Samarqand davlat universiteti isoqjon negmatov ijtimoiy ishning etik

Ijtimoiy ishning xalqaro axloqiy standartlari”
da
 
ijtimoiy ish xodimining 
axloqiy va kasbiy munosabatlari besh guruhga ajratib ko‘rsatilgan:
♦ ijtimoiy ish xodimining
 
axloqiy xulq-atvor standartlari;
♦ ijtimoiy ish xodimining
 
mijozlar bilan o‘zaro munosabatlar;
♦ ijtimoiy ish xodimining
 
agentlik, muassasa va tashkilotlar bilan o‘zaro 
munosabatlar; 
♦ ijtimoiy ish xodimining
 
hamkasblar bilan o‘zaro munosabatlar;
♦ ijtimoiy ish xodimining
 
kasbga munosabati. 
Ijtimoiy ish xodimining axloqiy xulq-atvor standartlari 
sifatida quyidagi-
larga qat’iy amal qilish belgilangan: 
1. Har bir inson unikal ekani, inson xulq-atvorini va unga ko‘rsatiladigan 
yordam xarakterini belgilaydigan sharoitlarning unikal ekanini tushunishga 
intilish; 
2. Kasbiy qadriyatlarni tadbiq qilish, bilim va ko‘nikmalarni 
takomillashtirish, kasb obro‘sini tushiradigan xatti-harakatlar qilmaslik; 
3. Shaxsiy va kasbiy imkoniyatlarga ortiqcha baho bermaslik; 
4. Har doim paydo bo‘layotgan muammolarni hal qilishda bilim va 
ko‘nikma-lardan hamda ilmiy bilish metodlaridan keng foydalananish; 
5. Jamiyat hayotining sifatini yaxshilashga xizmat qiladigan siyosatning 
asosiy yo‘nalishlarini va ijtimoiy dasturlarni ishlab chiqishda kasbiy tajribadan 
foydalanish; 
6. Ijtimoiy ehtiyojlar, shaxsiy, guruh va jamoa, milliy va xalqaro ijtimoiy 
muammolarning mohiyati va xarakterini anglash hamda ularni to‘g‘ri tushuntira 
bilish; 
7. O‘z kasbiy vazifalarini bajarishida shaxs sifatida ham, kasbiy uyushma, 
agentlik yoki tashkilot vakili sifatida ham harakatlarini va ustanovkalarini 
tushunarli shaklda aniq va ravon izohlash nazarda tutiladi. 
Mijozlar bilan o‘zaro munosabatlarda ijtimoiy ish xodimi 
quyidagilarga 
amal qilish belgilangan: 
1. Mijozlarga nisbatan majburiyatlarni birinchi o‘ringa qo‘yish, biroq boshqa 
individlarning axloqiy ustanovkalarini ham hurmat qilish; 
2. Mijozning o‘zaro ishonch, sir va konfidensiallikka, axborotdan 
mas’uliyatli foydalanishga bo‘lgan huquqlarini himoya qilish. Bunda axborot 

---

225 
to‘plash va uni boshqa shaxslarga berish faqatgina mijozning manfaatlari yo‘lida 
amalga oshirila-digan kasbiy faoliyat doirasida yuz berishi mumkin, bu 
harakatlarning zarurligi haqida mijoz oldindan ogohlantirilishi lozim. Hech bir 
axborot mijozni oldindan xabardor qilmay turib va uning roziligisiz boshqalarga 
berilmaydi, bundan mijoz o‘z xatti-harakatlari uchun mas’ul bo‘la olmaydigan va 
bu harakatlar boshqa shaxslar uchun jiddiy xavf tug‘diradigan holatlar mustasno. 
Mijoz o‘zi haqida ijtimoiy xizmatchida mavjud bo‘lgan har qanday axborot bilan 
tanishish huquqiga ega.
3. Mijozning shaxsiy intilishlari, tashabbuslari va xususiyatlarini qadrlash va 
hurmat qilish. Agentlik va ijtimoiy muhit doirasida ijtimoiy xizmatchi mijozga o‘z 
xatti-harakatlari uchun mas’uliyatli bo‘lishda ko‘maklashadi. Biror sababga ko‘ra 
mana shu darajada kasbiy yordam ko‘rsatilishining imkoni bo‘lmasa, bu haqda 
mijozga xabar beriladi va u o‘z bilganicha harakat qilishi tushuntiriladi. 
4. Mijozga (alohida individga, guruhga, jamoaga, jamiyatga) o‘zini 
namoyon qilishi va shaxsiy salohiyatini maksimal rivojlantirishda yordam berishi, 
shu bilan birga boshqa individlarning ham huquqlarini mazkur darajada saqlashi 
lozim. Mijozga xizmat ko‘rsatish asosida uning mutaxassis bilan muloqotlaridan 
o‘zining qonuniy istaklari va foydasiga erishish uchun foydalanish zarurligini 
tushuntirish yotadi.