Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalari ishlab chiqarish

5. Betonning qotishi
Betonning qotishi eng muxim jarayonlardan biri bo‘lib, yuqori mustaxkamlikdagi beton olish mumkin bo‘ladi. Betonni parvarishlash natijasida undan parlangan suv o‘rni yana qoplanadi. Betonning qotishi atmosferaviy sharoitga bog‘liq bo‘lib, xarorat, shamol tezligi va namlikka bog‘liqdir. Beton asosidagi buyumning yuzasi vaqti-vaqti bilan suv yordamida namlab turiladi, yoki beton usti plenka qavati bilan berkitib qo‘yiladi.
1.13. PO‘LAT ARMATURA
Temir-beton buyumlarida quyidagi markadagi po‘lat armaturalar ishlatiladi:
(A) I. YUmshoq po‘lat sterjen IS: 432 talabiga javob beradi (qism-I) -1966.
2. Qizdirilgan kichik uglerodli deformatsiyalangan po‘lat sterjen, IS: 1139-1966 ga mos keluvchi.
(B) O‘rtacha cho‘ziluvchan po‘lat armatura bo‘lib, IS: 432 ga mos keladi (qismI) -1966.
2. Qzdirilgan cho‘ziluvchan o‘rtacha deformatsiyalangan po‘lat sterjen, IS 1139 g - I966 ga mos keluvchi.
1. Qizdirilgan yuqori oquvchan chegarali deformatsiyalangan sterjen (HYSD sterjen) IS: 1139-1966 ga mos keluvchi.
2.IS 1786-1979 (G‘e415 va G‘e 5G sinflari) talablariga javob beradigan deformatsiyalangan yuqori mustaxkamlisterjenlar

Po‘lat prokatlar konstruksion po‘latdan tayyorlanadi, IS: 226-1975 talabiga javob beradi.

Armatura sterjenlarining muhim xarakteristikalaridan biri, bu qiya deformatsiyali zo‘riqishi hisoblanadi, oquvchanlik chegarasi 0,2 % ni tashkil etadi. Po‘lat armatura sterjenlaridagi ruxsat etilgan zo‘riqish IS: 456-1978 ga mos xolda jadval-1.18 dan aniqlanadi. Elastiklik moduli E bu turdagi po‘latlar uchun 2x10⁵ N/mm²qabul qilinadi. .
(a) tipidagi po‘latlar uchun oquvchanlik chegarasi 250 N/mm². Fe250 po‘latlar uchun, mustaxkamlik 250 N / mm².
YUmshoq po‘lat sterjenlar uchun egri zo‘riqish deformatsiyasi IS: 456-1978 bo‘yicha ruxsat etiladi, rasm. 1.6 da keltirilgan.

Rasm-1.6 da keltirilgan bo‘yicha po‘lat armaturalarga sovuq ishlov beriladi, bunday po‘latlar asosan Xindistonda ishlab chiqariladi. Bu xolatdagi oquvchanlikka kichik zo‘riqishlar asosida erishiladi. Bu sterjenlar oquvchanligi chegarasi yumshoq po‘latlarga nisbatan 50-100% ga yuqori bo‘ladi. Bu po‘latni ishlatishda yuqori iqtisodiy samaradorlikka erishiladi. Po‘lat va beton orasidagi bog‘lanishni yaxshilash uchun deformatsiyalangan sterjenlarni qo‘llash asosida erishiladi, rasm 1.7 da keltirilgan.

Rasm. 1.6. Egri zo‘riqish deformatsiyasi CTDsterjenlaruchun

Po‘lat armatura sterjenlarni sovuq xolatda qayta ishlash jarayonining kamchiligi, yumshoq po‘latning foydali plastikligi kamayadi.

Rasm.1.7 Sterjen deformatsiyasi
Temirbetonda uzoq vaqt davomida yuqori mustaxkamlikka ega po‘lat armaturalar ishlatilib kelingan, ya’ni temir va beton. Yirik turar joy binolarida yuqori mustaxkamlikka ega bo‘lgan deformatsiyalangan po‘latlar (HYSD sterjen) ishlatiladi, bunda oquvchanlik chegarasi 230 do 415 N/mm² ga teng bo‘ladi. Ruxsat etilgan zo‘riqishlar230 N/mm²po‘lat sinfi Fe 415 uchun xosdir. Fe 500 HYSD sinfdagi po‘lat armaturalar uchun oquvchanlik chegarasi 500 N/mm² ni tashkil etadi, Fe 415 i Fe 500 markadagi po‘lat armatura sterjenlari M20 yuqori markadagi betonlar uchun ishlatiladi.