Rangli va qora


Gidrometallurgik usulda qayta ishlash



Download 10,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet96/168
Sana01.07.2022
Hajmi10,3 Mb.
#725825
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   168
Bog'liq
rangli va qora metallarni ishlab chiqarish

Gidrometallurgik usulda qayta ishlash 
Gidrometallurgik usullardan biri, Kuba usuli deb nomlangan. Bu usul 
bo’yicha yanchilgan ruda tiklanish jarayoniga yuboriladi: 600-700 
o
S haroratda


139 
nikel va kobalt metall holatigacha, temir esa fakat FeO shakligacha tiklanadi. 
Keyin tiklangan ruda ammiak eritmalari bilan bilan tanlab eritiladi. 
Ni + m NH
3
+ CO
2
+ 0,5O
2
= Ni (NH
3
)
m
CO
3
(6.12) 
Hosil bo’lgan eritma tozalanadi, va issiq bug’ bilan kayta ishlanadi: 
2Ni(NH
3
)
m
CO
3
+ H
2
O = NiCO

* Ni(OH)
2
+ CO
2
+ 2m NH
3
(6.13) 
CHo’kma kuydirilib NiO olinadi, gazlar esa tarkibida NH
3
va CO
2
bo’lgani 
sababli, ular tanlab eritishga yangitdan yuboriladi. NiO esa yoki erkin holatgacha 
tiklanadi, yoki shu holatda po’lat eritish zavodlarga yuboriladi. 
 
 
 
 
 
 
 
6.3. SULFIDLI NIKEL RUDALARNI KAYTA 
ISHLASHNING USULLARI 
 
Sulfidli mis – nikel rudalari, asosan, pirometallurgik usul bilan kayta 
ishlanadi. Gidrometallurgik usullari xam ma’lumdir. 
Pirometallurgik usul 
Agarda rudalarda mis va nikelning yigindisi 4-5 % dan ko’p bo’lsa, bu boy 
xomashyo hisoblanib ular bevosita eritishga yuboriladi. Kambag’al rudalar magnit 
usuli yoki flotasiya yo’li bilan boyitiladi. 
Ruda va boyitimlar bir hil minerallarga ega, shuning uchun ularga uxshash 
texnologik jarayonlar qo’llanishi mumkin. 
Qizitish davrida, suyuq holatiga o’tishdan oldin, 400-600 
o
S larda xalkopirit 
va nikeli minerallar parchalanadi: 
2CuFeS
2
= Cu
2
S + 2FeS + 0,5S
2
(6.14) 
3(NiS * FeS) = Ni
3
S
2
+ 3FeS + 0,5S
2
(6.15) 
Fe
7
S
8
= 7FeS + 0,5 S
2
(6.16) 
Murakkab birikmalarning aralashmasi oddiy sulfidlarga aylanadi: Ni
3
S
2
va 
FeS. 
Bo’sh jins porodani tashkil qiluvchi moddalardan va qo’shimcha beriladigan 
flyuslardan paydo bo’ladigan shlak fazasi hosil bo’ladigan haroratlarda, oddiy 
sulfidlar bir-birida cheksiz eriydi va shteyn qatlamini mavjud etishadi. 
Eritilgan shteynni konverterda havo bilan puflanib kayta ishlanadi. Jarayonga, 
temirni shlak holatiga o’tkazish uchun, kushimcha flyus yuklanadi. Olingan 
konverter shlaki kaytadan eritish pechiga yuboriladi. Konverter jarayonini asosiy 
mahsuloti mis nikel faynshteynnidir. Faynshteyn tarkibida 1-3 % Fe bo’lgan, mis 
nikel qotishmasini tasavvur qiladi, va oq mis nikel shteyni deb nomlanadi. 
Konverterda puflash davrida kobalt qisman, temir bilan birga, shlakga o’tadi. 
Nodir metallar to’liq oq shteynda to’planadilar. 


140 
Gidrometallurgik usul 
Bu usul bo’yicha, yanchilgan ruda yoki boyitma avtoklavda 7*10
5
Pa ortiqcha 
bosim ostida ammiak bilan kayta ishlandi. Mis, nikel va kobalt kompleks ammiak 
tuzlari shaklda eritmaga o’tishadi. 
NiS + 2O
2
+ n NH
3
= Ni (NH
3
)n SO
4
(6.15) 
Avtoklavdagi harorat 77-80 
0
S tashkil qiladi. Boyitmadagi oltingugurt S
2
O
3
2-

S
3
O
6
2-
, va SO
4
2-
, shakllargacha oksidlanadi, temir esa sulfat yoki gidrooksid turida 
cho’kmaga o’tadi. 
Filtrlangan eritma kaynatiladi va undagi mis cho’ktiriladi: 
Cu
2+
+ 2S
2
O
3
2-
= CuS + SO
4
2-
+ S + SO
2
(6.16) 
So’ngra tarkibida nikel va kobalt mavjud eritma avtoklavda vodorod bilan 
kayta ishlanadi va metallarerkin holatda olinadi. Jarayonning texnologik 
sharoitlari: bosim 15*10
5
Pa, harorat 175-225 
0
S. 
Oldin nikel cho’kadi: 
Ni (NH
3
) SO
4
+ H
2
= Ni + (NH
4
)
2
SO
4
(6.17) 
Eritma filtrlangandan keyin, xudi shunday kobalt xam cho’kmaga o’tqaziladi. 
Mahsulot kukun shaklda bo’lib, tarkibida 98,6 % So va 0,14 % Ni bo‘ladi. 
Gidrometallurgik usul bilan 20-25 % nikel olinadi. 

Download 10,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   168




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish