgan kattaliklar “SI” 
sistemasida ifodalanadi hamda topilishi kerak boʻlgan kattalik yoziladi. 
3. Zarur hollarda masalaning shartiga mos chizma chiziladi. 
4. Masala shartida qanday fizik qonuniyatlar yotganligi aniqlanadi. 

---

4 
5. Masala shartida noma’lum kattaliklarni boshqa ma’lum kattaliklar orqali 
ifodalovchi ishchi formulalar topiladi. 
6. Keltirib chiqarilgan natijaviy ishchi formula undagi kattaliklarning “SI” 
sistemasidagi birliklarini qoʻyish orqali tekshiriladi. 
7. Masalaning javobini chiqarishda oxirgi natijaning aniqlik darajasiga 
ahamiyat berish kerak. Bunda javobning aniqligi masalada berilgan kattaliklarning 
aniqligidan oshmasligi lozim. 
8. Masalani yechish davomida qoʻllanilayotgan har bir qonun, qoida, formula 
va kattaliklar qisqacha izohlab boriladi.