Texnik vositalar va ularning rivojlanib borish tendentsiyalari

3.Ma’lumotlarni kiritish va chiqarish qurilmalari. 
 
Ma’lumotlarni kiritish qurilmalari:
Skaner
- bu ma‘lumotlarni qog‗ozli 
hujjatdan bevosita SHKga kiritish qurilmasidir. Matnlar, sxemalar, rasmlar, grafiklar, 
fotografiyalar va boshqa grafik axborotlarni kiritish mumkin. Skaner nusxa ko‗chirish 
apparatiga o‗xshab, qog‗ozli HUJJATNING tasviri nusxasini qog‗ozda emas, balki 
elektron ko‗rinishda yaratadi — tasvirning elektron nusxasi yaratiladi . Skanerlar 

---

hujjatlarni qayta ishlash elektron tizimining muhim bo‗g‗ini va istalgan «elektron 
stol»ning kerakli elementidir. O‗z faoliyatining natijalarini fayllarga yozib va 
ma‘lumotlarni qog‗ozli hujjatlardan SHKga obrazlarni avtomatik anglash tizimi orqali 
skaner yordamida kiritib, 
qog‘ozsiz ish yuritish tizimini
yaratishga amaliy qadam 
qo‗yish mumkin. 
Skanerlar juda xilma-xildir va ularni bir qator belgilari bo‗yicha tasniflash 
mumkin. Skanerlar oq-qora va rangli bo‗ladi. 
Oq-qora 
skanerlar
shtrixli va nimrangli tasvirlarni o‗qishi mumkin. Shtrixli 
tasvirlar nim ranglarni, yoki boshqacha aytganda, kul rang darajalarini uzatmaydi. Nim 
rangli tasvirlar kul rangning 16, 64 yoki 256 darajalarini anglash va uzatish imkonini 
beradi. 
Rangli 
skanerlar
oq-qora va rangli asl nusxalar (originallar) bilan ishlaydi. 
Birinchi holatda ular ham shtrixli, ham nim rangli tasvirlarni o‗qish uchun ishlatilishi 
mumkin. 
Rangli 
skanerlarda 
rangli 
RGB 
(Red-Green-Blue) 
modul 
ishlatiladi: 
skanerlanadigan tasvir aylanadigan RGB yorug‗lik filtri yoki ketma-ket yondiriladigan 
uchta rangli chiroqlar orqali yoritiladi; har bir asosiy rangga mos signal alohida qayta 
ishlanadi. 
Uzatiladigan ranglar soni 256 tadan 65536 tagacha (High Color standarti) va 
hatto 16,8 milliontagacha (True Color standarti) tebranishi mumkin. 
Monitorlar. 
Monitorlar (displeylar) matnli va grafikli (chizmali) axborotlarni 
ekranga chiqaradi. Monitor, xuddi televizor kabi kineskop (elektron-nurli trubka) 
yordamida tasvirni shakllantiradi.
Monitorlar tasvirni yuqori darajada aniq qilib ko‗rsatadi, u videokontrollerdan 
tayyor holda videosignal oladi. 
Monitorlar quyidagicha bo‗ladilar:
rangli va monoxromli. Rangli monitorlarda tasvir qizil, yashil va ko‗k 
rangdagi lyuminoforning yaltiroq nuqtalari bilan aks ettiriladi. Mono-xromli 
monitorlarda bir xil rangdagi lyuminofor nuqtalari bilan aks ettiriladi; 
monitorlar turli o‗lchamda, ko‗pincha, 14 dan 21 dyuymgacha bo‗ladi; 
turli xil masofali. Masofa uzunligi, ko‗pincha, monitor sifatini va u 
ko‗rsatayotgan tasvirning aniq-ravshanligini bildiradi. Masofa qancha qisqa bo‗lsa, 
sifat shuncha yuqori bo‗ladi.
Videokontrollerdan 
monitorga 
uzatiladigan 
videosignal 
tasvirni 
rangli 
nuqtalarning to‗g‗ri burchakli to‗riga o‗xshash ravishda tasvirlaydi. Nuqtalarning 
gorizontal va vertikal bo‗yicha soni -