Texnik vositalar va ularning rivojlanib borish tendentsiyalari

 
2.
 
Shaxsiy kompyuterning tuzilishi
2
 
Boshqaruv qurilmasi
deb ataluvchi maxsus qurilma hozir qanday operator 
bajarilishi va undan keyin qaysi operator bajarilishi ustidan nazorat o`rnatadi va uning 
bajarilishini ta'minlaydi. Amal (arifmetik-mantiqiy) esa 
protsessor 
deb ataluvchi 
qurilmada bajariladi. Programma ishlash natijasi to`g`ridan-to`g`ri ekranda yoki
 tashqi 
qurilma
(chop qiluvchi mexanizm, grafik chizuvchi qurilma, video qurilma va 
boshqalar) deb ataluvchi qurilmada ko`rilishi mumkin. Odatda kompyuter ikki 
qismdan: 
Hardware 
(kompyuterni tashkil etuvchilari - 
kompyuterning qattiq qismlari
) 
va 
Software 
(kompyuterning programma ta'minoti - 
kompyuterning yumshoq 
qismlaridan
) tashkil topgan deyiladi. Shaxsiy kompyuter asosan uch qismdan iborat 
bo‗ladi: 
tizimli blok; 
klaviatura; 
monitor. 
SHKlar portativ variantda ham ishlab chiqariladi, odatda «bloknot» (noutbuk) 
ko‗rinishida ham bo‗ladi. 
Hamma asosiy bloklar joylashadigan bosh qism - 
tizimli blok
hisoblanadi. Uning 
tarkibiga quyidagi apparat vositalari kiradi: 
- SHK ishini boshqaradigan elektron chizma (mikroprotsessor, tezkor xotira, 
qurilmalar kontrolleri va hokazo); 
- SHKning elektron sxemalariga uzatiladigan past quvvatli doimiy tok tarmog‗iga 
tokni o‗zgartirib beradigan elektr manbai; 
- disketalarga yozish va ulardagi ma‘lumotlarni o‗qish uchun foydalani-ladigan 
egiluvchan magnit disklari uchun yig‗uvchilar - diskovodlar va yana boshqa 
qo‗shimcha qurilmalar. 
2
 
Informatika va axborot texnologiyalari: Oliy ta’lim muassasalari talabalari uchun darslik / S.S. 
G’ulomov, B.A. Begalov; O’zR Oliy va o’rta-maxsus ta’lim vazirligi, Toshkent davlat iqtisodiyot 
universiteti. – T.: Fan, 2010. – 704 b.
 

---

Qo‗shimcha 
qurilmalar 
tarkibiga 
ichki 
va 
tashqi 
moslamalar 
va 
kontrollerlar qo‗shilgan. 
SHKlar quyidagi tarkibiy qismlardan iboratdir: