Rangli va qora

Eritish pechlarni belgilash va ularning tuzilish konstruksiyasi. 
 
DX da eritish pechlarning belgilashda quyidagi turi qabul qilingan. 
Birinchi harf pechning turi: D-yoyli; I-ind; C-qarshilik; P-xemashening 
tiklanish pechi; X-elektron nurli; SH-eritish shlak pechi. Eritish pechlarga ikkinchi 
harf ishlab chiqarilgan metallni belgilaydi: A-alyuminiy va ularning; B-bronza; V-
Mg; D-Mo; K-Zr; L-latun; M-mis va ularning quymalari; H-Nb; O-qalay, 
qo’rg’oshin babbit; P-W; C-po’lat va qiyin eriydigan eritmalar; T-Ti va shlaklar; 
X-Ta; U-rux; CH-cho’yan. Uchinchi harf pechning asosiy konstruktiv ajralib 
turadigan xususiyat belgilab po’lat erituvchi yoyli pechlar: P-pech (3) aylanuvchi 
quvvat; B-chiqadigan pechning kojuxi; induksion pechlarga: K-kanalli; T-tigelli. 
Qarshilik pechlarga: T-tigelli; K-kamerli; B-doira shakldagi. 
Vakuum, yoyli va induksion pechlarga: 
B-vakuum; elektron nurli pechlarga: P-erituvchi. 
Oxirgi harfdan keyingi raqamlar pechlarning tonnadagi hajmi belgilanadi. 
Qarshilik pechlari uni asosiy konstruktiv ajralib turadigan xususiyatlari ishlab 
chiqarishdagi hajmni xaroratlari, ularning tax ishchi τ
0
ni va boshqa xususiyatini 
hisobiga olgan holda murakkab belgilash sistemasi qo’llanadi. 

---

37 
Po’lat va ferroqotishmalar ishlab chiqarishga mo’ljallangan bir qancha 
pechlarning keltiramiz: 
DSP-100 – hajmi 100 tonna bo’lgan aylanuvchi quvvati EE Pech. 
IST-1 – hajmi 1 tonna bo’lgan induksion tigelli po’lat erituvchi pech; 
ICHT-6 – hajmi 1 tonna bo’lgan induksion cho’yan erituvchi tigelli pech. 
Boshqa kerak bo’lgan ma’lumotlari maxsus adabiyotda keltirilgan bo’lgan. 
3.10.
KISLOTALI ELEKTR YOY PECHLARIDA PO’LAT ISHLAB 
CHIQARISH VA TEXNIK KO’RSATKICHLARI 
 
. 
3.4 –rasmda sanoatda keng foydalaniladigan grafit elektrodlar vertikal 
holatdagi uch fazali o’zgaruvchan tjkda ishlovchi tayanch sektorga o’rnatilgan va 
ma’lum burchakka burial oladigan elektr pechning sxemasi ktltirilgan.
Elektr pech devorlari magnezit g’ishtdan terilgan bo’lib, sirtidan po’lat list 
bilan qoplangan. Pechning ship qismi 6 va tagligi 9 sferik shaklda bo’ladi. Katta 
hajmli (70-200t) pechlar shihtani yuklashni osonlashtirish maqsadida shipi 
ajraladigan qilib ishlanadi. Kichik hajmli (30 t gacha) pechlarning yon devorida 
unga shihta materiallarini yuklovchi darcha 7 bo’ladi. Eritilgan po’latni pechdan 
teshik 2 navi orqali chiqarish uchun uni maxsus mexanizm yordamida teshik 
tomon 40 - 45ºC buriladi. Pech bo’shlig’ida esa o’z tutqichlariga o’rnatilgan 
elektrodlar 5 maxsus mexanizm bilan ship teshiklari orqali tushiriladi, ularning 
diametri pech xajmiga qarab 200 - 600 mm, uzunligi esa 3 m ga yetadi. 
3.1- jadval 
Ishlab 
chiqarish 
usuli 
Ishlab 
chiqarish 
unumi, t/s 
Issiqlikdan 
foydalanish, % 
Metall 
chikindilardan 
foydalanish, % 
Kislorod 
konvertorda 
Marten 
pechida 
(skrap - rudali) 
Ikki 
vannali 
marten 
pechida 
(skrap - rudali) 
400 - 500
70 gacha
200 - 300 
30 
50 
70 
20 – 25 
40 – 50 
40 - 50