Qutlimuratov nurbek matkarimovichning mahalliy xomashyolar va chiqindilar asosida yangi ionitlar sintezi

Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:

• 
  polivinilxloridni gazlarni tozalashda ishlatib bo‘lingan tarkibida dietanolamin hamda monoetanolaminlar mavjud chiqindilar bilan modifikatsiyalash orqali tarkibida amino guruh tutgan yangi PVX-A-N-1 hamda PVX-A-N-2 anionitlar olindi;
  
• 
  granulalangan plastikat polivinilxlorid asosida olingan sulfokationitni ilk bor chiqindi dietanolamin hamda monoetanolaminlar bilan modifikatsiyalab polikomplekson olish jarayoninining maqbul sharoitlari topildi;
  
• 
  olingan ionitlarning fizik hamda kimyoviy xossalarini tekshirish orqali yuqori sorbsion xossaga va mexanik barqarorlikga ega ekanligi aniqlandi;
  
• 
  olingan anionitlarning sorbsion va fizik-kimyoviy xossalarini tekshirish orqali uning xossalari sanoat miqyosida qo‘llaniladigan AB-17-8 anionitiga deyarli teng ekanligi isbotlangan;
  
• 
  olingan anionitlarga Cu (II), Mn (VII) va Cr (VI) ionlari sorbsion xossalari o’rganildi. Bunda PVX-A-N-2 ning sorbsion xususiyati PVX-A-N-1 anionitidan ustunligi aniqlandi.
  

Tadqiqotning amaliy natijalari quyidagilardan iborat:

• 
  mahalliy xomashyo polivinilxloridni chiqindi aminlar ishtrokida aminlash orqali yangi anionitlar olingan;
  
• 
  granulalangan polivinilxlorid asosida olingan sulfokationitni aminlash orqali yangi poliamfolit olingan;
  
• 
  MAXAM-Chirchiq AJ sanoat korxonasida mahalliy xomashyo polivinilxlorid asosida olingan ionitlarni oqova suvlaridan Cu(II), Cr(VI) va Mn(VII) ionlarini tozalashda qo‘llash mumkinligi o’rganildi;
  
• 
  olingan ionitlarning «Muborak gazni qayta ishlash zavodi»da oqova suvlarini Cu²⁺, Cl^-, Cr(VI) hamda CH₃OO^- ionlaridan yuqori samara bilan tozalashi aniqlangan;
  

Tadqiqot natijalarining ishonchliligi IQ - spektroskopiya, differensial termik tahlil, element analiz, skanerlovchi elektron mikroskopiya, spektrofotometriya kabi zamonaviy usullar yordamida eksperimental natijalar shuningdek ion muvozanat, adsorbsiya jarayonlari kinetikasi psevdo birinchi va psevdo ikkinchi tartibli kinetik modellar hamda Lengmyur, Freyndlix, Tyomkin, Dubinin-Radeshkevich hamda Flori-Xaggins izoterma modellari va hamda metall ionlari sorbsiya termodinamikasi xaqidagi zamonaviy nazariyalarda ishlatiladigan tenglamalarni qo‘llash orqali olingan natijalarni tahlil qilish bilan xulosalar chiqarilgan va matematik statistika usullari bilan qayta ishlab chiqilgan.