Texnik vositalar va ularning rivojlanib borish tendentsiyalari

MP
- mikroprotsessor bloki; 
I 
- interfeys qurilmasi - uning asosiy vazifasi magistral kanali va ulanuvchi 
qurilmalarning axborot shakllari bo‗yicha muvofiqlashtirish. 
OXQ
- operativ xotira qurilmasi SHKga kiritilayotgan axborotlarni qabul qilib 
olish, qisqa muddat davomida xotirlab turish va ularni joy-joyiga tarqatish; 
DXQ
- doimiy xotira qurilmasi. Ushbu xotira SHK ishlab chiqarilayotgan davrda 
ma‘lumotnoma ko‗rinishidagi tez-tez ishlatib turiladigan axborotlar, ADPlari, ilovalar 
va axborotlar bilan to‗ldiriladi. U faqatgina axborotlarni o‗qish rejimida ishlaydi. Unga 
qo‗shimcha axborotlar yozish mumkin emas. 
TXQ
- tashqi xotira qurilmasi, boshqacha nomi qattiq diskli xotira - vinchester 
deb ham ataladi. Uzoq vaqt saqlanadigan va kerakli vaqtlarda ishlatiladigan 
axborotlarning hammasi TXQ - vinchesterda saqlanadi. 
Klaviatura
- SHKga axborotlarni va buyruqlarni klavishalar orqali kiritish uchun 
xizmat qiladi. 
Printer
- SHKdan chiqariladigan axborotlarni qog‗ozga chop etib chiqarish 
uchun mo‗ljallangan. 
Monitor
- displey ekrani bo‗lib, unda SHKda bajarilayotgan ishlar, buyruqlar, 
axborotlar, ular bilan vizual tanishish va kerak bo‗lsa, o‗zgartirishlar kiritish uchun 
xizmat qiladi. 
Boshqaruv, adreslar va ma‘lumotlar shinalari magistral shinalar bo‗lib, 
mikroprotsessor bilan ulanuvchi qurilmalarni ulash va mos ravishda buyruq va 
axborotlarni qurilmalar va MP orasida ayirboshlash uchun xizmat qiladi. Ular juft-juft 
simlarning to‗plami sifatida magistral tarkibi shaklida yasalgan. Shinalarning umumiy 
miqdori - 56 juft simlar to‗plamidan iborat. Shundan boshqaruv shinasi 20 juft simdan, 
adreslar va ma‘lumotlar shinalari mos ravishda 18 juft simlardan iborat. Magistral 
shinalarning yuklama quvvati bir vaqtning o‗zida ketma-ket MPga 8 ta qurilma 
ulanishiga kuchi yetadi. SHKlarning sifati va narxi MPning turi, tezligi, yordamchi 
soprotsessorlarning mavjudligi (soni), tezkor va tashqi xotiralar sig‗imi, shuningdek, 
MP tarkibidagi taktli chastotalar generatorining tezligi bilan belgilanadi. 
Qo‗shimcha tashqi qurilmalar SHKning tizimli blokidan tashqa-rida joylashadi. 
Bular - printer, sichqoncha, djoystik va boshqa qurilma-lardir. 
Tizimli blok ichiga joylashtiriladigan qo‗shimcha ichki qurilmalarga modem yoki 
faks-modem, kompakt disklar uchun diskovod, strimmer va boshqalar kiradi. 
Boshqa turdagi SHKlar bilan moslashuvchan qurilmalar ishini boshqarish uchun 
turli xil usullarda ulanadigan elektron sxemalar-kontrollerlardan foydalaniladi.