bet 5/23 Sana 29.01.2017 Hajmi 0,97 Mb. #1339
baabaay coll (b;a) [ng] papaya/p.s
baabaaya –aat (b;a) [ns] papaya
baabanuws (baabaanuws?) coll (babn)[ng] ebony
baabanuwsa –aat (babn)[ns] ebony; piece of ebony
baabáy° coll (baby)[ng] sweet potato; potato; sweet p. (vegetable)
baabuwr –aat (babr)[n] steamer; engine; steam–ship; ship; steam–ship
baabuwr –aat; bawaabiyr (babr)[n] steamship; engine (steam only?); locomotive?
baagiy bawaagiy (bga) [a] remain; r.ing/remainder; left (over)
baagiy an–naas (bga) [a] other; the o. people (those not mentioned before)
baakaw ? (bka? [n] packet (of cigarettes)
baakir (bkr) [d] tomorrow
baal ? (bwl) [n] condition?; heart?; mind; notice; attention
baal ? plural (bwl) [n] heart?; mind?; condition?
baal (bwl) [n] notice?; regard?; attention?
baal yabuwl (bwl) [vi] urinate; piss
baala# yibaali# (bl#) [vi] exagerrate; overdo
baali# –iyn (bl#) [a] mature; adult?
baalTuw –aat; –haat (balT)[n] coat (what type exactly?); overcoat
baamya –aat (bamy)[n] okra; lady; l.ies fingers (fresh); finger; ladies f.s (fresh)
baar –aat (bar) [n] bar (for alcoholic drinks)
baaRak yibaarik (brk) [vt] bless
baaRak lay yibaarik (brk) [vj] congratulate (i.e. say [mabruwk])
baaRak aLLa fiyk ('lh) [nx] bless; God b. you; God bless you
baaRak aLLa fiyk (brk) [vj] bless; God b. you; God bless you
baaRak fiy yibaarik (brk) [vj] bless
baarid ? (brd) [a] cold (of object); cool?; chilly?
baarid –iyn (brd) [a] cold (person); unfriendly
baartiy –haat (bart)[n] party (used by school students, etc.)
baat yabiyt (byt) [vi] overnight; be kept o. (food)
baat (= [bayyat]) yabiyt (byt) [vi][vt] night; spend/pass the night (in sleep)
baat (= [bayyat]) yabiyt (byt) [vi][vt] overnight; stay o. (sleeping)
baat (= [bayyat]) yabiyt (byt) [vi][vt] pass the night; spend the night; stay overnight
baaTil –iyn (bTl) [a] homosexual
baaTil ? (bTl) [a] weak; feeble?; frail?; thin (animal)
baaxat lee yibaaxit (bxt) [vj] congratulate (i.e. say [baxiyt 9alay–k] or [baxiyt uw–sa9iyd])
baayin –iyn (byn) [a] clear; plain; obvious; patent
baayit (byt) [a] overnight; food which has stood o.; yesterday; y.’s food
baayit ? (byt) [a] stale (by)virtue of having been left overnight); old (of food; by virtue of having been left overnight)
baayix –iyn (byx) [a] boring (person, thing such as film); tedious (person, thing such as film); unfunny (joke); nonsense; uninteresting
baayiZ ? (bwZ) [vi] broken (unrepairably; of machine); unrepairable (of machine)
baayiZ –iyn (byZ) [a] homosexual (passive partner); sodomite; pederast
baayiZ –iyn (bwZ) [a] break; broken down; good; no g.
baaZ yabuwZ (bwZ) [vi] break down unrepairably (of machine)
baaZ yabuwZ (bwZ) [vi] break down; wrong; go w.; worse; get w.; collapse
baaZ yabuwZ (bwZ) [vi] rot/go rotten?; off; go o.?
bada yabda (bda) [vt+?] begin; start
bada fiy/bay yabda (bda) [vi+?] begin; start
badal ! (bdl) [nv]? swapping (e.g. in school); bartering (e.g. in school)
badal (bdl) [c] instead of; rather than
badal (bdl) [j] instead of; place; in p. of; lieu; in l. of
badal (bdl) [j] instead of; place; in place of; lieu; in lieu of
badal maa (bdl) [d] instead of; rather than
badal maa (ma)[o] instead of; rather than
badal safar –aat safar (bdl) [n] allowance; travelling a.
badal safar –aat safar (bdl) [n] allowance; travelling a.
badal safar –aat safar (sfr) [n] allowance; travelling a.
badal sakan –aat sakan (bdl) [n] allowance; housing a.
badal sakan –aat sakan (bdl) [n] allowance; housing a.
badal sakan –aat sakan (skn) [n] allowance; housing a.
badawiy baduw (bda) [n?] nomad (Arab nomads only?); Bedouin
baddal Haaja bay Haaja yibaddil (bdl) [vtj] replace
baddal Haaja bay Haaja yibaddil (bdl) [vtj] substitute?; replace?
badla bidal (bdl) [n] suit (of clothes); jacket
badriy (bdr) [d] early; ago; a while/long time a.; while; a w. ago
badriy (bdr) [d] long; a l. time ago; time; a long t. ago
bagar coll (bgr) [ng] cow/c.s; cattle
bagara –aat (bgr) [ns] cow
baGaw - (bGw) [n] marijuana ; cannabis
baGaw - (bGa) [n] marijuana; hemp?; hashish; cannabis
bahaayim (bhm) [np] livestock; cattle; domestic animals
baHar buHuwr (bHr) [n/] sea; river (any) large r.)
baHar al–maaliH biHuwr al–maaliH (mlH) [a] sea
baHar maaliH ! (bHr) [n/] sea
baHar maaliH buHuwr maalHa (bHr) [n/] sea
baHar maaliH buHuwr maalHa (bHr) [n/] sea
baHar maaliH biHuwr maaliH (mlH) [n/] sea
baHar maaliH buHuwr maalHa (mlH) [a] sea
baHar maaliH biHaar maalHa (mlH) [a] sea
baHar maaliH buHuwr maalHa (mlH) [a] sea
bahat (passive: [it–], [in–]) yabhat (bht) [vt?] slander; defame; libel?
bahat bay yabhat (bht) [vtj] accuse (wrongly) of
bahdal yibahdil (bhdl)[vt] disorganize ; chaotic; make c.
baHt (bHt) [a] pure
baka 9ala/lay yabkiy (bka) [vj] mourn for/be in mourning for
baka min yabkiy (bka) [vj] cry (at/because of); weep (at/because of)
bala# yablu# (bl#) [vi] mature; bc. m.; adult; bc. an a.?; adulthood; reach a.; man; bc. a m.; woman; bc. a w.?
bala9 yabla9 (bl9) [vt] swallow (down?); gulp down?
balaa∫ (bl∫) [d] free of charge; nothing; for nothing; gratis
balad buluwd; bilaad (bld) [ne] country; town; city; place; community; village
balad buluwd; bilaad (bld) [ne] town
balad buluwd; bilaad (bld) [ne] town
baladiy (bld) [a] local (of produce; not imported; with positive associations); Sudanese (i.e. made in Sudan; not imported; with positive associations); traditional (i.e. produced by traditional, non-industrial means)
baladiy (bld) [a] native; indigenous; home (i.e. not foreign/alien)
balagg –aat (blg) [n] plug (electric)
balaH coll (blH) [ng] date/d.s (fruit)
balaHa –aat (blH) [ns] date (fruit)
baliyd –iyn; bulada (bld) [a] stupid; slow–witted; dull–witted; simple; idiot/ic
balla∫ yiballi∫ (bl∫) [vt] cancel; abolish; annul; cease; stop
balla∫ yiballi∫ (bl∫) [vt] give up
ballaT yiballiT (blT) [vt] tile (a floor)
bambar banaabir (bnbr)[n] stool; low s. made of wood
bambáy° coll (bmby)[ng] sweet potato; potato; sweet p. (vegetable)
bambiy (bmb) [a] pink
bambiy (bmb) [a] pink; rose–coloured; light–coloured
ban∫ –aat (bn∫) [n] bench
bana (passive: [it–], [in–]) yabniy (bna) [vt] build; erect; construct; set up
banaat bittiy (bt;) [nf] grandaughter; my g.s (daughter's daughters)
banafsájiy ? (bnfs)[a] purple?; lilac?
