Texnik vositalar va ularning rivojlanib borish tendentsiyalari

Suyuq kristalli indikatorlardagi videomonitorlar 
3
 
Suyuq kristalli indikatorlardagi monitorlar (SKI, LCD — Liquid Cristal Display) 
— bu raqamli tekis monitorlardir (4.9-rasm). 
Bu monitorlar maxsus, me‘yoriy sharoitlarda shaffof suyuqlikni ishlatadi, bu 
suyuqlik aniq bir elektrostatik maydon kuchlanganligida kristallanadi, bunda uning 
shaffofligi, qutblanish va yorug‗lik nurlarining sinish koeffitsiyentlari o‗zgaradi. Ana 
shu effektlar tasvirni shakllantirish uchun ishlatiladi. Tuzilish jihatdan bunday displey 
ikkita elektr o‗tkazuvchan shisha plastina ko‗rinishda bajarilgan bo‗lib, ularning 
orasiga ana shunday kristallanadigan suyuqlikning juda yupqa qatlami joylashtiriladi. 
Bunday ekranlarni orqa yoki yon tomondan yoritish uchun yorug‗lik manbai sifatida, 
odatda, sovuq katodli flyuoressent lampalar yoki elektrolyuminessentli panellar 
ishlatiladi. 
SKI 
aktiv
va 
passiv
matritsali bo‗ladi. Passiv matritsada ekranning har bir 
elementi (piksel) koordinatali boshqaruvchi shaffof simlarning kesishgan joyida 
tanlanadi, aktiv matritsada esa ekranning har bir elementi uchun o‗zining boshqaruvchi 
3
Informatika va axborot texnologiyalari: Oliy ta’lim muassasalari talabalari uchun darslik / S.S. 
G’ulomov, B.A. Begalov; O’zR Oliy va o’rta-maxsus ta’lim vazirligi, Toshkent davlat iqtisodiyot 
universiteti. – T.: Fan, 2010. – 704 b.

---

tranzistori bor, shuning uchun ularni ba‘zida TFT-ekranlar deb ataladi (TFT — Thip 
Film Transister, yupqa plyonkali tranzistor). 
Klaviatura
. Klaviatura axborotlarni SHKga kiritish uchun mo‗ljallangan. 
Shuni ta‘kidlash lozimki, hozircha klaviatura SHKdan foydalanuvchi tomonidan 
alfavitli va raqamli axborotlarni SHKga kirituvchi asosiy moslama hisoblanadi. 
Klaviaturaning yuqori registrida joylashgan yozma harflarni va boshqa ramzlarni 
kiritish uchun «