Rangli va qora

Oksidlangan nikel rudalarining tavsifi 
Oksidlangan ruddalarda nikel oksid shaklda mavjuddir, bu rudlarda
oltingugurt deyarli uchramaydi. Ruda tashqi ko’rinishida oddiy tuproqqa 
o’xshaydi. Ruda o’ziga yaxshi suvni shimadi. SHuning uchun uning namligi 15-
40% ni tashkil qiladi. Oksidlangan nikel rudalari tabiiy o’zgarishlar natijasida 
paydo bo’lgan va ikkilamchi zahiralar hisoblanadi. Xorijiy davlatlarda oksidlangan 
nikel rudalari Rossiya, Qozog’iston, Ukraina, Kuba, Indoneziya, Braziliya va 
boshqa davlatlarda uchraydi. 
Oksidlangan rudalarda nikel, asosan, buzeit (NiO) va garnierit (Ni, Mg) 
SiO
3
*n H
2
O minerallar shaklda uchraydi. Nikel rudasida, ko’pincha, kobalt ham 
uchraydi. Uning miqdori, nikelga nisbatdan, 15-25 marta kamroqdir. Rudalarning 
bo’sh jins tashkil qiluvchi porodalari asosan loy (kaolinit) Al
2
O
3
* 2SiO
2
* 2H
2
O, 
talk 2 MgO * 4SiO
2
* H
2
O, temir birikmasi Fe
2
O
3
* nH
2
O, kvars va ohaklardan 
tashkil topgan. 
Oksidlangan nikel rudalarida sulfidli minerallar , nodir va kamyob metallar 
uchramaydi.
 
Sulfidli nikel rudalarining tavsifi 
Sulfidli nikel rudalari kompleks - xom ashyodir. Ularni tarkibida ko’p 
miqdorda mis bor, shuning uchun bu rudalarni mis - nikel rudalar deyiladi. Undan 
tashqari, rudalarda kobalt, platina, selen, tellur va boshqa metallar bor. Ayrim 
rudalarda foydali metallarning qismi 90-92% tashkil etadi (Fe, Ni, Cu, Co) tashkil 
qiladi. Bщsh jins tashkil qiluvchi porodalar SiO, MgO, Al
2
O
3 
* SaO larda tashkil 
topgan va ularning qismi – 8-10 % tashkil qiladi xolos. 
Sulfidli nikel rudasida asosiy sulfidli minerallar kuyidagilardir: petlandit 
(Ni, Fe) S, mis xalkopirit (Cu FeS
2
) va xalkozin (Cu FeS
2
). 
Sulfidli mis-nikel rudalarni asosiy minerallardan bir-pirrotin Fe
7
S
8
. Bo’sh 
jins tashkil qiluvchi minerallar kuyidagilardir, % : 40-50 SiO
2
, 10-25 Mg; 15-20 
Al
2
O
3
, 10 CaO. 
Mis-nikel rudalarining tarkibi kuyidagicha, % : Ni 5,6; Cu 1,8; Co 0,16; S 
28; Fe 45; SiO
2
10; Al
2
O
3
6,9; MgO 1,4; CaO 1,2.