banafsájiy (bnfs)[a] violet (colour – used by many people?)
bangaw - (bngw)[n] marijuana; hemp?; hashish; cannabis
baniy aadam baniy aadamiyn ('bn) [n/] person; human being
baniy aadam baniy aadamiyn ('dm) [nx] person; human being
baniy aadam baniy aadamiyn ('dm) [nx] person; man; human being
bank; bankiy bunuwk; bunuwka (bnk) [n] bank (commercial)
banna (bannaa)–yiyn (/bannaay–iyn) (bna) [n] brick–layer
banna (bannaa)–yiyn (/bannaay–iyn) (bna) [n] builder; mason
bannaay –iyn (bna) [n] brick–layer; good b.; mason; good m.; builder; good b.
bannaay –iyn (bna) [n] brick–layer; mason; builder
banTalawn –aat; banaaTliyn (bnTl)[n] trousers; pair of t.
banTalawn jiynz (bnTl)[n] jeans/pair of j.
banTalawn jiynz (jynz)[n] jeans/pair of j.
banTawn –aat; banaaTiyn (bnTn)[n] ferry (type?)
banziyn - (bnzn)[n] petrol
baraa– (bra) [j] voluntary; v.ly; spontaneous; s.ly; accord; of own a.
baraa +PRONOUN SUFFIXES (bra) [j] alone; own; on o.’s o.
baraa +PRONOUN SUFFIXES (bra) [j] aside (on one's own); side; to one s. (on one's own)
baranda –aat (brnd)[n] veranda in front of house? (= [raakuwba])
bardaan –iyn (brd) [a] cold (of person); cool?; chilly?
barD-uw (brD) [d] also; too; as well; well; as w.
barid (brd) [ng?] weather; cold/chilly/cool? w.
bariy' abriya (bra) [a] harmless?; innocent; guiltless; guileless?
barmaj yibarmij (brmj)[vt] programme; plan (activities); schedule; organize; arrange
barnaamaj baraamij (brnm)[n] programme (television/radio)
barnaamaj baraamij (brnm)[n] programme; plan (of activities); schedule
barnaamaj baraamij (brnm)[n] programme; plan (of activities); schedule
barnaamaj baraamij (brnm)[n] programme; plan (of activities); schedule
barr (br;) [n] land (as)opposed to sea)
barra (br;) [j] out of; outside
barra (br;) [d] outside; out
barraad baraariyd (brd) [n] pot; tea–pot; tea–pot (i.e. teapot; but normally used like kettle for boiling tea)
barraad baraariyd (brd) [n] pot; teapot; teapot (i.e. teapot; but normally used like kettle for boiling tea)
barraad baraariyd (brd) [n] teapot; pot; teapot; kettle (i.e. teapot; but normally used like kettle for boiling tea)
barraag –aat (brg) [n] flash of lightning; lightning flash
barraag –aat; baraariyg (brg) [n] lightning; flash of lightning
baRRaaHa (rwH) [n] careful; c.ly
baRRaaHa (rwH) [n] slow; s.ly; leisurely; in a l. way; unhurried; u.ly
baRRaaniy ? (br;) [a] outside; exterior
barriy (br;) [a] wild (of animals and plants; scientific language)
barTuw∫ baraaTiy∫ (brT∫ [n] slipper; light s. (= [∫ib∫ib])
baSa# yabSug (bS#) [vi] spit
baSal coll (bSl) [ng] onion/o.s
baSal axDar coll (xDr) [a] onion; spring o./o.s; spring onion/onions
baSal axDar coll (bSl) [ng] onion; spring o./o.s; spring onion/onions
baSala –aat (bSl) [ns] onion
baSala xaDra –aat xaDra (bSl) [ns] onion; spring o.; spring onion
baSaliy (bSl) [a] pink; light p. (colour of red onion inside)
basaT yabsuT (bsT) [vt] please; delight
basiyT –iyn; busaTa (bsT) [a] few
basiyT –iyn; busaTa (bsT) [a] simple; easy; plain?; uncomplicated?
basiyT –iyn; busaTa (bsT) [a] trivial; unimportant ; slight; trifling; little; minor
basiyTiyn (bsT) [a] few; (very?) f. people
baskawiyt coll (bskw)[ng] biscuit/b.s
baskawiyta –aat (bskw)[ns] biscuit
baskawiyta –aat (bskw)[ns] biscuit
basma –aat; basamaat (bsm) [ns?] smile
bass (bs;) [d] alone; only
baSS –aat (bS;) [n] bus
baSS –aat (bS)[n] bus; coach?
bass (bs;) [c] but; however; although?; though?
bass (bs;) [d] enough
bass (bs;) [d] only
baTaaTis coll (bT;s)[ng] potato/p.es
baTaaTis coll (bT;s)[ng] potato/potatoes
baTaaTsa –aat (bT;s)[ns] potato; a piece of potato
baTariy –iyn (byTr)[a] veterinary
baTlaan (–iyn) (not) normally used of people) (bTl) [a] weak (esp. of animals); feeble ~(esp. of animals); frail? (esp. of animals)
baTniy Tammat (bTn) [nf/] sick; I feel s.; vomit; I feel like v.ing
baTniy Tammat (Tm;) [vi] sick; I feel s.; vomit; I feel like v.ing
baTT coll (bT;) [ng] duck/d.s (how) common in Sudan?)
baTTa –aat (bT;) [n] duck; female d.
baTTaal –iyn (bTl) [a] bad (of food)
baTTaal (bTl) [a] bad (of work)
baTTaal –iyn (bTl) [a] bad; wicked
baTTaaniyya –aat; baTaaTiyn (bTn) [n] cover; blanket; quilt?
baTTaaniyya baTaaTiyn (bTn) [n] cover; blanket; quilt?
baTTaaniyya –aat; baTaaTiyn (bTn) [n] rug? (i.e. blanket)
baTTaariyya baTaaTiyr (bTr) [n] battery (for motor vehicles only?)
baTTaariyya –aat (bTr) [n] torch (battery +other electric? only?)
baTTal yibaTTil (bTl) [vt] abolish; cancel; annul?
baTTal yibaTTil (bTl) [vt] cease; stop doing
baTTal yibaTTil (bTl) [vt] give up
baTTal yibaTTil (bTl) [vt] give up (doing st.)?
baTTiyx coll (bTx) [ng] melon; water–m./m.s; water–melon/w.m.s
baTTiyxa –aat (bTx) [ns] melon; water–m.; water–melon
baTun biTuwn (bTn) [nf/] tribal grouping (consisting of [xa∫um bayt]s); grouping; tribal g. (consisting of [xa∫um bayt]s)
baTun buTuwn (bTn) [nf/] belly?; stomach; abdomen?
bawfay° –haat (bwfa)[n] buffet; sandwich-bar
bawl (bwl) [n] urine; piss
bawl ad–damm (bwl) [n] bilharzia (disease)
bawl ad–damm (dm;) [n] bilharzia (disease)
bawliys (bwls)[np] police (policemen)
bawliys bawaaliys (bwls)[n] police
bawliys bawaaliys; naas al-bawliys (bwls)[ne] policeman
bawliysa (/[buwliysa]?) –aat? (bwls)[n] policewoman
bawliysiy (bwls)[a] police (as)adjective)
bawltiy –aat (bwlt)[n] bolt
bawlTiy –aat (bwlT)[n] bolt
bawwaZ yibawwiZ (bwZ) [vt] break (down); ruin; wrong; make st. go w.; spoil
bawwaZ yibawwiZ (bwZ) [vt] mess up; muck up
baxit (bxt) [n/] luck; good fortune?; fortune; good f.?
baxiyl –iyn; buxala (bxl) [a] avaricious?; greedy?
baxiyl –iyn; buxala (bxl) [a] avaricious; greedy; miser; skinflint
baxiyl –iyn; buxala (bxl) [a] mean (with money only?)?; ungenerous?; selfish?
baxiyl –iyn; buxala (bxl) [a] mean; miser/m.ly
baxiyt –iyn; buxata (bxt) [a] lucky; fortunate
baxiyt –iyn; buxata (bxt) [a] lucky; fortunate
baxlaan (9alay zawl) bay (Haaja) –iyn (bxl) [ajj] mean with; miser; m.ly with; possessive of
baxt (bxt) [n] luck; good fortune?; fortune; good f.?
baxuwr (bxr) [n] incense; frankincense?
baxxa yabuxx (bx;) [vt?] spray
baxxa yabuxx (bx;) [vt?] spray (with water, etc.)
bay (by)[j] by (using the route of)
bay ∫akil 9aamm (by)[j] in general; generally (speaking)
bay ∫akil 9aamm (∫kl) [n] in general; generally (speaking)
bay ∫akil 9aamm (9m;) [a] in general; generally (speaking)
bay ayyi Tariyga (Trg) [n] anyhow; any; by a. means/in a. way
bay ayyi Tariyga (Trg) [n] anyhow; means; by any m.; way; in any way
bay ayyi Tariyga (Trg) [n] manner; in any m.
bay ayyi Tariyga (Trg) [n] mean; by any m.s; anyhow; way; in any way
bay ayyi Tariyga ('y;) [o] mean; by any m.s; anyhow; way; in any way
bay Hiss 9aaliy (9la) [a] loud/in a loud voice
bay Hiss 9aaliy (Hs;) [n] voice; in a loud v.
bay jaa'iy (jy)[a] near?; close to?; front; in front of?
bay jaa'iy lay (jy)[a] near?; close to?; front; in front of?
bay jaay (jy)[a] before; b. you get to"; way; on your way to"?
bay jaay (by)[j] before; before you get to/arrive at"?
bay jaay (by)[j] way; on your way to"
bay kam (by)[j] how much (money)
bay kam (km)[q] how much (money)
bay kam (km;) [q] how much; much; how much
bay nafs–/nafis–+PRONOUN SUFFIX (nfs) [nf] by itself/itself; by i.; themselves; by t.
bay nafs–/nafis–+PRONOUN SUFFIX (by)[j] by itself/itself; by i.; themselves; by t.
bay nafsuw (nfs) [n/] very; same; none other than; other; none other than
bay nafsuw (by)[j] voluntary; v.ly; spontaneous; s.ly; accord; of own a.
bay nafsuw (nfs) [nf] voluntary; v.ly; spontaneous; s.ly; accord; of own a.
bay nisba lay (nsb) [n] comparison; in c. with; relation; in r. to
bay nisba lay (nsb) [n] concerning?; compare; c.d with
bay nisba lay (nsb) [n] reference; with r. to
bay nisba lay (nsb) [n] respect; with r. to; regard; with r. to
bay sabab (by)[j] because of
bay sabab (sb;) [n] because of
bay SaHHa jaiyda (SH;) [n] health; in good h.; well
bay SaHHa kiwaiysa (SH;) [n] health; in good h.; well
bay salaama (by)[j] safe; s.ly
bay salaama (slm) [n] safe; s.ly
bay Sawt 9aaliy (Swt) [n] loud/l.ly; voice; in a loud/high voice
bay Sawt 9aaliy (9la) [a] loud; in a l. voice; high; in a h. voice
bay Sifa 9aamma (by)[j] in general; generally (speaking)
bay Sifa 9aamma (9m;) [a] in general; generally (speaking)
bay Sifa 9aamma (wSf) [n] in general; generally (speaking)
bay Sifat … (by)[j] as; capacity; in …'s capacity as; in …'s capacity as
bay Sifat … (wSf) [n] as; capacity; in …'s capacity as; in …'s capacity as
bay wara lay (wra) [j] behind; rear; at the r. of; back; at the b. of
bay xaaTr–uw (xTr) [n] voluntary; v.ly; spontaneous; s.ly; accord; of one’s own a.; willingly
bay xaaTr–uw (by)[j] voluntary; v.ly; spontaneous; s.ly; accord; of one’s own a.; willingly
bay xayr –iyn (by)[j] well (in good health); health; in good h.
bay zaat–uw (zat) [n/] very; same; none other than; other; none other than
bay9 (by9) [n] sale
bay9 uw–∫ira (by9) [nv?] buy; b.ing and selling ; sell; buying and s.ing
bay9 uw–∫ira (by9) [nv?] commerce; trade
bayD - (byD) [ng] egg
bayD buyuwD (byD) [ng] testicle; t.s (two?,more?)
bayDa –aat (byD) [ns] egg; testicle
bayDa buyuwD (byD) [ns?] testicle
bay–fawg (fwg) [j ?] beyond
bayj (byj) [a] beige (colour)
bay–jamb (jnb) [n] beside; next to; side; by the s. of; near?
bayjiy (byj) [a] beige (colour)
bayn (byn) [j] between; among/a.st; amid/a.st
bayn bayn (byn) [j] half and half (e.g. in reply to [kayf al–Haal])
bayn bayn (byn) [j] half and half (e.g. in reply to [kayf al–Haal])
bayn bayn (byn) [j] okay (not) good, not bad); reasonable; bad; not b.
bayn bayn (byn) [j] okay (not) good, not bad); reasonable; bad; not b.
bayniy uw–baynak (byn) [j] between you and me; private; p.ly; confidential; c.ly
bay–sur9a (sr9) [n] quick; q.ly; fast; prompt; p.ly; rapid; r.ly
bay–sur9a (sr9) [n] swift; s.ly; speedy; s.ily
bayt buyuwt (byt) [n] house; building?; tent?
bayt *buyuwt; abyaat (byt) [n] verse (of poetry); line (of poetry)?
bayt ∫i9ir *buyuwt; abyaat (byt) [n] verse (of poetry); line (of poetry)?
bayt ∫i9ir *buyuwt; abyaat (∫9r) [n/] verse (of poetry); line (of poetry)?
bayt a∫-∫aka∫ biyuwt a∫-∫aka∫ (byt) [n] brothel
bayt a∫-∫aka∫ biyuwt a∫-∫aka∫ (∫k∫) [np] brothel
bayt adab buyuwt adab (byt) [n] toilet; lavatory
bayt al–adab buyuwt al–adab ('db) [n] toilet; lavatory
bayt da9aara biyuwt da9aara? (byt) [n] brothel
bayt da9aara biyuwt da9aara? (d9r) [n] brothel
bayt jadaad (byt) [n] hen house (large); chicken coop; coop; chicken c. (large)
bayt jadaad (jd;) [ng] hen house (large); chicken coop; coop; chicken c. (large)
bayt naDDaara (byt) [n] case; glasses c.
bayt naDDaara (nDr) [n] glasses case
bayTariy –iyn (byTr)[a] veterinary
bayyaD yibayyiD (byD) [vi?] lay eggs; egg; lay eggs
bayyat yibayyit (byt) [vi] overnight; be kept o. (food)
bayyat yibayyit (byt) [vt] put up for the night ; night; put up for the n.
bayyat (= [baat]) yibayyit (byt) [vi[vi][vt]] spend the night; stay the night; overnight; stay o.
bay–zaatuw (by)[j] very; same; none other than; other; none other than
baza# yabzuq? (bzg) [vi] spit
baza# yabzu# (bz#) [vi] spit
bi–#aadiy aj–jinayna (#da) [d?] beyond the orchard; other; on the o. side of ...
bi–#aadiy aj–jinayna (#da) [d?] side; on the other s. of the orchard
bi-(IMPERFECT VERB) (b?)[o] will (to express future); going to
bi-∫-∫akil da (∫kl) [n/] shape; of that s.
bi-∫–∫akli da (∫kl) [n/] way; in this w.; manner; in this m.; like this
bi–∫ay∫ (∫y∫) [n?] slow; s.ly?; leisurely; in a l. way?; unhurried; u.ly?
bi–∫ay∫ (by)[j] slow; s.ly?; leisurely; inal. way?; unhurried; u.ly?
bi–∫iway∫ (by)[j] slow; s.ly?; leisurely; in a l. way?; unhurried; u.ly?
bi–∫iway∫ (∫y∫) [n?] slow; s.ly?; leisurely; in a l. way?; unhurried; u.ly?
bi∫kiyr ba∫aakiyr (b∫kr)[n] towel
bidaal (bdl) [j] instead of; rather than?; place,in place of?
bidaaya –aat (bda) [n] beginning; start
biD–DabT (DbT) [n] accurate; a.ly?; precise; p.ly; punctual; p.ly?; exact; e.ly
Do'stlaringiz bilan baham: